Најновиот извештај „Health at a Glance 2025“ од Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) открива дека Португалија, Шпанија и Романија ја зголемиле годишната потрошувачка на алкохол за два или повеќе литри по глава на жител помеѓу 2013 и 2023 година.
Просечната годишна потрошувачка во земјите на ОЕЦД во 2023 година изнесувала 8,5 литри чист алкохол по лице. Шест земји од ЕУ забележале бројки под тоа ниво, при што Грција пиела најмалку – 6,6 литри по глава на жител.
На другиот крај од скалата се земјите со најголема потрошувачка: Романија, Португалија и Латвија, сите со повеќе од 11,5 литри по глава на жител годишно, објави „Еуроњуз“.
Потрошувачката на алкохол се намалува во повеќето европски земји. Белгија и Литванија забележаа најголем пад, намалувајќи ја потрошувачката по глава на жител во просек за 2,5 литри помеѓу 2013 и 2023 година.
Спротивен тренд се забележува во Португалија, Шпанија и Романија, каде што потрошувачката се зголеми за два литра или повеќе во истиот период.
Европската Унија останува регион со најголема потрошувачка на алкохол во светот, предупредува Светската здравствена организација (СЗО). Но, тоа е исто така регион каде што ракот е водечка причина за смрт.
Консумирањето алкохол значително го зголемува ризикот од неколку видови рак, вклучувајќи рак на устата и грлото, црниот дроб, дебелото црево и дојката.
Според податоците на OECD, во 2023 година, 27 проценти од населението над 15 години консумирало големи количини алкохол во краток временски период (т.н. прекумерно пиење) најмалку еднаш месечно во просек.
Грците, Ирците и Швеѓаните се најсклони кон ова – повеќе од 40 проценти од нив го прават тоа, додека најниски стапки на прекумерно пиење се пријавени од Унгарија, Словенија и Хрватска – помалку од 15 проценти.
Податоците на OECD покажуваат загрижувачки тренд кај децата: процентот на 11-годишници кои пијат алкохол се зголемил од четири на пет проценти помеѓу 2018 и 2022 година.
Во просек, пет проценти од 11-годишниците и 15 проценти од 13-годишниците пиеле алкохол во изминатиот месец.
Највисоки стапки на потрошувачка кај 11-годишниците се забележани во Чешка, Франција, Унгарија, Бугарија и Романија.
Раното започнување и честото консумирање алкохол се поврзани со сериозни последици: полошо ментално здравје, пад на когнитивната функција и значително поголема веројатност за развој на проблеми со пиењето во зрелоста. Меѓу средношколците, повеќе од 35 проценти од 15-годишниците во Данска, Унгарија и Бугарија пријавиле прекумерно пиење, додека Португалија имала помалку од 10 проценти од ваквите случаи.
И покрај целокупниот пад, злоупотребата на алкохол кај адолесцентните девојки е во пораст: процентот на девојки кои биле пијани повеќе пати се зголемил од 19 проценти во 2018 година на 22 проценти во 2022 година, додека бројката за момчињата се стабилизирала на 22 проценти.
Во 25-те земји од ЕУ вклучени во анализата, повеќе момчиња отколку девојчиња пријавиле дека биле пијани повеќе пати.
За да се намали малолетничката и прекумерната консумација на алкохол, европските земји воведуваат нови регулативи. Најновиот пример доаѓа од Белгија, која, како дел од својот Акционен план за алкохол 2023-2025 година, забранува негова продажба во автомати, бензински пумпи на автопати помеѓу 22 часот и 7 часот наутро и во болници.