Македонскиот премиер вели дека ќе биде отворен за промена на името на својата земја, зголемувајќи ги надежите за крај на еден од повеќето невообичаени дипломатски расправии во светот – 24-годишниот јазичен спор со Грција- пишува британска Гардијан.
По нејзиното основање во 1991 година, кога прогласи независност од Југославија, земјата формално себе се именува како на Република Македонија – на бесот на многу Грци, кои се чувствуваат дека нивните северни соседи им го украле името од истоимената грчка провинција која лежи директно на јужниот дел на македонско-грчката граница.
Сега македонскиот премиер, Никола Груевски, вели дека е подготвен за повторно отворање дијалог за прашањето со Грција – обезбедувајќи дека секој потенцијална промена на името ќе се стави на референдум во Македонија. “Ние сме подготвени да разговараме, да се отвори дијалог со нив, како и да се најде некакво решение”, рече Груевски во интервју за Гардијан.
Грција долго време ја обвинува Македонија за присвојување значајни аспекти на грчката култура, со цел да го изгради националниот идентитет на претежно словенска држава, не само симбол на сонцето кое го инспирираше македонското знаме, туку на античкиот херој, Александар Велики, по кого најголемиот македонски аеродромот е именуван.
Собранието треба да спроведе- Да го избере новиот состав на ДИК
Спорот ја поттикна Грција да го блокира својот сосед во НАТО и во ЕУ, а ОН ја именуваат Македонија како Поранешна Југословенска Република Македонија до кога несогласувањето ќе биде решено. Промените на името би вклучувале додавање на квалификации за зборови како “Горна” или “нова” за македонскиот формален опис – но ниту една промена досега не е договорена.
По неколку години на непопустливост на двете страни, лидерот на Македонија сега имплицира дека може да биде подготвен да оди понатаму со Грција, речиси две и пол децении по спорот кој почна во периодот по распадот на Југославија.
“Ние би сакале што е можно побрзо да се оди кон дијалог со Грција за изнаоѓање решение, а ако се најде решение треба да одиме до граѓаните и да организираме референдум”, рече Груевски. “Преку дијалогот што го имаме да се најде некакво решение, и после тоа да се побара од граѓаните: Дали е ова добро или не е во добро”
На двете страни, има и други сигнали дека долготрајниот спор може да се реши. Во пресрет на посетата на Атина во четвртокот, министерот за надворешни работи на Скопје, Никола Попоски, изрази оптимизам, велејќи му на водечкиот грчки дневен весник, Катимерини, дека “условите се повеќе од зрели” за спорот за името да се реши.
Посетата, првата по 15 години, укажува на тоа дека со Грција поставена на нејзините колена економски и бегалска криза во Европа ги зафати двете земји, соседните балкански конечно ја поставуваа почвата за компромис.
Мерките за градење доверба и помогна подобрување на врските. Завршувањето на 11-годишното ембарго со посета на Скопје, во јуни, грчкиот министер за надворешни работи, Никос Коцијас, изјави: “Ние сакаме сите наши соседи да бидат членки на Европската унија … затоа што нашата земја, со голем степен, зависи од она што се случува на Балканот во целина. ”
Истакнати членови на левичарската влада на Алексис Ципрас веќе долго време, покажуваат дека тие би сакале да биде турнат уште од еден проблем создаден десничарскиот национализам.
Стравовите во Атина на територијална агресија против соседна грчка провинција Македонија – поттикната од она што се сметаше за ексклузивно право на малата република – се избледени со текот на времето.
Откако претходно беше категоричен дека нема номенклатура што ќе го содржи зборот Македонија, Атина објави во 2007 година дека ќе ја даде својата согласност за сложено име во кое би можеле да го имаат зборот. Но државичката продолжи да инсистира да биде позната како Република Македонија.
“Ние изодевме екстра милја”, изјави еден висок грчки извор Министерството за надворешни работи. “Ние предложивме сложено име со географска квалификации за сите употреби.”
Ова прашање ќе доминира на разговорите во четвртокот. Непосреден пробив е исклучен. Но, посетата на Попоски – и потребата за решавање на други поитни прашања – и може да се претскаже почетокот на крајот на едоб од најчудните дипломатски спорови во светот.
Интегрален превод, оригиналниот текст ТУКА