Нови извештаи за поставени бомби во Босна и Херцеговина имаше и денеска. Повторно се покажа дека се лажни. Досега се уапсени шест лица, пет малолетни и еден 18-годишник. Најавите за поригорозни мерки за малолетните престапници, но и за нивните родители не го спречија овој негативен тренд. Последиците од ваквите постапки секако бараат соодветен одговор. Но, треба да се позанимаваат и со причините за оваа честа практика, посочуваат експертите.
Проверките на помал број локации покажале дека пријавите се лажни по којзнае кој пат, потврдија од МВР на КС. Не кажаа за кои институции станува збор. Неофицијално, две училишта повторно биле мета на лажни пријави. Во меѓувреме, Општинскиот суд во Сараево нареди привремено сместување на уште две малолетници.
„Кои се осомничени дека пријавиле бомби повеќе од 10 пати во областа на кантонот Сараево. Тие се сместени во Судскиот центар на КС, а по одлука на судот нивното привремено сместување може да трае до 16 ноември или до друга одлука на судот“, вели Азра Бавчиќ од Обвинителство на КС.
Како што пренесува Н1, на нозе се и екипите на полицијата и обвинителството. Но, идентификувањето и приведувањето на сторителите, ниту најавата за ригорозни мерки не ја спречи оваа честа појава. Кои се решенијата?
„Сигурно е дека има одредени технички мерки. Меѓутоа, кога станува збор за компјутерскиот криминал, дури и во најширока смисла, техничките мерки не се доволни. Подигнувањето на свеста и образованието е важно“, објаснува Арбен Муртезиќ, експерт за компјутерски криминал.
Покрај тоа што секое патување на терен чини цело богатство, наставниот процес во кантонот Сараево е значително загрозен, бидејќи по секоја евакуација на учениците и наставниот кадар се префрла онлајн системот. Сето тоа изнудува заклучок дека голем број ученици се задоволни од прекинот на наставата. Ова повлекува бројни прашања.
„Мислам дека имаме јасна порака што младите сакаат да ни ја испратат, а тоа е дека не сакаат да бидат на училиште. Прашањето што треба да си го поставиме е што носиме на училиште за младите и студентите, какво е тоа училиште кога тие не сакаат да бидат во него“, посочува Адна Соколовиќ од Центарот за образовни иницијативи чекор по чекор.
Училишниот систем го сведовме на тривијалности, вели Соколовиќ. Наставник кој треба да пренесе одредено знаење, ученик кој треба да ги запомни и репродуцира тие информации за евалуација. Тука, всушност, лежи проблемот. Училишниот систем, вели тој, останал заробен некаде во 17 век.
„Училиштето не е место каде што го истражуваме светот околу нас, каде учиме како да живееме во светот денес, како да живееме во светот што ќе ни дојде за 10-15 години, а учениците како такви тогаш го сметаат училиштето за неважно. . Тоа не е важно за нивниот живот“, смета Соколовиќ.
„На овие малолетници треба да им се објасни дека тоа што го прават е далеку, многу посериозно од бегање од училиште, препишување или глумење боледување“, додава Муртезиќ.
За потсетување, лажните пријави во соседна Хрватска спаѓаат во кривичното дело тероризам, додека во Босна и Херцеговина тоа се третира како закана за безбедноста. Сепак, мерките што се преземаат во такви случаи се многу различни.
„Имавме онлајн часови, но само за време на пандемијата на Ковид. Не можам да кажам дека нема такви ситуации, но се поврзани со завршување на часовите. Ова не е крај, всушност образовниот процес е сериозно нарушен“, тврди Жељко Стипиќ, претседател на Хрватскиот преродбенски сојуз.
Малолетнички затвор, надомест на материјална штета од родители се одговорот на последиците, но не помалку важно е со лажни пријави да се дознае причината за секојдневното поплавување, главно на училишни институции.