Новите контроли на Кина врз извозот на ретки метали би можеле да го запрaт производството на автомобили, бидејќи резервите на клучни магнети би можеле да се потрошат за само неколку месеци, доколку Пекинг целосно го прекине извозот, објави „Фајненшл тајмс“. Во април, Пекинг ги прошири ограничувањата на извозот на седум елементи од ретки земји и магнети кои се клучни за електрични возила, ветерни турбини и борбени авиони, како одговор на тарифите од 145 проценти што ги наметна американскиот претседател Доналд Трамп.
Владини претставници, трговци и менаџери во автомобилската индустрија изјавија дека компаниите кои, според проценките, располагаат со залихи за три до шест месеци сега брзаат да обезбедат нови набавки и да најдат алтернативни извори со цел да избегнат сериозни нарушувања во производството. Јан Гизе, трговец со метали од компанијата Традиум со седиште во Франкфурт, предупреди дека купувачите биле затечени неподготвени и дека повеќето автомобилски производители и нивните добавувачи имаат резерви магнети само за два до три месеци.
„Доколку магнетите не пристигнат во ЕУ или Јапонија во тој временски рок, мислам дека ќе се соочиме со навистина сериозни проблеми во синџирот на снабдување за автомобилската индустрија“, изјави Гизе.
Најновите кинески контроли се фокусирани на тешките и средните елементи од ретките земји, кои се користат за производство на магнети со високи перформанси и отпорност на високи температури, како што се диспрозиум, тербиум и самариум. Овие елементи се од клучно значење за воената технологија, вклучувајќи борбени авиони, ракети и беспилотни летала, но и за роторите, моторите и преносните системи во електрични и хибридни возила.
Еден висок претставник на автомобилската индустрија изјави дека ограничувањата ќе имаат значително влијание врз Tesla и другите производители на возила, оценувајќи ја сериозноста на кинеските мерки со „седум или осум од десет“.
„Ова е форма на одмазда од страна на кинеската влада, која вели: ‘Нема да возвратиме со царини, но ќе ве погодиме таму каде што ве боли, за вашите компании да извршат притисок врз своите влади да ги сменат тарифните политики’“, рече истиот извор.
Иако ретките земјени метали се широко распространети во Земјината кора, нивната преработка е сложена и скапа, особено ако се врши на еколошки прифатлив начин. Кина речиси целосно го контролира процесот на преработка на тешките ретки метали.
Лесните елементи од ретките земји, како што се неодимиум и прасеодимиум, кои се користат во големи количини за производство на магнети, сè уште не се опфатени со забраната. Тоа, според Кори Комбс од пекиншката консултантска компанија Тривиум, ѝ дава на Кина „голем простор за дополнителни закани“ во случај на понатамошна ескалација на трговската војна.
Според новите правила, кинеските извозници мора да добијат дозвола за секоја пратка на ретки метали во странство, а нивното испраќање кон САД е забрането. Сепак, спроведувањето на овие мерки, кои постепено се прошируваат од 2023 година како одговор на американските забрани за извоз на технологии за чипови во Кина, сè уште не е целосно систематизирано.
Некои кинески извозници веќе прогласија виша сила за испораки на ретки метали и магнети наменети за извоз и ја повлекоа стоката од понудата, што дополнително ја комплицира и онака нетранспарентната пазарна цена на овие ресурси.