Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захаров, предизвика остри реакции со одговорот на изјавата на американскиот претседател Џо Бајден дека рускиот претседател Владимир Путин мора да одговара за злосторствата во Буча.
„Одлична идеја, да почнеме со бомбардирањето на Југославија и окупацијата на Ирак. Можам да ја додадам и изрежираната продукција во Сребреница“, напиша Захарова, инсинуирајќи дека геноцидот не се случил и покрај сите докази. Таа не застана тука.
„Можам да додадам и трговија со органи во Косово. Кога ќе завршат со тоа, можат да се позанимават и со нуклеарната бомба во Јапонија, кога веќе кај тоа“, напиша Захарова на Фејсбук, предизвикувајќи лавина коментари.
За политичкиот аналитичар од БиХ, Есад Бајтал ваквата изјава на Захарова е во најмала рака скандалозна.
-Како да се коментира изјавата на некој кој е дел од режимот кој за еден месец протера повеќе од три милиони Украинци од сопствената земја, тврдејќи дека не се работи за агресија туку за ослободување на Украина. Да, „ослободување“ на Украина од Украинците. Цинизам кој зборува со јазикот на силата и логиката на смртта, и во духот на сталинизмот, кој еднаш, во екот на лажните обвинувања и монтирани судења, крваво и безмилосно ликвидираше меѓу 25 и 30 милиони свои граѓани во казаматите на Сибир и концентрациониот логор Колима.
Денешниот режим на Путин, во името на Захарова, не е ништо подобар и ги апси сите оние кои не сакаат војна, полнејќи ги руските затвори со илјадници невини, пацифистички ориентирани граѓани. Значи, Захарова, како дел од криминална сатрапија на дело, нема човечка и морална компетентност да се занимава со Сребреница и геноцидот извршен од тогашниот, големосрпски режим на Милошевиќ, целосно идентичен со денешниот руски режим, кој, во на ист начин, без причина, во името на „рускиот свет“, убива и растерува невини луѓе во Украина, вели Бајтал во изјава за „Локално“.
Аналитичарот смета дека е сосема нормално да се прогласат руските дипломати за непожелни во БиХ после ваквата изјава на Захарова.
-Тоа би било сосема нормално во секоја земја. Но, начинот на одлучување каков што постои денес во БиХ веројатно спречува такво нешто, бидејќи прорускиот, големосрпски гарнизон, поддржан од Белград и Москва, е подготвен на секој начин да спречи таква одлука, вели Бајтал.
Тој додава дека протерувањето на рускиот амбасадор би била сосема нормална реакција на ваквиот наратив од Москва.
-Особено што дотичниот тоа одамна го заслужи за својот јавен, бесрамно недипломатски јазик и закани за можностите на украинското сценарио во Босна и Херцеговина. И покрај тоа, тој се уште е во БиХ, токму поради наведените бирократско-политички причини зад големосрпските дестабилизатори на БиХ, софистичко поттикнати и поддржани од Москва и Белград, наведува Бајтал.
Дефендологот и политички аналитичар Неџат Ахатовиќ во разговор за „Локално“ вели дека не можете да очекувате емпатија или сочувство од автократските режими со жртвите на геноцидот извршен од нив или други слични на нив.
-Од нив не можеш да очекуваш куршум кога ќе се збогувате со животот, тие користат ладно оружје. Од етичкиот дискурс, изјавата дадена од госпоѓата во име на Руската Федерација, се разбира, е одвратна и неприфатлива, но во друштво на земји кои не ја форсираат доктрината за намерно кршење на меѓународното право на војна за да се постигне воени цели. Тоа е неприфатливо од аспект на држави кои се однесуваат граѓански и демократски и кои ги признаваат и постапуваат во согласност со сите меѓународни норми и права. Во средина создадена од автократски режим, другите се неприфатлив етнички или идеолошки елемент и им е дозволено да бидат јавно понижувани, колективно исмејувани, културно поништени и потчинети и на крајот зошто не и физички да ги истребат. Во тој контекст беше дадена и споменатата изјава која не отстапува од концептот на доведување во прашање воените злосторства и геноцид за да се оправдаат. Тоа го прават најмногу слабите и неуките, на кои сета нивна беспрекорност и сите други виновни за сите несреќи. Затоа користат една од 30-те букви од азбуката за меѓусебно препознавање, во погрешна азбука, веројатно за полесно да се разберат, вели Ахатовиќ.
Тој не верува дека ќе може да се постигне консензус во Претседателството на БиХ за прогласувањето на руските дипломати за персона нон грата.
-Во секој случај, неговата екселенција, амбасадорот на Руската Федерација во БиХ, господинот Колобухов одамна ги потроши сите заслуги кога станува збор за домашното образование, дипломатското однесување, дипломатската етика или барем минималната учтивост на амбасадорот на една голема сила како што е Руската Федерација. За жал, јас лично очекував повеќе од руските дипломати, барем да се обидат да ги објаснат ставовите на нивната земја за одредени отворени прашања или барем светски трендови. Наместо тоа, нам во БиХ ни беше кажано дека во Москва ќе се разгледува намерата на дел од нашиот државен врв да стане полноправна членка на НАТО, иако во моментов немаме консензус за ова прашање. Значи, од сите земји-членки на ЕУ кои се плашат од руските реакции на нивниот и најмал момент кон Украина, Босна и Херцеговина, која не е членка на ЕУ и има ист статус како Украина, е единствената која доби отворена и директна дипломатска закана да не влезе во НАТО и Босна и Херцеговина не се откажува од тој пат. Не знам дали Руската Федерација секогаш вака се заканува на секоја земја или ние и Украина сме ексклузивни, но силата не е решение, решението е дијалог, тоа е клучот за политиката на 21 век, силата е застарена тема во меѓународната односите, особено ако покажете завидна неспособност.
Од друга страна, да нема забуни, иако ние во БиХ преживеавме тешки воени трауми како што Украинците денес ги преживуваат истите тие воени трауми, ние повторно, за разлика од цела Европа, сме подготвени да ги браниме основните цивилизациски вредности на сите трошоци. Босанците се спремни да се спротивстават на секој што ќе помисли да не загрози, рамо до рамо со Зеленски и Украинците, кои ние во Босна ги сметаме за сојузници и другари за зачувување на имиџот на Европа. Другите нека се редат зад нас.
Нехатовиќ се согласува дека протерувањето на рускиот амбасадор би била адекватна реакција, но ако веќе не можете да имате консензус на Претседателството на БиХ за таква реакција, тогаш бесмислено е да ја доведете државата БиХ во подредена положба.
-Впрочем, ваквите изјави повеќе зборуваат за Руската Федерација отколку за Босна и Херцеговина. Секогаш треба да се биде отворен за дијалог што е политика на 21 век. Секој може да ви се заканува, дури и на улица, но ако одлучите да се спуштите на тоа примитивно ниво на комуникација, тогаш за таквите секогаш имате реакција со необичен речник, по примерот на украинските морнари на Змискиот остров. Сепак, овие баналности не треба да се вметнуваат во билатералните односи меѓу двете земји, како и избрзани и неподготвени реакции. Секогаш треба да се разговара и да се почитува, тоа е клучот за меѓусебното разбирање или цивилизираните разлики во мислењата. Во таа насока треба да одат меѓусебните односи меѓу Руската Федерација и Босна и Херцеговина, наведува Ахатовиќ.
Н.П.