Минатата година беше рекордна година во привлекувањето на странски директни инвестиции (СДИ) во Србија, но, според податоците објавени во стручниот билтен „Макроекономски анализи и трендови“ (МАТ), нето-приливот во првите четири месеци од оваа година изнесуваше само 385,4 милиони евра. Ова е, како што е наведено, дури 76,7 проценти помалку отколку во истиот период минатата година, пишува Политика.
Експертите објаснуваат дека таков огромен пад се случил поради двоен негативен ефект, бидејќи приливот на нерезидентни СДИ во Србија во периодот од јануари до април 2025 година се намалил за речиси 50 проценти (49,8 проценти помалку) и изнесувал 948,7 милиони евра. Во исто време, одливот на инвестиции од Србија се зголемил повеќе од двојно, бидејќи е забележан раст од 141,6 проценти и изнесувал 563,3 милиони евра, или 330,1 милиони евра повеќе.
Како што истакна економистот Иван Николиќ, уредник на експертскиот билтен, причините за падот на приливот на странски директни инвестиции може да се најдат во бројни ограничувања.
„Имаме криза во еврозоната, слаба деловна активност, а потоа тука се и нашите внатрешни проблеми поврзани со блокадите… Сето ова влијаеше на падот на странските директни инвестиции“, рече Николиќ.
Проф. Љубодраг Савиќ, од Економскиот факултет во Белград, потврди за Политика дека дефинитивно ќе има економски пад поради падот на инвестициите.
„Сепак, треба да се запомни дека уделот на странските директни инвестиции во БДП е од осум до десет проценти, во зависност од земјата. Можеме да очекуваме намалување на стапката на раст, но не треба директно да ги поврзуваме инвестициите и БДП“, рече Савиќ, додавајќи дека можеби уште поголема последица од падот на инвестициите во Србија е целиот комплекс на кризни настани во земјата.
„Ова испраќа лоша порака, и до оние кои планираа да дојдат и до оние кои веќе се тука. Дали сега ќе продолжат со производството или ќе ја одложат планираната инвестиција, тоа е прашањето. Покрај тоа, има многумина кои се откажаа од инвестирање во Србија, не само поради блокадите и не само од Србија. Тие се откажаа од инвестирање, а тоа е случај во многу региони“, додаде тој.
Економистите објаснуваат дека падот на странските директни инвестиции е под влијание и на војната во Украина, структурните проблеми во еврозоната, техничките рецесии и трговските политики на администрацијата на Трамп.