Земјите од ОПЕК + се очекува да одобрат уште едно скромно зголемување на производството на нафта оваа недела, но повторно ќе имаат проблем да ги испорачаат сите дополнителни залихи на жешкиот пазар на сурова нафта, пишува „Блумберг“.
Закрепнувањето на потрошувачката на гориво од пандемијата продолжува брзо, оставајќи многу простор на коалицијата од 23 земји, предводена од Саудиска Арабија и Русија, да го зголеми производството. Но, на членовите од Нигерија до Русија им снемува простор и се борат да го оживеат своето производство по долгогодишни намалувања и недоволно инвестирање.
Дури и кога делегатите од околу половина од членките на коалицијата велат дека очекуваат ОПЕК + да ратификува уште едно зголемување на понудата од 400.000 барели дневно во март, пазарите се затегнуваат и се искачуваат над 90 долари за барел. Сите 16 испитаници на анкетата на „Блумберг“ меѓу трејдери, аналитичари и рафинерии, исто така, прогнозираат зголемување, но се сомневаат дека тоа ќе биде целосно остварено. Во ноември групата реализираше само околу 60%.
„Мислам дека тие ќе продолжат на начинот на кој го прават тоа, со уште еден растечки притисок“, рече Торбјорн Торнквист, извршен директор на Gunvor Group Ltd. Но, ОПЕК + може да ја изгуби контролата врз пазарот, „бидејќи сега се вративме во ситуација кога гледаме колкав ќе биде слободниот капацитет“.
Ова е голема грижа за земјите-потрошувачи и централните банки, бидејќи тие го земаат предвид скокот на инфлацијата, кој не само што ги повредува возачите, туку придонесува и за кризата на трошоците за живот на милиони. Како што се приближуваат среднорочните избори во САД, постои особена опасност за претседателот Џо Бајден, кој безуспешно се обиде да ги намали трошоците за гориво.
„Само Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати и Ирак имаат доволно слободен производствен капацитет за да обезбедат значителни зголемувања“, рече Торнквист. За другите членки на Организацијата на земјите извознички на нафта, намалувањето на инвестициите го зеде својот данок.
Застарените наоѓалишта во Ангола се во опаѓање, додека цевководите во Нигерија се погодени од истекување. Дури и Русија, втората по големина членка на алијансата, не успеа да го зголеми производството во последните месеци по падот на дупчењата.
Со закрепнувањето на потрошувачката и ограниченото производство на други места во светот, глобалниот пазар, кој се очекуваше да биде во суфицит во овој квартал, всушност може да биде недоволно снабдуван. Цените веќе достигнаа највисоки нивоа од 2014 година, добивајќи дополнителен импулс од обновените геополитички тензии. За некои трговци, враќањето на 100 долари за барел почнува да изгледа неизбежно.
Додека администрацијата на Бајден може да се обиде да ги принуди своите сојузници во Ријад и Абу Даби да ја пополнат празнината со користење на своите резерви – по одреден дипломатски успех во одржувањето на извозот на ОПЕК + кон крајот на минатата година – саудискиот министер за енергија принцот Абдулазиз бин Салман досега успешно се спротивставуваше на идеја.
„Американската акција против клучните играчи на ОПЕК ќе се интензивира бидејќи цените на нафтата ќе се движат подлабоко во политички опасната зона за претседателот Бајден“, рече Хелима Крофт, стратег за стоки во RBC Capital Markets LLC. „Вашингтон веројатно ќе мора да направи повеќе дипломатска работа за да ги постави основите за таков производствен пресврт“.
Бидејќи ОПЕК + продолжува да го рестартира остатокот од своето суспендирано производство, расте загриженоста за резервите што ги чува за покривање на можните нарушувања. Тампонот на групата сочинува само 4% од глобалните резерви и најверојатно ќе падне на околу 2,3 милиони барели дневно до лето, што е најниско ниво од 2018 година.
Ова е извор на зголемена загриженост за трговците, бидејќи неодамнешниот напад со беспилотно летало во Абу Даби и тензиите меѓу Русија и Западот околу Украина ги нагласуваат геополитичките ризици.
„Во моментов имаме резервен капацитет, но очекуваме побарувачката да закрепне отсега до крајот на годината“, рече Џовани Серио, глобален шеф за анализа на пазарот во Vitol Group, најголемиот независен трговец со нафта во светот. До крајот на годината, глобалната побарувачка ќе биде на или над нивоата од 2019 година, оставајќи го светот со само мала маргина на резервен капацитет целосно во рамките на Саудиска Арабија, рече тој.
Перспективата не е универзално зло. Водечките институции како што е Меѓународната агенција за енергетика сè уште очекуваат глобалните пазари да се вратат на суфицит подоцна оваа година, бидејќи залихите од Соединетите Држави и од други места се зголемуваат. Дополнителен проток на производство може да дојде доколку Иран постигне договор – засега недостижен – за укинување на американските санкции за неговата трговија со нафта.
„Краткорочното затегнување го гледаме како зимски феномен и гледаме дека глобалните нафтени биланси се враќаат на суфицит во вториот квартал“, рече Ед Морс, раководител на одделот за истражување на стоки во Citigroup Inc.
Сепак, очекувањата за помирен пазар стануваат сè поретки. Во својот последен извештај, IEA се двоумеше околу своите проектирани суфицити за 2022 година, бидејќи испораките од ОПЕК + и други места продолжуваат да разочаруваат.
„Побарувачката е 100 милиони барели дневно со резервен капацитет од 2,5 милиони“, рече Торнквист од Gunvor. „Тоа не звучи како пазар со прекумерна понуда, нели?“