Европа минатата година се соочи со најраспространетите поплави од 2013 година, при што 30 отсто од речната мрежа на континентот беше погодена од значителни поплави, објавија научниците во вторникот, откако климатските промени предизвикани од фосилните горива продолжија да поттикнуваат обилни дождови и други екстремни временски услови.
Во поплавите во Европа во 2024 година загинаа најмалку 335 луѓе, а беа погодени повеќе од 410.000, соопшти службата за климатски промени на Европската унија Коперник и Светската метеоролошка организација (СМО) во заедничкиот извештај за климата во Европа.
Западна Европа беше најтешко погодена, а 2024 година беше рангирана меѓу десетте највлажни години во регионот според податоците од 1950 година.
Бурите и поплавите беа најскапите временски екстреми во Европа, предизвикувајќи штета од над 18 милијарди евра минатата година.
На глобално ниво, 2024 година беше најтоплата година во светот од почетокот на мерењата, како и најтопла за Европа – континентот кој најбрзо се затоплува.
Планетата сега е околу 1,3 степени Целзиусови потопла отколку во прединдустриското време, најмногу поради климатските промени предизвикани од човекот.
„Секој дополнителен дел од степенот на зголемување на температурата е важен бидејќи ги истакнува ризиците за нашите животи, економии и планетата“, рече генералниот секретар на СМО, Селест Сауло.
Извештајот ги истакна и светлите точки, како што е фактот дека обновливите извори на енергија произвеле рекордни 45 проценти од енергијата во Европа во 2024 година, додека повеќето европски градови имаат планови за подобро прилагодување на климатските промени.
Но, временските екстреми се забележани низ целиот континент.
Југоисточна Европа го доживеа најдолгиот топлотен бран во историјата, кој траеше 13 дена, додека скандинавските глечери се повлекоа со најбрзите стапки досега и топлотниот стрес се зголеми на целиот континент.
Голем дел од Источна Европа беше погодена од недостаток на дожд и суша, додека поплавите ја опустошија Западна Европа.
Речиси една третина од вкупната европска речна мрежа го надмина „високиот“ праг на поплави, додека 12 проценти достигнаа „тешки“ нивоа на поплави во 2024 година.
Разорните поплави во Валенсија кон крајот на октомври предизвикаа најголем дел од изгубените животи и економската штета предизвикана од поплавите – 232 лица загинаа во катастрофата.
Бурата „Борис“ во септември ги донесе најобилните врнежи што некогаш биле забележани во Централна Европа, а најпогодени се Австрија, Чешка, Германија и Словачка.
Научниците потврдија дека климатските промени ги зголемија шансите за такви обилни дождови бидејќи потопла атмосфера може да собере повеќе вода, што доведува до интензивен дожд.
Атмосферската водена пареа достигна рекордно ниво во 2024 година.
Други фактори кои влијаат на поплавите вклучуваат управување со реките и урбанистичко планирање, кои одредуваат дали куќите и инфраструктурата се изградени во области подложни на поплави.