Цените на гасот во Европа се искачија на највисокото ниво во годината, бидејќи намалувањето на производството во моментално „клучниот снабдувач Норвешка ја влошува загриженоста на пазарот поради тензиите на Блискиот Исток“.
На берзата во Амстердам цената порасна за цели 3,6% на 43,68 евра за мегават-час, што е највисока од декември минатата година. Зголемувањето доаѓа и покрај невообичаено високите нивоа на гас во складиштата на ЕУ, кои се речиси полни. „Фајненшл тајмс“ вели дека остриот пораст на цените укажува на континуираната ранливост на Европа на прекини во снабдувањето, откако таа во голема мера, наводно, успеала да се дистанцира од рускиот гас, нешто што се обидува да го направи од почетокот на конфликтот во Украина во 2022 година.
– Нервозата на пазарот стапува на сила – изјави Јуриј Онишкив, експерт за енергија.
Прекинот во Норвешка започна во вторникот, кога државната енергетска компанија Equinor соопшти дека го прекинала производството на гас на една од своите платформи по предупредување за чад во објектот. Компанијата соопшти дека „намалувањето на извозот на гас како резултат на овој инцидент нема да има никакви последици врз обврските кон клиентите“.
Норвешка ја замени Русија како најголем снабдувач на гас во ЕУ, обезбедувајќи околу 30 отсто од вкупниот увоз на блокот.
Европа, исто така, ги замени испораките од руски гасовод со увоз на течен природен гас по морски пат, рута почувствителна на тензиите меѓу Израел и Иран, имајќи предвид дека 20% од глобалните резерви на ЛНГ минуваат низ Ормускиот теснец.
Континентот, исто така, мора да се натпреварува со Азија за ограничени резерви на ЛНГ, што значи дека цените во Европа треба да се зголемат за да ги поттикнат трговците да испраќаат товар до нејзините брегови. Конкуренцијата е најжестока за време на постудените месеци, кога побарувачката за греење се зголемува. Самиот гас што се складира не е доволен за да ги задоволи зимските потреби на Европа.
Лора Пејџ, менаџер за увид на ЛНГ во компанијата за анализа на стоки Kpler, рече дека трговците ја гледаат и иднината на испораките на руски гас во Европа преку Украина. Таа рута сè уште сочинува околу 5% од испораките на гас во ЕУ, но договорот меѓу Украина и Русија за олеснување на транспортот на гас ќе биде завршен на крајот на декември. Трговците очекуваат дека нема да се потпише нов договор.
И покрај неодамнешното зголемување, цените на гасот сè уште се далеку под нивоата од над 300 евра/MWh за време на кризата што следеше по избувнувањето на војната во Украина.