Висок белоруски дипломат одржа средби со европски претставници откако неговата земја испрати покани минатиот месец, во она што европските дипломати го сметаат за обид за ублажување на изолацијата на Минск по подобрувањето на односите со САД под водство на Доналд Трамп, објави Ројтерс.
Високите претставници од Белорусија во голема мера се „персона нон грата“ во Европската Унија откако Европа воведе санкции поради суровото задушување на опозициските протести по спорните избори во 2020 година. Санкциите се дополнително заострени откако Минск ја поддржа руската инвазија на Украина во 2022 година.
Но, барем еден европски дипломат рече дека неодамна се сретнал со Јуриј Амбразевич, поранешен заменик-министер за надворешни работи на Белорусија, кој беше назначен за амбасадор на Минск во Ватикан во март и е задолжен за воспоставување контакти со европските земји.
Според дипломатот, Амбразевич се обидел да ја пренесе пораката дека Белорусија сака да ја прекине својата политичка изолација и дека може да игра улога во наоѓањето договорено решение меѓу Русија и Украина, како и во идните разговори за европската безбедност.
Белоруската амбасада во Париз, каде што Амбразевич е исто така акредитиран како делегат во УНЕСКО, испрати е-пошта кон крајот на септември со која покани голем број европски мисии да се сретнат со него.
Во е-поштата, чија копија ја виде Ројтерс, се вели дека Амбразевич сега е неформално одговорен за координирање на белоруските дипломатски контакти во западноевропските престолнини и предлага состаноци во Париз на 6, 8 или 9 октомври.
Белоруската амбасада за Ројтерс изјави дека Амбразевич побарал неколку средби со своите колеги амбасадори акредитирани во Франција, во согласност со стандардната дипломатска пракса.
Тројца други европски дипломати потврдија дека нивните земји добиле покани и дека некои се согласиле да се сретнат со Амбразевич.
„Мислам дека сега чувствуваат дека постои можност со Трамп да ги укине санкциите, па затоа се обидуваат да го искористат тоа“, рече еден од дипломатите.
Белорускиот претседател Александар Лукашенко, близок сојузник на рускиот претседател Владимир Путин, е изолиран со години од западните санкции.
Но, откако Трамп ја презеде функцијата и почна да се приближува кон Москва, Вашингтон го засили својот ангажман со Белорусија, испраќајќи повеќе делегации во Минск оваа година.
Во последните недели, Трамп разговараше по телефон со Лукашенко, пофалувајќи го како високо почитуван лидер. Тој испрати претставник во Белорусија на разговори што доведоа до ослободување на повеќе од 50 политички затвореници кон средината на септември.
За возврат, Вашингтон ги ублажи санкциите врз белоруската државна авиокомпанија Белавија, дозволувајќи ѝ пристап до резервни делови.
Двајца дипломати го опишаа приближувањето на Белорусија со Европејците како „офанзива на шарм“ со која Минск се обидува да го искористи приближувањето на Трамп и да покаже дека не е целосно потчинет на Москва.
Американските претставници велат дека администрацијата на Трамп се стреми да ја извлече Белорусија од геополитичката орбита на Москва, барем делумно.
Но, некои Европејци го сметаат тоа за малку веројатно, со оглед на големата политичка, економска и воена зависност на Лукашенко од неговиот многу поголем сосед.
Еден европски дипломат, кој потврди дека бил поканет да се сретне со Амбразевич, изрази скептицизам во врска со потегот, истакнувајќи ја континуираната поддршка на Лукашенко за Путин.
Минск и Москва одржаа заеднички воени вежби во септември, а Лукашенко предложи изградба на нуклеарна централа во источна Белорусија што би можела да обезбеди електрична енергија за делови од Украина под руска контрола.
Светлана Тихановскаја, лидерка на белоруската опозиција во егзил, изрази загриженост во врска со укинувањето на американските санкции врз Белавија и ја повика ЕУ да ги задржи санкциите сè додека „не се спроведат системски и неповратни демократски промени во Белорусија“.
Една од главните цели на Лукашенко би била да ги ублажи санкциите за извоз на поташано ѓубриво од Белорусија, нејзиниот единствен производ од глобално значење, и да го врати пристапот до балтичките пристаништа за негов транспорт.
Сепак, белоруската опозиција во егзил, поддржана од балтичките членки на ЕУ, остро се спротивставува на таков потег.