Европскиот парламент денес усвои предлог за продолжување на трговските привилегии за одредени земјоделски производи од Западен Балкан до 2030 година.
Извештајот на известувачот Крис ван Дајк, кој предлага измена на регулативата за исклучителни трговски мерки за земјите и териториите кои учествуваат во или се поврзани со Процесот на стабилизација и асоцијација, беше усвоен со 543 гласа „за“, 72 „против“ и 22 „воздржани“.
Постојната регулатива на ЕП и Советот на ЕУ, која важи до 31 декември, ги ослободува овошјето и зеленчукот извезени од Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Црна Гора, Македонија и Србија од специфични царински давачки и овозможува пристап до глобална тарифна квота за вино со потекло од Западен Балкан.
Европската комисија препорача континуирана поддршка за ранливите економии во регионот на Западен Балкан со продолжување на примената на Регулативата за исклучителни трговски мерки за земјите и териториите кои учествуваат во или се поврзани со Процесот на стабилизација и асоцијација за пет години, до 31 декември 2030 година.
Продолжувањето до 2030 година е предлог што „балансира континуитет, одговорност и правна сигурност“ и им обезбедува на Западен Балкан и на економските оператори „ограничен пристап до основниот пазар, а воедно одржува соодветни механизми за условување“, објави веб-страницата на Европскиот парламент.
Додадено е дека продолжувањето на овие мерки е во согласност со Планот за раст на ЕУ за Западен Балкан, кој нагласува поблиска интеграција на регионот во единствениот пазар на ЕУ.
За да имаат корист од овие преференции, земјите во регионот мора да ја почитуваат дефиницијата за производи со потекло, да се обврзат да не ги зголемуваат тарифите или ограничувањата за производите увезени од ЕУ и да не „учествуваат во сериозни и систематски кршења на човековите права, вклучително и основните права на работниците, и да ги почитуваат принципите на демократијата и владеењето на правото“.
Тие исто така мора да спроведат економски реформи и да соработуваат со други земји, особено за да се воспостави регионална зона на слободна трговија.
Европската комисија може да предложи целосно или делумно суспендирање на трговските преференции доколку некоја земја не ги исполни своите обврски.
Трговската размена меѓу ЕУ и земјите од Западен Балкан изнесуваше повеќе од 83 милијарди евра во 2024 година. Европската Унија е водечки трговски партнер на регионот, сочинувајќи речиси 78% од вкупниот извоз на регионот и 59% од неговиот увоз.
Како што истакнува известувачот Ван Дајк во образложението на предлогот, трговијата опфатена со овие мерки се зголеми за повеќе од 125 проценти од 2018 до 2024 година, од 60,5 милиони евра на 137 милиони евра.