Кинескиот јуан е вклучен во корпа со резервни валути на Меѓународниот монетарен фонд, каде веќе се американскиот долар, еврото, британската фунта и јапонскиот јен, одлучи во понеделникот вечерта Одборот на директори на ММФ. Тоа е важна фаза во процесот на интеграција на кинеската економија во глобалниот финансиски систем, изјави директорката на Фондот, Кристин Лагард.
Така валутата на втората по големина економија во светот ќе се вклучи од 1 октомври 2016 година во операциите на фондот, макар и да не е толку масовно користена и слободно ќе се тргува како останатите четири валути. Мотивот е дека јуанот се користи широко за меѓународни трансакции и често се тргува на странските девизни пазари
Според анализа на Асошиејтед прес, цитиран од агенциите, одлуката да се придодаде јуанот на доларот, еврото, фунтата и јенот ја одразува растечката важност на Кина и е поттик за слободно тргување на кинеската валута и отворање на финансискиот систем на земјата.
АНАЛИЗА: Кредити за плати и пензии – како ќе се финансираат предизборните ветувања?
Валутната кошница на ММФ служи за пресметување на вредноста на специјалните права на влечење (СДР) – условна валута, користена како стандард при трансакциите со земјите членки на Фондот. Монетарниот фонд создаде СПВ во 1960-тите години, како можна меѓународна валута, но не успеа да ја наметне широко. До 1980 година валутната кошница се состоеше од 16 валути, вклучувајќи и на Иран и Јужна Африка, но бројот беше намален. По светската финансиска криза во март 2009 година Пекинг ги повика да се создаде нова валута, евентуално заснована на СПВ, за да се намали зависноста од доларите, но не успеа да освои поддршка, потсетува весникот.
Зошто беше додаден јуанот?
Јуанот е четврта валута во светската трговија, покривајќи околу 2,5 проценти, според организацијата за меѓубанкарските финансиски трансфери SWIFT. Пекинг го контролира протокот на готовината кон и од економијата, но ја охрабрува употребата на јуанот во странство, особено за трговија што им помага на кинеските извозници за отстранување на трошоците и ризикот од нестабилноста на девизните курсеви, пишува АП. По 2009 година, Кина потпиша договори за девизни удели со централните банки на Велика Британија, Бразил, Канада, Индонезија, Јужна Кореја и други земји. Гранки на кинеските државни банки во Велика Британија, Австралија, Германија, Швајцарија, Русија, Франција и Сингапур добија дозвола да прават депозити или да ги регулираат трговските трансакции во јуанот.
Влијание врз светските финансии
СПВ немаат директна врска со финансиските пазари или приватните компании. Со времето одлуката на ММФ може да ги натера централните банки да држат повеќе резерви во јуанот. Економистот Хајбин Чжу од “Џеј Пи Морган” посочи дека резервите во јуанот можат да се зголемат до 5% од светските резерви или околу 350 милијарди долари за период од пет години. Ова може да го поттикне активното користење на јуанот за трговија и инвестиции.
“На долг рок тоа е огромен чекор”, истакна Стивен Инес, главен дилер од валутната компанија OANDA во Сингапур.
“Штом инвеститорите се навикнат на кинеските пазари, особено ако продолжи да напредува во отворањето на политиката и прават чекори, како оние во изминатата година, меѓународните пазари навистина ќе ги прифатат кинеските пазари на капитал”, додаде тој.
Влијание врз Кина
Според економистите одлуката на ММФ може да ги охрабри кинеските лидери да ја олабават уште контролата врз јуанот. Во најновиот петгодишен план на Кинеската комунистичка партија за развој се наведува дека јуанот ќе се тргува слободно и ќе се користи слободно до 2020 година. Изненадувачкото воведување во август на нов механизам за одредување на девизниот курс на јуанот, контролиран од владата, доведе до девалвација на валутата од 3,5%. Кинескиот премиер Ли Кцијан сепак соопшти во септември дека нема планови за дополнително поевтинување. Некои дилери ја загрижени дека Пекинг може повторно да прибегне кон девалвацијата, веднаш штом се постигне својата цел јуанот да биде додаден во валутната кошница на ММФ. Други, пак, истакнуваат дека кинеските лидери сакаат да бидам доживувани како сигурни.
Додавање на јуанот е афирмација како меѓународна валута, посочи Чен Кан, аналитичар во WS Research Co. во Шангај. “Ова ќе ја охрабри Кина да прифати повеќе мерки за забрзување на процесот на отворање на девизни и пазари на капитал”, додаде тој, цитиран од американските медиуми.
Ненамерни последици
Фиксираниот од Владата курс на јуанот сепак го следи доларот покрај новиот механизам за утврдување на неговата вредност. Засега тоа го претвора јуанот во скриен долар, според Дерек Сизрз од институтот “Американ Ентърпрајс” во Вашингтон.
Додека на јуанот му биде дозволено да се тргува слободно, одлуката на ММФ ќе го зајакне значењето на доларот, посочи Сизрз .
А оние влади и инвеститори, кои се надеваат на слабеење на доминацијата на доларот, за да го прошири своето портфолио или од политички причини, го добиваат токму спротивното, додаде тој.