Секој знае што е и што значи „црн петок“, но дали знаете што е „син понеделник“?
Тоа е трет понеделник во јануари, исто така познат како тажен, и се смета за најдепресивен ден во годината.Зошто овој ден е важен како и секој друг во годината, ако зборуваме за ментално здравје, објаснува психологот Милица Милкиќ за еКлиника.
Значење на поимот „Син понеделник“
Некои податоци покажуваат дека дефиницијата за „Синиот понеделник“, како најдепресивниот ден во годината, дојде пред петнаесетина години. Во тоа време, во делот на понудата на туристичката кампања емитувана на ТВ станицата Ски Травел, беа изнесени тврдења дека до овој заклучок е донесен со употреба на формулата за пресметување на датумот. Беа земени предвид разните фактори како што се просечната температура, бројот на денови од последната плата, просечниот број на часови на дневна светлина, бројот на денови до следниот празник и вака се пријавени резултатите: „Синиот понеделник“ е трет понеделник од секоја нова година во јануари тоа е најдепресивниот ден во годината.
Откривање и научен предизвик
Сепак, новинарот на престижниот весник Гардијан, Бен Голдакре, откри дека соопштението за печатот е напишано однапред од ПР компанија, дека за таа услуга биле платени научниците (потписниците) и дека „таквите равенки се водат од пари, а не од научни докази“. Слично размислува и д-р Дин Бурнет, предавач на Одделот за психолошка медицина и клиничка невронаука на Универзитетот во Кардиф (Велс), кој рече дека земените параметри не можат да се комбинираат на таков начин. Парадоксот е секако дека д-р Клиф Арнал, авторот на формулата, сега е еден од учесниците во кампањата против „Синиот понеделник“.
И, конечно: „Способноста да се пресмета денот со највисок фактор на депресија што потоа можеме да го искористиме како фокус за подобра лична организација, резервирање поповолни аранжмани за патувања и планирање на годишни одмори“ е едно од тврдењата што ги натера научниците да ја оспорат оваа теорија Јануари како логички избран месец
– Има повеќе од рационално објаснување зошто јануари е избран за месец во кој може да се случи „Синиот понеделник“ – вели психологот Милица Милкиќ за еКлиника. Истражувањето вели дека луѓето го доживуваат јануари како најдолг месец во годината, што секако е измама, бидејќи има точно ист број денови како август, само што август минува неспоредливо побрзо.
– Јануари е поврзан и со лошо расположение, рамнодушност, сумирање впечатоци и неисполнети ветувања од претходната година, акумулација на килограми поради богатата празнична трпеза. Постои „права линија“ во однесувањето затоа што паѓа високото ниво на празнична еуфорија во јануари. Исто така, постојат долги, ладни ноќи, денови без или со малку сонце што значително го подобрува расположението на луѓето со и без ментални нарушувања (фототерапија – изложеност на сончева светлина е важен дел од терапевтски процеси), периоди без поголема физичка активност, дружење… Пристигне и сметки, рати на заеми, свесност за трошоците што се зголемија околу празниците. Постојат повеќе од доволно причини секој да се чувствува депресивно, лошо, обесхрабрено и депресивно – вели соговорникот на еКлиниката.
Маркетинг, но и опасна теза за замена
Сите овие факти, како што вели, со избор на само еден ден, беа искористени со еден интелигентен маркетинг во реализацијата на идејата „Синиот понеделник – најдепресивниот ден во годината“ со примарна намера примарно да се промовираат некои производи и услуги. На прашањето зошто е избран третиот понеделник во јануари а не вториот или четвртиот – нема одговор, но таа вели дека можеше да биде кој било јануари понеделник без никакви проблеми.
– Секој ден во инаку депресивен јануари е „погоден“ за чувство на депресија, но исто така и за рекламирање на арома терапија, на пример, која тогаш обично доживува „бум“, што сугерира дека маслата од сандалово дрво или јасмин треба да се користат на тој ден. Исто така, со примамливи попусти, се нудат разни активности, подготовки, опрема за фитнес, аранжмани … Површно е, па дури и опасно да се обрати на луѓе кои веќе имаат историја на депресија на овој начин и да ја истакнат можноста за уште посилен депресивен мозочен удар – предупредува психологот и потсетува дека на ваквите услови мора да им се посвети подеднакво внимание, без оглед на денот и месецот.