Чешката разузнавачка служба откри дека кинески дипломати наводно планирале инсцениран инцидент за време на посетата на тајванскиот потпретседател Хсијао Би-ким пред една година.
Потпретседателката на Тајван изјави дека нема да биде заплашена од извештајот на чешката разузнавачка служба дека кинески претставници планирале да инсценираат сообраќајна несреќа за време на нејзината посета на Прага минатата година.
Хсијао Би-ким ја посети Чешката Република во март 2024 година, заедно со претседателот Лаи Чинг-тео. Тоа беше нејзина прва меѓународна посета откако победи на изборите во јануари. Во тоа време, беше објавено дека кинески дипломат поминал на црвено светло додека го следел нејзиниот автомобил, кој бил под полициска придружба.
Оваа недела, чешките разузнавачки претставници им кажаа на локалните медиуми дека инцидентот е дел од многу поголем и растечки заговор од страна на кинеските дипломати и разузнавачки службеници кои работеле од амбасадата во Прага, објави Гардијан.
„Демонстративна акција“
Во саботата, Хсијао им се заблагодари на чешките власти за обезбедувањето на нејзината безбедност за време на нејзината посета.
„Нелегалните активности на Комунистичката партија на Кина нема да ме спречат да ги изразам интересите на Тајван во меѓународната заедница“, рече таа во објава на социјалните мрежи.
Петр Бартовски, директорот на чешката воена разузнавачка служба, изјави за „Чески рожлас“ дека возачот што го запрела полицијата само ја следел Хсијао, но дека службата, исто така, идентификувала планови, од кинеската амбасада, за „демонстративно соочување со г-ѓа Хсијао“.
Јан Пејшек, портпарол на службата, рече дека планот вклучувал „обид на кинеската цивилна тајна служба да создаде услови за спроведување на „демонстративна акција“ против заштитено лице, која, сепак, не ја надминала фазата на подготовка“. Чешки новинарски тим изјави дека се верува дека станува збор за судир со автомобилот во кој патувала Хсијао.
Пејшек рече дека друга активност на кинески актери отишла „до точка на загрозување“ на Хсијао. „Овие активности, кои очигледно ги кршат обврските што произлегуваат од Виенската конвенција за дипломатски односи, беа спроведени, меѓу другото, од лица на дипломатска должност во кинеската амбасада во Прага“, рече Пејшек.
Порака на Пекинг
Тајванскиот совет за копнени работи со Кина во петокот ги осуди постапките на Кина, за кои рече дека „сериозно ја загрозуваат личната безбедност на потпретседателката Хсијао и нејзината придружба“. Побара објаснување и јавно извинување.
Портпаролот на кинеското Министерство за надворешни работи, Гуо Џиакун, рече дека кинеските дипломати „секогаш ги почитуваат законите и прописите на земјите домаќини“ и дека чешката влада „грубо се мешала во внатрешните работи на Кина“ дозволувајќи ѝ на Хсијао Би-ким да ја посети, нарекувајќи ја „тврдокорен сепаратист за независност на Тајван“ – термин за кој Кина се закани со смртна казна.
„Кина ја повикува релевантната страна да избегнува да биде поттикната или искористена од силите за „независност на Тајван“ и да се воздржи од создавање проблеми, ширење гласини и нарушување и поткопување на билатералните односи“, се вели во соопштението на Пекинг.
Чешкото Министерство за надворешни работи соопшти дека во тоа време го повикало кинескиот амбасадор поради инцидентот, но во петокот немаше понатамошни коментари.
Кина има намера да го анектира Тајван, тврдејќи дека тоа е нејзина сопствена покраина која моментално ја водат сепаратисти, и остро се спротивставува на каква било акција на други влади што ја легитимизира демократски избраната влада на Тајван.