На COP28 беше направен значаен договор околу фосилните горива.
Имено, владите за првпат се договорија за ова прашање.
Телото на ОН за климатски промени го објави нацрт-текстот на договорот рано утринава, откако разговорите во Дубаи во голема мера пропаднаа – тогаш земјата домаќин, Обединетите Арапски Емирати, принудија на завршна пленарна седница без приговор.
Наместо фразата „постепено да се укине“, текстовите им порачуваат на земјите да „преминат“ од фосилни горива, почнувајќи од оваа деценија.
Тоа е првпат во три децении од климатските самити на COP државите да се согласат за усогласено оддалечување од нафтата, гасот и јагленот – производи кои во моментов сочинуваат околу 80 отсто од глобалната енергија.
Норвешкиот министер за клима и животна средина, Еспен Барт Еиде, рече дека ова е првпат светот да се обедини околу толку јасен текст за потребата од транзиција од фосилни горива.
Договорот конкретно повикува на „транзиција од фосилните горива во енергетските системи, на фер, уреден и правичен начин за да се постигне ‘нето нула до 2050 година’ во согласност со науката“.
Документот ја препознава „потребата за длабоко, брзо и одржливо намалување на емисиите на стакленички гасови во согласност со патеките од 1,5 степени Целзиусови“ и ги повикува нациите да обрнат внимание на тоа.
Акциите вклучуваат:
• Тројно да се зголеми капацитетот на обновливата енергија на глобално ниво и да се удвои глобалната просечна годишна стапка на подобрување на енергетската ефикасност до 2030 година;
• Брзо укинување на ненамалениот јаглен и ограничување на дозволите за ново и ненамалено производство на електрична енергија од јаглен;
• Да се забрзаат напорите на глобално ниво кон енергетски системи со нето-нулта емисија, користејќи горива со нулта емисија и ниски јаглеродни горива пред или околу средината на векот;
• Преминување од фосилни горива во енергетските системи, почнувајќи од оваа деценија, на фер, уреден и правичен начин да достигне нето нула до 2050 година во согласност со науката;
• Забрзување и значително намалување на емисиите на не-CO2, вклучувајќи ги, особено, глобалните емисии на метан до 2030 година;
• Забрзување на намалувањето на емисиите од патниот транспорт преку низа правци, вклучувајќи развој на инфраструктурата и брзо распоредување на возила со нулта емисија;
• Постепено укинување на неефективните субвенции за фосилни горива кои не се однесуваат на енергетската сиромаштија или само транзициите, што е можно поскоро.