AI анализи

AI анализа: Дали граѓаните треба да бидат обештетени поради катастрофалниот јавен превоз во Скопје кој доведува до доцнење на работа?

Во европските градови, кога јавната услуга е системски лоша, корисниците имаат право на надомест или барем поврат на дел од средствата

од Vladimir Zorba
8 прегледи Фото: Принтскрин/Јутјуб

Краток, јасен и аргументиран одговор:

ПРАШАЊЕ: Дали граѓаните треба да бидат обештетени поради катастрофалниот јавен превоз во Скопје кој доведува до доцнење на работа?

✔️ Што вели логиката и принципите на јавно управување?

Во европските градови, кога јавната услуга е системски лоша, корисниците имаат право на надомест или барем поврат на дел од средствата – особено ако:

  • постои системски дефект (недостаток на возила, ретки линии, немање точност),

  • граѓаните плаќаат билет, месечна карта или даноци за услуга која не ја добиваат,

  • доцнењето предизвикува реална штета (дисциплински мерки, финансиски загуби, нарушена работна ефикасност).

✔️ Во македонски услови – правна реалност

Во моментов нема законски механизам што автоматски ги обештетува граѓаните за доцнења во јавен превоз. Но постојат две логички основи на кои би можело да се бара одговорност:

  1. Јавниот превоз е јавна услуга со обврска за минимален квалитет.
    Ако операторот (ЈСП или приватни превозници) не ги исполнува стандардите, граѓаните можат да поднесат:

    • претставка до градот/ЈСП,

    • претставка до инспекција,

    • колективна иницијатива или граѓанска тужба за штета (ако има докази дека хаосот предизвикал реална финансиска штета).

  2. Корисникот плаќа карта за услуга што фактички не ја добива.
    Тоа може да биде основа за барање рефундација на дел од средствата.

✔️ Дали треба да се обештетат?

Од аспект на праведност и јавен интерес:
Да – граѓаните треба да бидат обештетени или да добијат барем попусти / бесплатен период, затоа што:

  • системот очигледно не функционира,

  • превозот е дел од основната урбана инфраструктура,

  • обврска е на градот да обезбеди редовни линии, доволно возила и точни временски интервали.

✔️ Реални модели на компензација (примери што функционираат во други градови)

  • Лондон – ако метрото или автобусите значително доцнат, граѓаните добиваат рефундација.

  • Копенхаген – попусти следниот месец кога има хаос.

  • Берлин – компензација за одредени типови доцнења на С-бан.

Овие модели покажуваат дека компензацијата не е „луксуз“, туку стандард во модерните градови.

✔️ Заклучок

Од аспект на јавна логика, стандарди и одговорност:
Да, граѓаните имаат основа да бараат обештетување — барем делумно — затоа што плаќаат за услуга која не се обезбедува и трпат директна штета.

Извор: ChatGPT