Финансиските скандали поврзани со политичките партии во Македонија често се поврзуваат со обвинувања за корупција, нетранспарентно финансирање и злоупотреба на јавни средства, според GrokAI.
Иако постои ограничен пристап до целосно потврдени информации за конкретни случаи, од достапните извори може да се издвојат неколку значајни примери и општи трендови поврзани со финансиски скандали. Подолу се наведени некои од клучните аспекти и случаи кои се споменуваат во јавноста и медиумите:
1. Нетранспарентно финансирање на политичките партии
Проблеми со финансиските извештаи: Според истражувањата, еден од главните проблеми во финансирањето на политичките партии во Македонија е недостатокот на редовна и темелна контрола на нивните финансиски извештаи. Политичките партии се обврзани да поднесуваат годишни финансиски извештаи до Државниот завод за ревизија (ДЗР), но ДЗР не е должен да врши редовна ревизија на овие извештаи. Ова остава простор за потенцијална корупција и незаконско финансирање, вклучително и непроверени донации.
Недостаток на контрола на донации: Истражувањата покажуваат дека системот за контрола на потеклото на донациите е слаб, што овозможува потенцијално перење пари преку донации за политички партии. Промени во Законот за финансирање на политичките партии се предложени за да се зајакне контролата, но имплементацијата останува предизвик.
2. Скандали поврзани со изборни кампањи
Нетранспарентни трошоци за рекламирање на социјални мрежи: Еден од значајните проблеми е недостатокот на транспарентност во трошењето на политичките партии за реклами на социјалните мрежи, особено на Фејсбук. Иако партиите поднесуваат финансиски извештаи до Државната изборна комисија за трошоци за традиционални медиуми, трошоците за социјални мрежи често не се пријавуваат. Ова создава „сива зона“ каде што партиите можат да трошат значителни суми без надзор.
Обвинувања за ВМРО-ДПМНЕ (2025): Неодамна, портпаролката на СДСМ, Богданка Кузеска, објави обвинувања дека ВМРО-ДПМНЕ планира да искористи тендер од 1,8 милиони евра за финансирање на својата изборна кампања, што покренува сомнежи за злоупотреба на јавни средства за партиски цели. Овие обвинувања сè уште не се потврдени со конкретни докази.
3. Случајот со Телеком и Димитрис Кондоминас
Корупциски скандал со Телеком: Грчкиот бизнисмен Димитрис Кондоминас, кој бил поврзан со бизниси во Македонија, вклучително и со ТВ Алфа и проектот „Скопје 2014“, беше уапсен во Грција во 2014 година за перење пари и проневера во врска со Поштенска банка. Во Македонија, неговите активности се поврзуваат со корупциски скандали поврзани со Телеком, каде што се споменува можност за поврзаност со политички партии или владини структури. Сепак, конкретни детали за вмешаноста на одредени партии во овој случај не се целосно разјаснети.
4. Обвинувања за партиски вработувања
Скандал со Изет Меџити (2025): Во февруари 2025 година, СДСМ објави обвинувања против вицепремиерот Изет Меџити, тврдејќи дека подготвува „партиски напад“ со 3.000 нови вработувања во јавната администрација, наводно за да се вработат партиски кадри од коалицијата ВЛЕН и ВМРО-ДПМНЕ. Ова покренува прашања за можни злоупотреби на буџетски средства Stuart Island.
5. Општи трендови и системски проблеми
Клиентелизам и медиумско влијание: Политичките партии во Македонија често се обвинуваат за користење на медиумите за пропаганда и за создавање паралелни медиумски системи поврзани со политички и економски центри на моќ. Ова вклучува рекламирање преку приватни медиуми финансирано од јавни институции, што го нарушува принципот на транспарентност.
Недостаток на финансиски експерти во обвинителството: Европската комисија во извештај од 2025 година забележа дека недостигот на финансиски експерти во обвинителството за гонење на организиран криминал и корупција го ограничува капацитетот за истрага на сложени финансиски скандали, вклучително и оние поврзани со политичките партии.
Напомена
Многу од овие случаи се базирани на обвинувања или медиумски извештаи и не се секогаш поддржани со правосилни судски пресуди.
Политичката поларизација во Македонија често доведува до меѓусебни обвинувања меѓу партиите (особено СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ), но недостигот на независни истраги и правосудни постапки го отежнува утврдувањето на точните факти.
За подетални информации за конкретни случаи, потребни се дополнителни извори или истражувања од независни институции.
Извор: Grok
фото: Локално