Индија официјално бележи 287.000 смртни случаи од коронавирус, но експерти веруваат дека вистинската бројка може да биде и до пет пати поголема. Само во средата, регистрирани се 4.529 смртни случаи, додека вирусот продолжи да се шири од големите градови во руралните области.
Новинарите избројаа повеќе од 2.000 тела пронајдени во последните две недели во Ганг, во дел од токот низ сиромашните држави Утар Прадеш и Бихар. Некои од нив беа закопани во плитки гробници по должината на брегот. Има многу жртви на Ковид, а поради високата цена на огревно дрво за кремирање, посиромашните семејства ги предаваат телата на своите починати на светите води на Ганг. Или ги закопуваат на нејзините песочни брегови.
Во земја со 1,4 милијарди жители, бројките се огромни: досега речиси 26 милиони луѓе официјално се разболеле од корона во Индија. Некои велат дека вистинскиот број може да биде десет пати поголем, а вистинскиот број на пациенти и смртни случаи од оваа болест никогаш нема да бидат познати.
Немаат избор
Бухендра Упадхај, свештеник во Гахмар, за новинарите на Гардијан изјави дека неодамна видел 30-35 тела донесени од роднини до реката. „Многумина се нурнати во Ганг затоа што на луѓето им е тешко да организираат кремирање кога толку многу луѓе умираат“, објаснува свештеникот. Десетици садови од глина се врзани за блиското дрво. „Секој претставува некој што починал, погледнете колку има, само во последните 10 дена“.
Индиската полиција спречува оставање на телото во реката, која дежура покрај брегот и ги расчистува потоците на Ганг. На границата на Утар Прадеш и Бикара тие поставија мрежи, но телата се појавуваат низводно. Репортерите на „Гардијан“ пронајдоа четири тела на кратко растојание, завиткани во крпа и заплеткани во кал, и уште десетици низводно, во водата и на брегот, во различни фази на распаѓање, бидејќи се нападнати од птици и кучиња.
Членовите на семејството велат дека немале многу избор. Во дворот на неуредна семејна куќа, каде што живеат 20 луѓе под еден покрив, Нарсинг Кумар раскажува како неговите двајца постари браќа починале за два дена. Тие не биле тестирани за коронавирус, починале неколку дена по првите симптоми. Првиот брат, Шамбу Нат, добил висока температура на 19 април, три дена подоцна почнал да се гуши. Тој починал на пат кон болницата на 23 април. Истиот ден, неговиот брат Свами Нат започнал тешко да дише. Тој бил пренесен во приватна болница и веднаш ставен на кислород, но починал на 24 април. Кога умрел првиот брат, Шамбу Нат, селаните се понудиле да им помогнат, а телото било кремирано. Но, кога починал другиот брат, тие останале сами. Стигмата околу Ковид ги изолирало, никој повеќе не сакал да се справи со нив. „Не можевме да го набавиме дрвото и не знаевме што друго да сториме, па немавме друг избор освен да го потопиме неговото тело во реката. Го сторивме тоа следното утро во 11 часот, во кругот на најблиското семејство“, вели Кумар.
Без тестирање
Сиромашниот Утар Прадеш има 235 милиони жители. Руралните области низ индиската држава известуваат дека луѓето умираат во голем број, за само неколку дена откако ќе започнат да кашлаат, добиваат висока температура и се со симптоми на задушување. Многумина починале без тестирање.
Во последните 25 дена, слушнавме за 17 смртни случаи во селото, вели Маној Кумар Џаисвал (42) од селото Саурам во областа Газипур, источно од Утар Прадеш. Тврди дека 90 проценти од селаните се болни, во секоја куќа некој кашла или има треска. „Многу луѓе во селото имаат треска и кашлица и умираат за еден или два дена“, посочил Џаисвал. Никој не е тестиран за коронавирус.
Мохамад Икбал (42), сопственик на продавница во селото, изјави дека неговата мајка Тара Бегум (55) имала треска на 4 мај со силна кашлица. Додека таа се борела да земе здив, тој ја однел во блиската приватна болница Шиванги, каде што добила кислород. Таа починала следното утро. Лекарите не му ја соопштиле причината за смртта, но рекле дека четири или пет лица починале во болницата тоа утро.
„Таа не доби тест за корона во болницата и не се прават тестови во селото, па како можеме да знаеме дали короната е тука? Сè што знам е дека никогаш не сум видел толку многу луѓе да умираат“, вели Икбал. Во болницата Шиванги повеќе не се лекува од ковид, болницата е празна, лекарот што ги лекувал го „нема“, пренесе „Гардијан“.
Раџу Кушваха, студент на втора година по традиционална ајурведска медицина, работел во болницата. Официјално, тој не лекувал никого болен од Ковид, бидејќи никој не бил тестиран. „Прифативме многу пациенти на кои им недостасуваше здив и ги чувавме на кислород“, вели Кушваха. Многу постари луѓе би умреле откако болницата ќе ги пушти со ниско ниво на кислород. Но, тие не воделе евиденција.
Тоа е приватна болница каде скапо плаќале за помош. Центарот за јавно здравје Газипур, првото место каде што ќе треба да добијат помош, било празно кога новинарите на „Гардијан“ го посетиле. Се случило навечер, дежурниот лекар всушност бил фармацевт.
Притиснати од вести за трупови во Ганг и неконтролирано ширење на инфекцијата, властите на Утар Прадеш објавија дека започнале операција за тестирање од врата на врата во 97.000 села. Тие започнале агресивна политика на тестирање, следење и лекување, намалувајќи го дневниот број на нови случаи за повеќе од 100.000. Во исто време, тие го зголемиле бројот на болнички кревети за 100.000, давајќи им на семејствата на починатите 5.000 рупии или 48 фунти за трошоците за кремирање. „Дури и откако самиот беше заразен со коронавирус, нашиот министер отпатува на село за да ја следи ситуацијата“, рече владиниот портпарол. „Нашиот модел е подобар од кој било друг модел во земјата“, се пофали тој.
За Раду Шајам (64), земјоделец чија сопруга Јаграни Деви (60) почина на 7 мај по тешка пневмонија, владината акција дошла предоцна. „Да ја испитаа за коронавирус и да и обезбедеа соодветен третман во болницата, наместо да ја испраќаа дома двапати, можеби ќе беше жива“, вели Шајам.