Родителство е патување исполнето со љубов, но и предизвици. Во стресните моменти понекогаш кажуваме зборови за кои подоцна се каеме. Иако изгледаат безопасно, овие изјави можат да остават траен белег на самодовербата и емоционалното здравје на детето, според терапевтот и психолог Џефри Бернштајн.
Еве седум фрази кои родителите често ги користат и кои можат негативно да влијаат на децата:
1. Споредување со браќата и сестрите
„Кога родителот ќе каже: „Зошто не можеш да бидеш како твојот брат или сестра?“ децата може да се чувствуваат како да не се доволно добри. Наместо да ги охрабрувате да се подобрат, ваквата споредба може да предизвика љубомора и да ги оштети односите во семејството.
2. Користење на апсолутни искази
Речениците како „Секогаш забораваш што ти кажувам“ можат да направат децата да се чувствуваат како да не можат да се променат, без разлика колку се трудат. „Кога децата веруваат дека се невнимателни или неспособни, тие може да ја изгубат мотивацијата да се подобрат. Наместо тоа, родителите можат да го нагласат напорот и да ги охрабрат децата да научат нови навики“, истакнува терапевтот.
3. Изразување разочарување без поддршка
Реченицата „Мислевме дека ќе се справиш подобро“ може да предизвика кај децата чувство на неуспех и вознемиреност. Иако е природно да имате очекувања, важно е децата да се фокусираат на учење од искуството, наместо да се чувствуваат засрамени или обесхрабрени. Бернштајн вели: „Наместо тоа, родителите можат да кажат: „Знам дека се обиде, ајде да видиме заедно како може да се подобриш следниот пат“.
4. Отфрлање на чувствата на детето
Кога родителот ќе каже: „Претеруваш, тоа беше само шега“, детето може да добие впечаток дека неговите чувства се неважни. „Со текот на времето, тие можат да научат да ги потиснуваат емоциите и да имаат потешкотии да го изразат она што го чувствуваат. Наместо да ги отфрлат детските реакции, родителите можат да кажат: „Можам да видам дека тоа те вознемирува, может ли да ми кажеш како се чувствуваш?“, советува Бернштајн.
5. Негативно означување
„Реченицата „Ти си мрзлив“ може да има долготрајни ефекти врз детската самодоверба. Кога децата се идентификуваат со негативна етикета, тие може да престанат да се обидуваат затоа што веруваат дека не вреди да се трудат. Наместо тоа, родителите можат да го нагласат трудот и да кажат: „Ова можеби не ти е лесно во моментов, но верувам дека можеш да се справиш со тоа“, забележува терапевтот.
6. Споредување со другите деца
„Кога родителите ќе кажат: „Погледни го твојот пријател како го прави тоа, зошто и ти не можеш да го направиш тоа?“ Ваквите споредби може да предизвикаат чувство на инфериорност и конкурентни односи со врсниците, наместо да ја зајакнат мотивацијата. Подобар пристап е да се фокусираат децата на нивниот сопствен напредок и напор.
7. Изјави дадени во гнев кои повредуваат
Речениците како „Посакувам да не си овде во моментов“ можат да остават длабоки емотивни лузни. Децата често таквите изјави ги сфаќаат буквално и може да развијат чувство на несигурност и отфрлање. Кога родителите чувствуваат дека се на работ, подобро е да одвоите малку време и да земете длабок здив пред да кажете нешто што може да му наштети на детето.
„Родителството е предизвик и невозможно е секогаш да се одговори совршено. Сепак, да се биде свесен за моќта на зборовите може значително да влијае на емоционалната благосостојба на децата. Наместо да изговараме реченици кои можат да повредат, можеме да се стремиме да обезбедиме поддршка, трпение и разбирање“, заклучил Бернштајн.