Британската премиерка Лиз Трас изјави дека поднесува оставка по само шест недели како шеф на британската влада, пренесуваат агенциите.
Шест недели по преземањето на премиерската функција, Трас се соочи со пад на пазарите на обврзници и со најлош рејтинг за британски лидер во последните децении. Таа се откажа од најголемиот дел од најавената политичка програма, а во средата остана и без министер за внатрешни работи, една недела откако го разреши министерот за финансии.
Конзервативните пратеници вчера отворено се судрија во парламентот, по неуспешното гласање за фракинг што некои го сметаа за гласање за доверба на нејзината влада.
Трас се бореше за политички опстанок откако нејзиниот министер за финансии Кваси Квартенг објави „мини буџет“ со големи даночни намалувања на 23 септември што ги потресе финансиските пазари. По таа објава, британската цена за задолжување порасна, загрозувајќи го пазарот на недвижнини и дополнително влошувајќи ги трошоците за живот. Владата потоа ги отфрли тие предлози, што создаде дополнителен предизвик за останувањето на Трус на власт.
Некои претставници отворено побараа нејзина оставка, а други веќе почнаа да разговараат кој да ја замени.
Беше дел од либерал-демократите во нејзината младост, се залагаше за укинување на монархијата
47-годишната Трас, која беше министерка за надворешни работи во владата на Џонсон од септември минатата година до нејзиниот мандат како премиер, има репутација на амбициозна, па дури и бескрупулозна опортунистка. Нејзиниот политички пат е секако интересен: таа потекнува од левичарско семејство и првпат се приклучи на центристичките либералдемократи на млада возраст. Во тоа време таа се залагаше за доста прогресивни ставови, од легализација на канабисот до укинување на монархијата.
Таа на крајот им се придружи на десничарските конзервативци во 1996 година. По неколку години работа во приватниот сектор за нафтениот гигант Шел и телекомуникациската компанија „Кејбл и вајрлес“, таа активно се врати во политичките води.
Успехот дојде со време. Таа стана пратеник за Југозападен Норфолк на истокот на Англија во 2010 година, откако претходно преживеа вонбрачна афера која за малку ја чинеше номинација. Од 2012 година таа е на неколку министерски и други функции во образованието, финансиите и правдата.
Таа беше против Брегзит пред референдумот, а потоа ја промени страната
Во 2016 година, кога на дневен ред беше референдумот за излегување на Обединетото Кралство од Европската унија – таканаречениот Брегзит, Трас направи уште еден политички пресврт по кој остана запаметена. Таа во кампањата за референдумот активно учествуваше во кампот за останување на земјата во ЕУ. Нејзиниот претходник и до неодамна шеф Џонсон, за споредба, беше едно од главните лица на таборот за излегување од Унијата.
Но, по референдумската победа на оние кои бараа Брегзит, Трас брзо ја смени страната и стана еден од најголемите поддржувачи на Брегзит. Кога Британија ја напушти ЕУ, Џонсон ја постави задолжена за преговори за нови договори за слободна трговија, а минатата година ја назначи за министерка за надворешни работи.
Трас неодамна го привлече вниманието со низа повеќе или помалку контроверзни изјави. На пример, на веќе споменатото прашање како ќе се справи со кризата со трошоците за живот, таа одговори дека ќе ги насочи напорите на „намалување на даночниот товар, а не на делење милостина“.
Obvs the Liz Truss cheese speech is now more iconic than Churchill’s beaches – but I still don’t think the *level* of cringe/nonsense/hilarity is appreciated enough. Most clips don’t even get to the Isaac Newton apples bit. I will simply never get over this performance. pic.twitter.com/9lH7yCWnCO
— Hannah Jane Parkinson (@ladyhaja) July 20, 2022
Нејзините бизарни политички пораки од неодамнешниот и изминат датум, како што е говорот во 2014 година кога беше згрозена што Британија увезува најголем дел од јаболката, крушите и сирењето што ги консумира, веќе станаа мемиња. Таа беше цел на потсмев на социјалните мрежи и на крајот на минатата година кога позираше на тенк, под воен елек и шлем, за време на посетата на британските војници во Естонија.
Таа вели дека е подготвена да го притисне нуклеарното копче
Кога водителката на радио Тајмс ја праша на предизборната партиска дебата дали ќе го притисне „нуклеарното копче“, односно ќе нареди нуклеарен удар „како последна мерка“, односно како ќе се чувствува за тоа – бидејќи тоа ќе доведе на „глобално уништување“, Трас со целосно ладен поглед и безизразно лице одговори дека тоа е „важна должност на премиерот“ и дека е „подготвена да го направи тоа“.
Секако, треба да се претпостави дека ова е хипотетичко сценарио во кое Русија или друга непријателска земја ќе започне прво нуклеарен напад, на што би се одговорило со иста мерка, но Трас немаше потреба да го разјаснува тоа за нејзините зборови да да не ги интензивира дополнително тензиите со Москва. Сепак, таа доби аплауз од собраните ториевци (прекар за членовите на Конзервативната партија).
Трас и претходно се истакна со својот одлучен став и острата реторика против руската агресија врз Украина. Кога рускиот претседател Владимир Путин нареди нуклеарниот арсенал да се стави во состојба на готовност во првите денови од инвазијата, неговиот портпарол Димитриј Песков дури ги искористи „апсолутно неприфатливите“ изјави на британскиот министер за „конфронтација и престрелки меѓу НАТО и Русија“.
„Ако не го запреме Путин во Украина, другите земји исто така ќе бидат под закана“
Трас, сепак, рече дека „мора да направиме се за да и помогнеме на Украина, освен да испратиме војска“. И во јули, таа исто така нагласи дека „правиме се што можеме за да ја поддржиме Украина“, вклучително и испраќање оружје и санкции, но дека не го поддржува „директното вклучување на трупите на Велика Британија“.
„Ако не го запреме Путин во Украина, ќе видиме и други земји под закана: Балтикот, Полска, Молдавија и ова може да заврши како конфликт (на Русија) со НАТО“, предупреди таа уште еднаш на последиците. на руската победа во интервју за Sky News минатиот месец.
Таа за рускиот претседател рече дека „не треба да му се верува на ниту еден збор“ кога руските сили истрелаа ракети на пристаништето во Одеса на 23 јули, само еден ден по склучувањето на договорот за деблокирање на тоа пристаниште и на другите украински пристаништа за извоз на жито.
Го шокираше Макрон со изјавата дека не е сигурна дали е пријател или непријател
Причината наводно е што министерството на чело со Трас се плаши дека билатералниот конфликт меѓу Лондон и Москва може да ги зајакне лажните тврдења дека двајцата Британци биле платеници, поради што преку украинските власти се обидуваат да им помогнат на своите граѓани, пишува хрватски „Индекс“.
"The United Kingdom is a friendly nation, regardless of its leaders, sometimes in spite of its leaders."
French President Emmanuel Macron responds to Liz Truss' remarks about him last night. pic.twitter.com/wFpIg1awDq
— PoliticsJOE (@PoliticsJOE_UK) August 26, 2022
Таа на крајот на август крена прашина со уште една необична, но значајна изјава. На прашањето на модераторот на друга дебата дали „(францускиот) претседател Макрон е пријател или непријател“, Трус лаконски одговори дека „жирито сè уште размислува“ за тоа прашање и веднаш додаде дека ќе го суди „по постапки, а не зборови“ ако таа стане премиер.
Макрон, кога новинарите побараа од него да ја коментира таа изјава, прво остана видно шокиран, а потоа одговори дека „Обединетото Кралство е пријателска земја без разлика на нејзините лидери, а понекогаш и покрај нејзините лидери“.