Израелскиот напад врз Иран, кој доведе до војна која сега влезе во втората недела, предизвика низа реакции низ целиот регион на Блискиот Исток, а овој бран не ја заобиколи ниту Турција, чија јавност се прашува дали оваа земја е следна на „радарот на Израел“.
Како што пишува Middle East Eye во својата анализа, Иран долго време е ривал на Турција, но израелскиот напад, започнат кон крајот на минатата недела, целосно ја промени сликата.
„Едностраниот напад на Израел врз Иран, кој не успеа да обезбеди убедливи докази дека Техеран е блиску до развој на нуклеарно оружје, беше сфатен од турската јавност како знак дека Израел еден ден би можел да ја нападне Турција, членка на НАТО длабоко интегрирана во западната безбедносна архитектура. Ова чувство на закана го повтори и лидерот на турската Партија за националистичко движење (MHP), Девлет Бахчели, клучен сојузник на Ердоган. Бахчели предупреди дека воената кампања на Израел против Иран е дел од поширока стратегија за опколување на Турција и поткопување на нејзините регионални амбиции“, пишува Middle East Eye.
Ова чувство на закана, кое може да се види кај турските функционери, е поткрепено со извештаи дека, во ноќта на нападот врз Иран, неколку израелски авиони влегле во турскиот воздушен простор.
Турција брзо реагираше, предизвикувајќи израелските авиони да го напуштат воздушниот простор, но чувството на закана, според MEE, сега е уште посилно.
„Високи турски функционери одржаа два круга безбедносни состаноци за да разговараат за дополнителни планови за непредвидени ситуации. Турската војска, исто така, внимателно ги проучуваше воените тактики што ги користи Израел. Самиот Ердоган одговори на нападот со јавување кај регионалните лидери, како и кај американскиот претседател Доналд Трамп и иранскиот претседател Масуд Пезешкијан. Тој, исто така, упати одделни повици до сирискиот претседател Ахмед ал-Шара и ирачкиот премиер Мохамед Шиа Ал Судани, кои ги предводат копнените соседи на Турција. Турските извештаи сугерираат дека Ердоган конкретно ги советувал да не се мешаат во неодамнешната ескалација меѓу Израел и Иран“, пишува MEE.
Анализата, исто така, потсетува на ситуацијата од септември претходната година, кога Израел го уби лидерот на Хезболах, Хасан Насралах.
„Турските власти ги проучуваат можните сценарија во случај на сериозен израелски напад и потенцијален поширок регионален конфликт. Тие подготвија планови за непредвидени ситуации, вклучително и мерки против можни бранови бегалци. Во октомври, Анкара започна разговори и со затворениот лидер на Курдистанската работничка партија (ПКК), Абдула Оџалан, за да се спречи групата да биде искористена како посредник од страна на Иран или Израел“, се вели во текстот.
Исто така, се нагласува дека Турција стана една од најзначајните сили на Блискиот Исток во последните неколку децении, а доказ за овој статус е фактот што САД ја информираа Анкара за израелскиот напад пред да биде започнат.
За Турција, како што пишува MEE, посебен проблем е реакцијата на европските земји, кои, судејќи според изјавите на официјалните лица, застанаа на страната на Израел, без оглед на преговорите меѓу САД и Иран.
Сепак, како што наведуваат, односите меѓу Израел и Турција се сè уште доволно добри за комуникацијата меѓу Анкара и Тел Авив да продолжи, без оглед на ставот на Турција за војната во Газа.
Ситуацијата во Сирија, по промената на владата и падот на Башар ал-Асад, е особено истакната во овој контекст.
„Значаен предизвик меѓу Турција и Израел беше Сирија, бидејќи владата на Нетанјаху се погрижи да се спротивстави на какви било турски бази со радари и противвоздушни системи во јужна Сирија. Американските претставници, загрижени за можни инциденти, ги охрабрија двете земји да одржат разговори, што резултираше со воспоставување директна телефонска линија меѓу Турција и Израел во април. Разговорите напредуваа до тој степен што турските претставници ги вклучија сириските претставници во разговорите со Израелците, со надеж дека ќе најдат заедничка основа за запирање на израелските напади на сириска територија“, објавува MEE.
Тие понатаму истакнуваат дека „главното прашање е контролата на сирискиот воздушен простор“.
„Анкара ги одложи своите планови за брзо преземање на контролата врз базите додека не се завршат разговорите за избегнување конфликт со Израел, со што ефикасно му се дава на Израел временски период за да го нападне Иран. За Турците, тоа не го вклучуваше турскиот воздушен простор. Турските претставници го советуваа Израел да ги реши своите проблеми со воздушниот простор директно со Сирија, а не со Анкара“, пишува Middle East Eye.