Автомеханичар, новинар, собирач на марки, модна икона, владетел со најдолг стаж во историјата на Велика Британија – Елизабета Втора има ненадмината биографија. Но, дури и најфасцинантните животи завршуваат во еден момент, како што на светот се потсети смртта на нејзиниот сопруг, принцот Филип. И додека кралицата наполни 95 години на 21 април, подготовките за трансфер на власта станаа горлив проблем и за кралското семејство и за земјата чијашто кралица е.
Иако кралицата е сè уште исклучително популарна лично, таа го уништи угледот на остатокот од кралското семејство преку скандали. Неодамнешно истражување на јавното мислење покажа дека 70 проценти од луѓето во Шкотска, Велс и централна Англија ја ценат кралицата. Само 50 проценти од Велшанците и жителите на централна Англија имаат такво мислење за нејзиниот син и наследник, принцот Чарлс. Во Шкотска, тоа е уште помалку ценето, само 41 процент од испитаниците.
Овде не е прашање дали монархијата во Британија ќе исчезне со кралицата Елизабета – монархијата има широка поддршка – туку дали новиот монарх ќе може да ги држи под контрола шкотските сепаратисти и последиците од Брегзит.
Една епизода која добро го илустрира потенцијално проблематичниот пат со кој се соочува монархијата е начинот на кој кралицата го реши барањето на британскиот премиер Борис Џонсон во 2019 година да ја прекине работата на парламентот на врвот на дебатата за Брегзит. Одлуката на кралицата да дозволи суспензија на парламентот предизвика бес кај оние кои се спротивставија на излегувањето на Велика Британија од Европската унија и повикаа на реформа на британскиот устав. Но, покрај тоа, кралицата излезе од целата приказна без ниту една гребаница.
Засега е непознато со што ќе се занимава нејзиниот син по напуштањето на функцијата. „Да беше принцот Чарлс на нејзино место, дали ќе уживаше во истото ниво на поддршка од медиумите и јавноста“, прашува Кетрин Хадон, историчар во Владиниот институт и уставен експерт. „Луѓето мислат за неа дека сака да ја направи вистинската работа и дека таа, што и да се случи, не сака да игра политички игри“, додала таа.
Да се задржи Британија заедно и истовремено да се биде аполитички гарант на британскиот политички систем не е лесно. Има толку многу „сиви области“ околу кои современиот монарх мора да меандрира, а Хадон верува дека Чарлс се соочува со некои сериозни и многу, многу тешки предизвици.
„Не велам дека тој не може да го стори тоа. Јас само велам дека треба да бидеме свесни за овој проблем“, вели таа.
Валкана круна
Планирањето на смртта, особено смртта што може да ја дестабилизира земјата, е деликатно прашање. Затоа секоја смрт во кралското семејство има различно шифрирано име. Елизабета е „Операција мост Лондон“. Но, има една работа над која дури и најдобрите стратези и планери немаат контрола: што следи понатаму.
Во моментот кога кралицата ќе умре, пред да биде објавена во јавноста и знамињата спуштени на половина копје, Чарлс ќе стане крал. Тој веднаш ќе наследи титули и земји и ќе стане глава на кралското семејство, кое повторно е во распад. „Фирмата“ – како што понекогаш се нарекува кралското семејство – честопати имаше проблеми со скандали и полемики, но во последниве години хаосот се интензивираше.
Во интервју за Опра Винфри, синот на принцот Чарлс, Хари и неговата сопруга Меган Маркл го обвинија кралското семејство за расизам. Меган рече дека, пред да се роди нејзиниот син Арчи, еден член на семејството бил загрижен за тоа каква боја на кожата ќе има детето на Хари. Хари подоцна потврди дека членот на семејството не е ниту кралица ниту нејзин сопруг, што предизвика нов круг шпекулации за тоа кој би бил мистериозниот кралски расист.
Во меѓувреме, помладиот брат на Чарлс, принцот Ендру, продолжи да покажува дека да се биде „со кралска крв“ не значи дека сте од кралско однесување и владеете. Тој беше отпуштен од „Компанијата“ поради неговите врски со педофилот и сексуалниот насилник Џефри Епштајн. Само 7 проценти од Британците имаат позитивно мислење за Ендру, а само 4 проценти од Шкотите.
И тука е „Круната“ на Нетфликс, серијал за животот на кралското семејство што предизвика нов интерес за раскинување на бракот на принцот Чарлс и Дијана Спенсер, мајката на Хари и принцот Вилијам, кој е следниот во редот за тронот. Иако серијата ги опишува настаните и хронологијата прилично лабаво, за многу помлади гледачи тоа беше првиот увид во кралското семејство.
Во ПР смисла, серијата е „ебана катастрофа“, изјави за „Политика“ неименуван член на кралското семејство.