Од 5 часот наутро (01:00 часот по Гринич) во понеделникот, повеќе од 2.900 луѓе од Нагорно-Карабах преминале во Ерменија, соопшти ерменската влада додека брзаше да се подготви за илјадници бегалци.
Ерменците во Карабах, територија меѓународно признаена како дел од Азербејџан, беа принудени на прекин на огнот минатата недела по 24-часовна воена операција на многу поголемата азербејџанска армија.
Раководството на 120.000 Ерменци кои го нарекуваат Карабах дом, во неделата изјавија за Ројтерс дека не сакаат да живеат под Азербејџан и дека ќе заминат за Ерменија бидејќи се плашат од прогон и етничко чистење.
Раководството соопшти дека имало метеж од правец на Карабах кон Ерменија и дека на оние кои сакаат да заминат ќе им биде обезбедено бесплатно гориво.
Ерменците ги товараа своите работи во автобуси и камиони во понеделникот и се подготвуваа да заминат за Ерменија, изјави репортер на Ројтерс од местото на настанот.
Десетици луѓе, многумина со деца и багаж, застанаа во ред за да се качат во автобусите, рече новинарот.
Турскиот претседател Ердоган ќе отпатува во азербејџанската автономна ексклава Накичеван – појас на азербејџанска територија лоцирана меѓу Ерменија, Иран и Турција – во еднодневна посета за да разговара со Алиев за ситуацијата во регионот Карабах, соопшти кабинетот на турскиот претседател.
„Ќе се разговара за билатералните односи меѓу Турција и Азербејџан и ќе бидат разменети мислења за актуелните глобални и регионални прашања, особено за последните случувања во Карабах“, соопшти Претседателството.
Тие ќе присуствуваат на церемонијата на изградба на гасоводот што ќе донесе гас во Накичеван и ќе отвори нов модернизиран воен објект во ексклавата, соопшти турското претседателство.
Победата на Азербејџан ја менува деликатната рамнотежа на силите во регионот на Јужен Кавказ, регион со бројни етнички заедници, важен за транспортот на гас и нафта каде Русија, САД, Турција и Иран се борат за влијание.
Срам за цел цивилизиран свет
Ерменците не го прифаќаат ветувањето на Азербејџан дека ќе ги гарантира нивните права во моментот на регионалната интеграција.
Во главниот град на Карабах, познат како Степанакерт во Ерменија и Ханкенди во Азербејџан, тие заминаа со гориво во неделата вечерта за да возат низ коридорот Лачин кон границата со Ерменија, според репортерот на Ројтерс.
Фотографиите на Ројтерс покажаа десетици автомобили кои возат од главниот град кон планинските свиоци на коридорот.
Ерменија соопшти дека повеќе од 200 луѓе се убиени, а 400 се ранети во воената операција на Азербејџан.
„Нашите луѓе не сакаат да живеат во Азербејџан. Речиси стие сакаат да ги напуштат нашите историски територии“, рече Давид Бабајан, советник на Самвел Шахраманијан, претседател на самопрогласената република Арцах, како што Ерменците го нарекуваат Нагорно-Карабах.
„Судбината на нашиот сиромашен народ ќе биде запишана во историјата како срам за ерменскиот народ и за целиот цивилизиран свет“, додаде Бабајан.
„Оние кои се одговорни за нашите судбини еден ден ќе треба да одговараат пред Бога за своите гревови“, заклучил тој.
Ерменските лидери од Карабах изјавија дека руските мировници ќе ги придружуваат од регионот до Ерменија сите што останаа без покрив над главата во оваа воена операција на Азербејџан.
Премиерот Никол Пашинјан се соочува со повици да поднесе оставка поради неуспехот да го спаси Карабах. Во обраќањето до нацијата, тој рече дека пристигнала одредена помош, но дека масовниот егзодус е неизбежен.
„Доколку не се обезбедат соодветни услови за Ерменците од Нагорно-Карабах да живеат во своите домови и не постојат ефективни механизми за заштита од етничко чистење, веројатноста дека Ерменците од Нагорно-Карабах ќе го видат егзилот од нивната татковина како единствен начин да ги спасат своите животи и идентитетот“, рече Пашинјан.
Нагорно Карабах се наоѓа во област која со векови била под влијание на Персијците, Турците, Русите, Османлиите и Советите. Азербејџан и Ерменија го усвоија по падот на Руската империја во 1917 година. Во советско време, тој беше прогласен за автономен регион во рамките на Азербејџан.
По падот на Советскиот Сојуз, Ерменците таму ја соборија номиналната азербејџанска контрола и ја окупираа соседната територија во она што сега е познато како Првата Карабашка војна. Од 1988 до 1994 година беа убиени околу 30.000 луѓе, а повеќе од еден милион беа раселени, главно Азербејџанци.
Во неделата Пашинјан ја обвини Русија дека не прави доволно за Ерменија и дека ќе го преиспита сојузот со Русија.
Од друга страна, руските власти тврдат дека Пашинјан е единствениот виновен за целата ситуација и дека Ерменија, која граничи со Турција, Иран, Азербејџан и Грузија, има малку други пријатели во регионот.