Битката со хербицидот Глифосат трае со децении: во САД има многу судски процеси во кои се тврди дека предизвикува рак кај луѓето, производителот Монсанто – кој сега е во сопственост на германскиот Баер веќе е осуден на отштета која се мери во милијарди евра. А за чуварите на природата, тоа е зло што предизвикува не само смрт на разни растенија на полињата, туку и инсекти. Исто така, се тврди дека допира до организмите на животните и луѓето.
Производителот – и многу фармери кои го користат – тврдат дека ништо лошо не може да се случи ако овој хербицид се користи на соодветен начин. Всушност: без него, не само што приносот ќе биде помал, туку е потребна поголема работна сила и гориво за машини за механичко уништување на плевелот. А орањето предизвикува само ерозија на почвата, додека растенијата кои се уништени од хербицидот дополнително ја хранат почвата. Со други зборови: Глифосатот всушност дури и ја штити и помага природата и зачувувањето на животната средина, пишува ДВ.
На Европската унија и се чинеше мудро да го ограничи времетраењето на нејзината последна дозвола за користење издадена во 2002 година на 2015 година. Но, оттогаш нема консензус, по правило дозволата само „привремено“ се продолжува за уште една година. На крајот на оваа година дозволата повторно истекува, а членовите на Сојузот требаше да одлучат дали ќе продолжат да дозволуваат користење – или не.
За продолжување на лиценцата за уште 10 години, потребна беше согласност од мнозинството членови – 55 отсто, каде што живее повеќе од 65 отсто од населението на Унијата, но такво мнозинство повторно не беше собрано. Во меѓувреме, Европската агенција за храна ЕФСА проучуваше околу 2.400 научни трудови, и иако Светската здравствена организација СЗО и Меѓународната агенција за истражување на ракот го прогласија глифосатот за „веројатна“ причина за рак во 2015 година, не беше пронајден неоспорен доказ во таа маса на научни трудови дека овој хербицид е штетен, ЕФСА исто така „не гледа критично поле на проблеми“ ниту за луѓето ниту за животната средина. Затоа тој препорачува продолжување на дозволата, иако под строги услови.
Како што пишува ДВ, со оглед на тоа што мнозинството земји-членки се уште немаат донесено јасна одлука, одлуката е на Европската комисија, која најверојатно повторно ќе прибегне кон „привремена“ мерка. Но, Германија всушност сака да ја забрани употребата на тој хербицид од следната година во секој случај, дури и ако тоа отвори нови проблеми. Иако ЕК остава можност земјите-членки да донесат независни одлуки по ова прашање, но кога забраната беше објавена од Луксембург пред неколку години, забраната беше поништена од судовите бидејќи „не беше доволно основана“.
Активистите на Зелената партија и еколозите се надеваат дека забраната ќе биде подобро објаснета во Германија, но прашањето за глифосат се повеќе се претвора во идеолошки конфликт за заштита на животната средина, за кој гласно зборуваат дури и оние кои не знаат многу и за земјоделството и за хербицидите. Навистина масовно се користи – во оваа земја во 2021 година на полињата беа расфрлани речиси 4.100 тони глифосат, но всушност во Германија неговата употреба е крајно ограничена. За разлика од оваа земја, потрошувачката на овој хербицид во Шпанија, Италија и Франција е дури неколку – до пет пати поголема отколку во Германија, а според статистиката на баварската земјоделска канцеларија, во Европа глифосат се користи на околу 40 проценти од површините каде што се одгледува овошје, зеленчук и лозарство, а на околу 20 проценти од површината со житни култури.
Во Германија веќе е невозможно „хоби земјоделците“ да го купат овој производ, строго е забрането да се користи во заштитени подрачја и во близина на водни тела. Германските железници исто така прскаа глифосат на шините за да не прераснат во плевел и грмушки, но тоа повеќе не го прават од оваа година. Екологистите неуморно тврдат дека постојат и други методи во борбата против плевелот, како при различно обработување, така и во садење растенија кои потоа ќе го истиснат плевелот – на пример, детелина. Но, постои и аргумент на производителот, концернот Баер, дека доколку се забрани Глифосат, повеќето фармери ќе прибегнат кон некој друг хербицид кој може да биде уште поштетен од тој агенс. И тогаш што е постигнато?
Во секој случај, и по новиот раздор меѓу членките, дебатата за глифосат и неговата забрана во Европската унија се уште не е завршена.