Кога американскиот претседател Доналд Трамп се појави на говорницата минатиот четврток навечер, тој рече дека победил на изборите, посочувајќи на заговор и измама, без да презентира докази за тоа. Тој однапред го отфрли резултатот, што во тој момент ја означи победата на Џо Бајден и најави дека ќе ги бара своите права на суд.
– Се случува голем правен спор, и во овој случај тие се обидуваат да ги украдат изборите. Тие се обидуваат да ги фалсификуваат изборите, а ние не смееме да го дозволиме тоа – рече Трамп.
Според Пол Салем, претседател на Институтот за Блискиот исток во Вашингтон, Трамп очигледно сака да остане претседател доживотно, но експертите посочуваат дека постојат низа фактори кои ја отежнуваат работата на Трамп. Ова го вклучува неповолното медиумско опкружување и воспоставувањето на Републиканската партија, задоволни од постигнатиот успех на изборите за Конгресот, кои се одржаа паралелно со претседателските, затоа што е подобар отколку што се очекуваше, како и многу нејасниот американски изборен систем.
Изгледа дека Трамп е направен од истиот материјал како и автократите на кои им се восхитува. Тој повеќе пати покажа дека нема да биде подготвен да ја предаде власта доколку ги загуби изборите и тешко е да се замисли да држи говор во кој ќе ја признае победата на неговиот противник или да одржи заедничка конференција со него во овалната соба во Белата куќа за надворешно-политички прашања, како што наметнува традицијата.
Иако Трамп е инспириран од автократите ширум светот, тој веројатно нема да успее во тоа што се обидува да го стори. Од една страна, изборниот систем е крајно сложен и тешко е да се извршат манипулации на национално ниво. Нема Министерство за внатрешни работи да ги следи и брои гласовите. Нема дури и централна изборна комисија, туку 50 засебни системи, со секое изборно тело надгледувано од локални службеници, кои често се избираат на тие позиции.
– Соединетите држави се неверојатно децентрализирани. Таков систем нема никаде во светот – вели Џуд Грунстин, главен уредник на „World Politics Review“.
Иако експертите и активистите предупредуваат дека демократијата во Соединетите Држави ослабе во последните години, таа сепак е далеку од автократијата, каде што изборите се формалност, па дури и проблематичните демократии, каде конкуренцијата е ограничена, пишува „Индипендент“.
– Факт е дека гласачките кутии сè уште не се во рацете на властите. А, тој што обвинува за изборни измами е претседателот – вели Грунстин.
Покрај тоа, експертите откриле дека и покрај недостатоците во уставниот закон, американскиот систем е отпорен на напорите на Трамп да го минира.
– Сигурни сме дека правниот систем ќе го реши спорот за неколку дена – вели Зијад Али, експерт за меѓународно право и висок функционер на Институтот за демократија и изборна помош, мултилатерална организација од Стокхолм.
– Луѓето во медиумите и на митинзите можат да кажат што сакаат, но надвор од маглата на тие обвинувања, постои робустен систем, врз кој се темели демократскиот систем во САД, и кој не може да го поткопаат дури и луѓе како Трамп.
Иако американскиот претседател можеше да смета на поддршката на лојалните десничарски медиуми во текот на целата предизборна кампања, тој сепак не можеше да влијае на сите медиуми, како што прават Ердоган во Турција или Путин во Русија, чии лојалисти ги контролираат најважните медиумски канали.
Дури и конзервативниот ТВ канал Фокс Њуз, кој му беше лојален на претседателот во последните неколку години, не покажа поддршка за тврдењата на поранешниот градоначалник на Њујорк и повереник на Трамп, Руди Џулијани, кој одржа прес-конференција во Филаделфија, тврдејќи дека набљудувачите на изборите од Републиканската партија биле систематски спречени. да ја завршат работата. Во петокот навечер, Лора Инграм, една од ѕвездите на каналот, го повика Трамп да покаже ширина во случај на пораз и да му честита на наследникот. Само неколку часа подоцна, Фокс Њуз го прогласи Џо Бајден за 46-ти претседател на САД.
Најголемиот проблем на Трамп е што му недостасува „војска“ за битката за Белата куќа, проценува „Шпигел“. Мич Меконел, водачот на републиканците во Сенатот, не се огласил последните денови. Другите влијателни републиканци исто така избегнуваа да застанат на страната на претседателот, а независните шефови во конзервативниот табор како Мит Ромни, сенатор од Јута и Џеб Буш, поранешен гувернер на Флорида, не се двоумеа да му ја честитаат победата на Бајден.