38
Постојат сериозни обвинувања и сомнежи дека македонските власти би можеле да користат шпионски софтвери за следење на активисти и неистомисленици, но нема официјална потврда за тоа.
Овие сомнежи се засилени со:
- Случајот со компанијата „Сајтрокс“: Оваа македонска компанија, поврзана со израелската компанија „Интелекса“, била ставена на црната листа на САД поради развој и продажба на софтвери за следење на комуникации.
- Истражувања на новинари и невладини организации: Низа истражувања укажуваат на потенцијална злоупотреба на вакви софтвери во Македонија.
- Изјави на опозицијата: Политичката опозиција во Македонија редовно изнесува обвинувања за прислушување и следење на нејзините членови.
Важно е да се напомене:
- Нема јавни докази: И покрај сите сомнежи, досега нема објавени јавни и неоспориви докази за систематска злоупотреба на шпионски софтвери од страна на македонските власти.
- Заштита на приватноста: Користењето на вакви софтвери без соодветна судска одлука претставува грубо кршење на основните човекови права и слободи, како што е правото на приватност.
- Меѓународни стандарди: Македонија, како членка на Советот на Европа, има обврска да ги почитува европските стандарди во однос на заштитата на личните податоци и приватноста.
За да се добие целосна слика за ова прашање, потребно е:
- Транспарентна истрага: Владата треба да спроведе независна и транспарентна истрага за да се утврди дали има злоупотреба на шпионски софтвери.
- Јавна дебата: Оваа тема треба да биде предмет на отворена јавна дебата, со учество на сите релевантни актери.
- Зајакнување на институциите: Неопходно е да се зајакнат институциите кои се одговорни за заштита на личните податоци и борба против злоупотребата на технологијата.
Заклучок:
Иако постојат сериозни сомнежи, дефинитивен одговор на прашањето дали македонските власти користат шпионски софтвери за следење на активисти и неистомисленици засега нема.
Меѓутоа, ова прашање е од големо значење за демократското општество и затоа бара понатамошно истражување и јавна дебата.
Извор: Gemini