Бројките го побиваат митот за криза: Европската автомобилска индустрија се справува подобро отколку што мислат луѓето

Пад на профитот, масовни отпуштања, банкроти на добавувачи - европската автомобилска индустрија сè повеќе се прикажува во јавноста како сектор во слободен пад. Поранешната индустриска гордост на Европа, особено Германија, сега се наведува како симбол на длабоката криза во европската економија. Но, дали е тоа навистина случај?

од Vladimir Zorba
12 прегледи Фото: Јутјуб/Принтскрин/ Dark Span

Лоши вести доаѓаат од автомобилските центри на Баварија, Долна Саксонија и Швабија речиси секојдневно: намалување на работните места, колапс на добавувачи и историски пад на профитот.

Податоците за третиот квартал дополнително го зајакнуваат овој впечаток. Според WiWo, Volkswagen, BMW и Mercedes-Benz изгубиле просечно 76 проценти од својот оперативен профит во тој период во споредба со претходната година. Слични трендови се видливи и кај другите европски производители на автомобили.

Во исто време, конкуренцијата надвор од Европа се справува многу подобро. Јапонските производители забележаа пад на профитот од 29 проценти, додека американските и кинеските производители изгубија само околу 14 проценти. На прв поглед, европската автомобилска индустрија се чини дека се задушува во криза, додека остатокот од светот брза напред.

Фото: Јутјуб/Принтскрин/
Dark Span

Три автомобилски света – и Европа како губитник?

Ваквите разлики се вклопуваат во сè поизразената поделба на глобалниот автомобилски пазар на три одделни сфери: Европа, Кина и САД. Секоја од нив има свои правила на игра – од еколошки стандарди и заштита на податоци до навики на потрошувачите.

Кина агресивно го освојува пазарот со невидена офанзива на електрични возила. САД, од друга страна, сè поотворено се оддалечуваат од климатските цели и се потпираат на големи возила со конвенционални мотори.

А Европа? Според доминантниот наратив, таа тоне во криза, но кога ќе се погледне студената статистика, таа приказна почнува да се распаѓа.

Фото: Јутјуб/Принтскрин/
Dark Span

Европа сè уште има најздрави производители

Анализата на консултантската фирма BCG покажува дека дури половина од највиталните и финансиски најстабилните компании за автомобили во светот се наоѓаат во Европа. Само една четвртина од кинеските производители се во оваа елитна група, додека само еден од осум доаѓа од Соединетите Американски Држави.

Европа, а особено Германија, сè уште знае како да произведува автомобили – и тоа многу профитабилно, дури и во тешки времиња. Во првите три квартали, BMW заработил просечно 4.488 евра по продадено возило, додека Mercedes-Benz заработил 3.214 евра по автомобил. За споредба, американските производители како што се Tesla, Ford и General Motors заедно заработиле просечно околу 1.717 евра по возило, додека кинескиот BYD само 1.103 евра.

Фото: Јутјуб/Принтскрин/
Dark Span

Европа е местото каде што се влеваат најмногу пари, но…

Европските производители во моментов навистина имаат проблем со профитабилноста. Слабата побарувачка за премиум возила, американските царини, колапсот на пазарот на класични мотори во Кина и неповолните девизни курсеви вршат голем притисок врз резултатите. Покрај тоа, компаниите мора да инвестираат огромни суми во развој на електрични возила и да спроведат скапо реструктуирање.

Но, и покрај сето ова – продажбата останува силна, цените високи, а Европа продолжува да доминира во глобалните приходи од автомобилската индустрија. Според проценките за 2025 година, вкупните приходи ќе бидат на ниво од претходната година.

Според Форбс, во 2024 година, кинеските производители (вклучувајќи ги BYD, SAIC и Geely) остварија приходи од 445 милијарди евра. Американските производители (General Motors и Tesla) достигнаа 468 милијарди евра. Само Volkswagen оствари 351 милијарда евра, додека Mercedes-Benz Group и BMW забележаа приходи од 157 и 154 милијарди евра, соодветно. Остатокот од европската автомобилска индустрија додаде уште 303 милијарди евра, а Daimler Truck 58,5 милијарди.

Европа доминира во вредноста на извозот

Кина извезе 6,6 милиони автомобили во 2024 година, станувајќи најголем извозник во светот по обем. Германија, со 4,2 милиони возила, заврши само на третото место, зад Јапонија.

Но, сликата драматично се менува кога не се гледа бројот на извезени автомобили, туку нивната вредност. Германските автомобили се обично многу пати поскапи од кинеските автомобили, поради што Европа очигледно доминира во глобалниот извоз во однос на вредноста.

Според Меѓународниот трговски центар, вредноста на извозот на европски автомобили во 2024 година била речиси шест пати поголема од онаа на САД. Кина извезла автомобили во вредност од 224 милијарди долари, Германија 280 милијарди долари, САД 144 милијарди долари, додека остатокот од Европа достигна 521 милијарда долари.

Фото: Јутјуб/Принтскрин/
Dark Span

Кина е лидер во иновациите, САД далеку заостануваат зад Европа

Кина е убедливо најголемиот пазар на автомобили во светот, првенствено затоа што побарувачката таму сè уште не е заситена. Со силна владина поддршка за електрични возила, кинеските производители имаат речиси непобедлива предност во овој сегмент.

Сепак, изненадувањето доаѓа од Европа. Иако европската индустрија е во голема мера зависна од моторите со внатрешно согорување, транзицијата кон електрични возила се случува побрзо и поуспешно отколку што често се мисли. Поголемиот дел од електричните модели што се продаваат во Европа доаѓаат од европски производители.

Европа останува светски лидер во технологијата на конвенционални мотори, но исто така игра на врвот кога станува збор за електрични возила и автономно возење.

Помеѓу 2025 и 2027 година, кинеските производители планираат да лансираат дури 278 нови електрични модели. Европските производители планираат значително помалку, но во споредба со САД, Европа јасно се појавува како втора најголема сила во електромобилноста.

Податоците од Центарот за управување со автомобили покажуваат дека дури 31 процент од најважните иновации во автомобилската индустрија доаѓаат од Европа. Кина води со 46,5 проценти, но САД сериозно заостануваат со само 13,5 проценти. Остатокот од светот – вклучувајќи ги Јапонија и Јужна Кореја – следи уште подалеку.

Сето ова укажува на истиот заклучок: Кина веројатно ќе доминира во клучните технологии на иднината, но единствениот светски регион што може да ѝ се спореди во овој поглед останува Европа. И покрај бучната криза, европската автомобилска индустрија останува многу посилна отколку што изгледа на прв поглед.