Клучното прашање во Европа не е само дали Москва намерно испратила беспилотни летала во воздушниот простор на НАТО, туку и што открива воениот одговор за долгорочната способност на алијансата да се справи со оваа растечка закана.
Ако ова, како што верува Полска, бил намерен тест на одбраната на НАТО, тоа бил исклучително евтин експеримент за Русија, според анализата на CNN.
Полските власти пронајдоа фрагменти од беспилотни летала „Гербер“, направени од иверица и стиропор, кои често се користат како мамки. Украинското разузнавање верува дека нивното производство чини околу 10.000 долари.
Асиметрија на трошоците
Во меѓувреме, авионите на НАТО што се обидоа да ги избегнат беа борбени авиони Ф-16 и Ф-35 вредни повеќе милиони долари. Ефикасна демонстрација на сила, но таква што веројатно чинела десетици илјади долари гориво и одржување само за да се кренат од земјата.
„Асиметријата на трошоците не функционира“, изјави за CNN Роберт Толаст, истражувач во Кралскиот институт за обединети услуги, лондонски тинк-тенк за одбрана.
Не е дека НАТО не може да се спротивстави на нападите со беспилотни летала во големи размери, рече тој.
Авионите на НАТО беа многу ефикасни во спречувањето на масовниот ирански ракетен и беспилотен напад врз Израел минатиот април. Но, Толаст тврди дека цената на таквата одбрана, која Израел ја проценува на повеќе од 1 милијарда долари во тој случај, го прави овој пристап неодржлив.
„Фундаменталниот проблем е што, пред Украина, многу западни одбранбени технологии едноставно не ја земаа предвид оваа асиметрична закана од беспилотни летала“, рече тој.
Сепак, консензусот во растечкиот сектор на воена технологија е дека многу луѓе го разгледале тоа, но многу министерства за одбрана на НАТО беа премногу бавни во адаптирањето.
Застарени практики
Експертите велат дека проблемот е што системите за набавка на НАТО се „сè уште во 1980-тите“.
Пример е пресретнувачот со вештачка интелигенција MARSS со среден дострел, дизајниран за повеќекратна употреба, со титаниумска рамка што е опишана како „во основа нож што сече низ дојдовен беспилотен авион со голема брзина“.
„Војната во Украина ефикасно создаде двобрзински процес на набавка во Европа“, вели Сиете Хаминга, извршен директор на „Робин Радар Системс“, компанија со седиште во Холандија.
Технологијата на „Робин Радар Системс“ веќе е широко користена во Украина и неодамна беше надградена за да детектира „Шахеди“ на растојание од 12 километри.
Од 2022 година, владата на Велика Британија ги купи беспилотните летала за надзор AR3 на компанијата во вредност од над 350 милиони долари за распоредување во Украина.
Порано оваа година, Кралските воздухопловни сили на Велика Британија (RAF) објавија дека ќе го усвојат AR3 за својот нов систем за електронско војување, „StormShroud“. Постојат непосредни планови за зголемување на производството.
Фото: NATO Allied Force Command
Трка во вооружување
Дури и новоназначеното Министерство за војна на САД сега се трка за набавка на беспилотни летала и авиони против беспилотни летала.
Во меморандум од јули, секретарот за војна Пит Хегсет предупреди дека американските единици не се опремени со смртоносни мали беспилотни летала што ги бара модерното бојно поле.
Тој ги наведе мерките за елиминирање на бирократијата и избегнување на ризиците кога станува збор за набавка на беспилотни летала, вклучително и „делегирање на овластување за набавка и управување со беспилотни летала од бирократијата на нашите војници“.
Една од клучните лекции што луѓето ги учат од Украина е едноставно да експериментираат.
Русија, според проценката од јули на Украинската агенција за одбранбено разузнавање, сега произведува 5.500 единици од својот ажуриран еквивалент на „Шахед“, Геран, како и поевтина варијанта на дронот „Гербер“, месечно во својата брзорастечка фабрика во Татарстан.
Овој месец, за прв пат, Русија истрела повеќе од 800 беспилотни летала во Украина во една ноќ.
Мортен Брандцаег, извршен директор на норвешкиот производител на муниција и ракети Намо, изјави за Си-Ен-Ен утрото по руската инвазија на беспилотни летала во Полска дека неговата компанија работи на „поголеми количини на нискобуџетни ракети“ за да „ја усогласи цената на ракетата со целта што ја соборуваме“.
Nammo, сега еден од најголемите производители на муниција во Европа, веќе е трансформиран од брзото вооружување на континентот.
Го зголеми производството на артилериска муниција од само неколку илјади гранати годишно пред целосната инвазија на околу 80.000 минатата година.
Исто така, произведува ракетни мотори на цврсто гориво што се користат за лансирање ракети воздух-воздух, клучни компоненти за најсовремени системи за воздушна одбрана.