Сè поголем број на упади со беспилотни летала во европскиот воздушен простор ги поттикна западните сојузници да ја зајакнат својата одбрана. Но, континентот се соочува со мноштво предизвици што ќе го отежнат брзото реагирање, објави Блумберг.
Откако претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, минатиот месец изјави дека Европската унија ќе изгради „ѕид од беспилотни летала“, официјалните лица и индустриските лидери во Брисел и низ целиот блок брзаа да најдат начини да го остварат ветувањето.
Нејзините забелешки дојдоа неколку часа откако НАТО презеде невиден чекор за соборување на беспилотни летала што влегоа во полскиот воздушен простор. Но, тоа ја разоткри несоодветноста на одбраната на алијансата, која требаше да распореди скапи ракети против невооружени мамки. Се очекува лидерите на ЕУ, кои неформално се состанаа во Копенхаген во среда, да постигнат напредок во планот на фон дер Лајен, но неговата сложеност и потребните средства веројатно ќе го одложат со години.
„Не зборуваме за концепт што ќе се спроведе во следните три или четири години, па дури и подолго, мислам“, рече германскиот министер за одбрана Борис Писториус на панел во Варшава во понеделникот. „Значи, мора да размислуваме и да дејствуваме според приоритетите, а тие се различни, мислам“, додаде тој.
Анонимен извор запознаен со ова прашање ја опиша идејата како ПР трик што ја замаглува сложената реалност. Друг посочи на тешкотијата за создавање ѕид од беспилотни летала по должината на источниот дел на ЕУ поради значајната активност на патничките и товарните авиони во европскиот воздушен простор, што го зголемува ризикот од колатерална штета.
Главната цел на ЕУ е да открие кој ќе биде одговорен за координацијата и како да ги поврзе и синхронизира постојните национални и регионални иницијативи, според луѓе запознаени со ова прашање.
Но, напливот на активности околу беспилотните летала ризикува да ја засени пошироката загриженост: дека Европа нема доволно воздушна и ракетна одбрана и е речиси целосно зависна од САД за долгорочни потреби во време кога претседателот Доналд Трамп го турка континентот кон поголема самодоверба.
„Проблем број еден е сè уште класичната воздушна одбрана“, рече летонскиот претседател Едгарс Ринкевич во интервју за Блумберг во вторникот.
Иако беспилотните летала се „многу важен фактор во војувањето“, тој предупреди да не се „оди во друга крајност“ и да се заборават некои поитни прашања.
Укажувајќи на неодамнешното навлегување на три руски борбени авиони во естонскиот воздушен простор, Ринкевич ја нагласи важноста НАТО да ги преиспита правилата според кои се ангажира воено во вакви ситуации.
Главниот проблем, што го признаваат многумина во ЕУ и НАТО, е тешкотијата за институциите и традиционално бавната одбранбена индустрија да одат во чекор со брзината со која се развива технологијата на беспилотни летала.
„Одличната технологија во 2024 година веќе не е одлична во октомври 2025 година“, рече Ринкевич. „Сега сите разбраа дека требаше да го имаме овој ѕид од беспилотни летала минатата година или пред две години“, додаде тој.
Друга тешкотија во зајакнувањето на источната граница на Европа се парите. Земјите-членки имаат само два месеци да презентираат проекти што ќе се финансираат од фондот за кредити на блокот од 150 милијарди евра, а не се предвидени други средства додека новиот буџет не стапи во сила во 2028 година.