Воениот конфликт меѓу Иран и Израел може индиректно да предизвика ценовен шок и во Македонија, иако земјата не е директно вклучена во конфликтот. Еве како и зошто:
🔥 1. Нафта и енергенси
-
Иран е еден од најголемите производители на нафта.
-
Воен конфликт може да предизвика прекин на испораките преку Ормускиот теснец (стратешка рута за светскиот извоз на нафта).
-
Резултат: пораст на цените на нафтата на светскиот пазар, што значи и повисоки цени на горивата во Македонија.
📈 Повисоки трошоци за транспорт = повисоки цени на храна, стоки и услуги.
💶 2. Инфлациски притисоци
-
Македонија увезува голем дел од енергенсите и стоките.
-
Ако цените на увозните производи пораснат, инфлацијата ќе се зголеми.
-
Народната банка може да реагира со повисоки каматни стапки – што би ги поскапело кредитите.
🌍 3. Геополитичка неизвесност и пазарна паника
-
Светските берзи реагираат чувствително на конфликти.
-
Ако дојде до ширење на конфликтот или вклучување на други држави (на пример САД, Саудиска Арабија), финансиските пазари би можеле да станат нестабилни, што влијае и на европската и регионалната економија, а со тоа и на Македонија.
🛒 4. Потрошувачко однесување
-
Во услови на неизвесност, луѓето стануваат попретпазливи – ја намалуваат потрошувачката.
-
Тоа може да доведе до намалување на економскиот раст, но истовремено и до ценовни нестабилности.
✅ Заклучок:
Да, можно е конфликтот меѓу Иран и Израел да предизвика ценовен шок во Македонија, преку глобалниот пазар на енергенси, инфлацијата и увозните цени. Сепак, степенот и траењето на тој ефект ќе зависат од:
-
Дали конфликтот ќе ескалира,
-
Дали ќе трае долго,
-
Како ќе реагираат глобалните пазари и институции.
Извор: ChatGPT