Неодамнешниот обид за државен удар во Русија покажа дека светските лидери, колку што го мразат Владимир Путин, толку и не сакаат рускиот претседател одеднаш да биде соборен од власт.
„Нестабилноста што би можела да следи не вреди да се ризикува“, пишува Политико.
Во текстот на Нахал Тоси, надворешен дописник, се вели дека можноста за хаос по Путин во Русија е еден од клучните фактори што многу земји – од противници како Соединетите Американски Држави до руските партнери како Кина – го пресметале додека ги калибрирале своите одговори на вооружениот бунт на лидерот на платениците, Евгениј Пригожин против Москва.
Тоа е незгодна пресметка, особено за САД.
Администрацијата на Бајден презеде многу чекори, вклучително и наметнување економски санкции, кои најверојатно ќе го ослабат Путин поради неговата војна против Украина.
Но, Вашингтон постојано инсистираше на тоа дека не поддржува промена на режимот во Русија, исто така нуклеарна сила.
Во овој момент, недостатокот на јасен наследник, како и можноста насилен воен лидер како Пригожин да ја преземе контролата, остава премногу непријатни варијабли за отворено да се притисне за соборување на Путин, според двајца актуелни американски функционери, двајца странски функционери и поранешен Службеник на САД.
„САД немаат интерес за нестабилност во Русија која има потенцијал да се прелее во Европа“, вели Андреа Кендал-Тејлор, поранешен американски разузнавач, специјализиран за Русија и автократии.
„Промената на режимот што се случува преку хаотичен и насилен процес, исто така, веројатно ќе произведе друг авторитарен лидер, кој би можел да биде полош од Путин“, додава таа.
Двајца американски функционери вклучени во политиката кон Русија велат дека администрацијата на Бајден ги разгледала прашањата за стабилноста на руската држава додека подготвувала одговор на краткиот бунт од минатиот викенд.
Иако ретко се случува САД да повикуваат на промена на режимот во друга земја, администрацијата на Бајден, исто така, сака да биде особено внимателна да не го потхранува долгогодишниот наратив на Путин дека Америка стои зад напорите за негово соборување.
Додека бунтот беше во тек, Бајден и неговите помошници дадоа ограничени јавни коментари.
Тие зборуваа за кризата како „внатрешна работа“ на Русија.
Европските земји и другите антируски сојузници зазедоа сличен внимателен пристап.
„Нестабилноста каде и да се случи има цена – цена за граѓаните на таа земја, за регионот. На место како Русија, тоа би можело да има глобални последици“, рече еден од американските функционери на кои, како и другите, му се гарантира анонимност во дискусиите за чувствителни дипломатски одлуки.
„Дали руските институции би можеле да се одржат доколку Путин биде отстранет од сликата? Можеби. Веројатно. Но, тоа не е сигурна работа“, додаде тој.
Кина – која вети „безгранично“ партнерство со режимот на Путин – остана отсутна додека траеше кризата.
Пекинг потоа објави соопштение во кое делумно се зборува за загриженост за избегнување хаос во соседната земја.
„Кина ја поддржува Русија во зачувување на националната стабилност и постигнување развој и просперитет“, соопшти кинеското Министерство за надворешни работи.
Безбедноста на огромниот нуклеарен арсенал на Русија во случај на борба за власт во Кремљ е главна грижа на меѓународната заедница.
Но, тоа е и можно повторно разгорување на замрзнатите конфликти во места како Молдавија и Грузија.
„Тоа би имало последици за сè, од глобалните резерви на нафта, гас, збогатен ураниум… до земјоделството и безбедноста на храната“, рече еден централноазиски дипломат.
Стабилноста на Русија е од клучно значење за централноазиските држави, додава овој дипломат, „бидејќи на крајот на денот ќе продолжиме да живееме веднаш до Русија“.
Кога станува збор за Путин, отворениот повик на Америка за негово соборување може да го натера да се пресели подлабоко во Украина и да ја зголеми репресијата во Русија.
Во еден момент во март 2022 година, Бајден рече за Путин: побогу, овој човек не може да остане на власт“.
Белата куќа потоа со денови мораше да инсистира дека Бајден всушност не повикува на промена на режимот.
Во светлината на неодамнешниот бунт, портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа, Џон Кирби, рече дека САД веруваат дека „на рускиот народ е да одлучи кој е нивниот лидер“.
Сепак, некои европски и американски претставници ја нагласуваат сериозноста на предизвикот со кој се соочува Путин.
Британското Министерство за одбрана изјави дека бунтот „претставува најзначајниот предизвик за руската држава во последно време“.
Американскиот државен секретар Ентони Блинкен изјави дека се појавуваат „пукнатини“ во владеењето на Путин.
Во средата Бајден беше прашан дали Путин сега е послаб. Тој одговори: „апсолутно“.
Владите кои зазедоа неутрален став во конфликтот меѓу Русија и Западот околу Украина – како што се Индија, Бразил и Јужна Африка – во голема мера избегнуваа директен коментар за бунтот.
Пригожин инсистираше на тоа дека целта на неговиот бунт не бил Путин, туку раководството на руското Министерство за одбрана.
Русија, теоретски, има правила за наследување во случај Путин, на пример, да умре од природна смрт додека е на власт.
Сепак, со оглед на тоа колку владеењето на Путин е вткаено во уставниот систем на Русија, можно е луѓето кои сакаат да го наследат да ги игнорираат таквите правила.
Покрај ризикот од превирања во Русија доколку Путин биде соборен од власт, предупредува еден западен функционер, постои и можност на негово место да дојде „сериозен воен тврдокорец кој е помалку аверс од Путин за употреба на нуклеарно оружје“.
Се очекува дека Путин сега дополнително ќе ја консолидира својата моќ, само за да докаже дека има цврста контрола врз неа.
Некои аналитичари тврдат дека тој на крајот би можел да стане посилен. Други велат дека платеничкиот бунт е почеток на крајот за Путин.
Во секој случај, многу функционери од областа на надворешните работи, вклучително и поранешната британска премиерка Лиз Трус, го предупредуваат светот дека мора подобро да се подготви за евентуалната имплозија на руската држава.