Поротата на Менхетен го осуди Доналд Трамп по сите 34 точки од обвинението за фалсификување деловни книги – но каква ќе биде казната?
Одлуката е целосно на Хуан Меркан, судијата што го надгледува случајот. Злосторствата за кои Трамп беше прогласен за виновен, фалсификување деловни книги од прв степен, се кривични дела од класа Е во Њујорк, најмалку сериозна категорија и се казнуваат со затвор до четири години. Неговата пресуда е закажана за 11 јули, пренесe Гардијан.
Но, најверојатно Трамп нема да биде осуден на затворска казна, велат експертите. Тој е првпат сторител, а делото за кое е осуден е ненасилно дело на хартија.
„Мислам дека судијата веројатно немаше да го затвори само под тие околности“, рече Шерил Бадер, професорка по право на Универзитетот Фордам, која рече дека секоја затворска казна е „малку веројатна“.
„Но, имајќи предвид дека тој е поранешен претседател, има детали од Тајната служба, а исто така е и претпоставен републикански кандидат, мислам дека затворската казна би била логистички многу тешко, но исто така би имала политички импликации што мислам дека судијата Мерчан би сакал да ги избегне“.
Секоја казна најверојатно ќе се состои од парични казни, условна казна, општествено корисна работа или некоја нивна комбинација.
„Би сакала да видам општествено корисна работа – собирање ѓубре во метрото“, рече Карен Фридман Агнифило, поранешен главен обвинител во канцеларијата на окружниот обвинител на Менхетен.
Многу може да зависи од тоа како Мерчан го толкува однесувањето на Трамп, вклучувајќи го и неговиот недостаток на каење.
„Не можам да замислам дека ќе видиме Трамп кој се кае и се извинува ако дојде време за изрекување на казната“, рече Бадер. „Судиите водат сметка и за настанатата штета. Од една страна, судијата Мерчан може да го смета ова за техничко прекршување на снимањето за да се прикрие непристојното однесување, предизвикувајќи само минимална штета. Од друга страна, тој може да го смета однесувањето на Трамп како длабока штета на целата земја со тоа што ѝ го ускратува правото на гласачката јавност да даде информиран глас на највисоките избори во нацијата“.
Поротата не беше во можност да го осуди Трамп за прекршок – фалсификување деловни книги – но не и за друго кривично дело. Адвокатите на Трамп можеа да побараат од Мерчан да и ја даде таа опција на поротата, но не го сторија тоа.
И обвинителите и адвокатите на Трамп ќе поднесат препораки за казни. Така ќе биде и со пробациската канцеларија која ќе состави доверлив извештај за излагањето на судијата.
Трамп речиси сигурно брзо ќе се пожали. Секоја казна тогаш најверојатно ќе биде на чекање додека жалбата е во тек.
Жалбениот процес би траел со месеци, па дури и години, што значи дека може да помине некое време пред да стапи на сила пресудата. Трамп има 30 дена да поднесе жалба против пресудата, а потоа шест месеци да поднесе целосна жалба до Првото одделение на Окружниот суд во Њујорк. Ако пресудата биде потврдена, Трамп тогаш најверојатно ќе поднесе жалба до Апелациониот суд во Њујорк, тело од седум судии кое е највисокиот апелационен суд во државата Њујорк. Тој суд има дискреционо право да го разгледа случајот или не.
Прашањата што би се расправале во жалбата веројатно би биле сложени правни прашања – на пример, дали судијата правилно ја поучил поротата и дозволил да бидат вклучени или исклучени точните докази. Фактите и кредибилитетот на сведоците нема да бидат предмет на жалба.
Доколку пресудата биде потврдена од Апелациониот суд во Њујорк, Трамп најверојатно ќе поднесе жалба до Врховниот суд на САД, кој исто така би можел да одлучи дали ќе го преземе случајот или не. Бидејќи случајот е според законот на државата Њујорк, поднесувањето на случајот до Врховниот суд на САД ќе бара од Трамп да ги убеди судиите дека е во прашање федерално или уставно прашање.
Осудата нема да влијае на правната способност на Трамп да се кандидира за претседател. Уставот не им забранува на криминалците да се кандидираат за функции. Не е истражено дали тој би можел да биде претседател од затвор. Не можеше да биде помилуван од никаква осуда, бидејќи тоа е државно кривично дело.
Убедувањето веројатно нема да влијае на способноста на Трамп да гласа на изборите оваа есен. Флорида, каде што е регистриран, им дозволува на луѓето со убедување надвор од државата да гласаат доколку државата во која се осудени им дозволува. Во Њујорк, некој што е осуден за кривично дело може да гласа се додека не е во затвор.
Мерчан веќе го казни Трамп двапати во текот на овој случај за прекршување на валидна наредба за замолчување, и како судијата ги постапи двете епизоди може да обезбеди увид во тоа како ќе пристапи кон каква било можна казна за Трамп. Тој нагласува дека Мерчан добро ги знае логистичките тешкотии од затворањето на Трамп и пошироките политички импликации од тоа.
„Господине Трамп, важно е да разберете дека последното нешто што сакам да го направам е да ве ставам во затвор. Вие сте поранешниот претседател на САД, а можеби и следниот претседател“, рече Мерчан на 6 мај, кога изрече казна од 1.000 долари, држејќи го Трамп во презир по 10-ти пат. Тој продолжи да објасни зошто ставањето на Трамп во затвор во тоа време беше „навистина последно средство за мене… Исто така, се грижам за луѓето кои ќе треба да ја спроведат таа санкција: судски службеници, службеници за поправки, детали од Тајната служба, меѓу други. Загрижен сум за нив и за што би било спроведувањето на таквата санкција.
„Секако, свесен сум и за пошироките импликации од ваквата санкција. Големината на таквата одлука не е еднострана. Но, на крајот на денот, имам работа, а дел од таа работа е да го заштитам достоинството на правосудниот систем и да наведам почит“, додаде тој.