Повеќе од половина милион луѓе во ЕУ починале од загаден воздух во 2021 година, покажуваат податоците на Европската агенција за животна средина, а половина од смртните случаи, како што тврдат, можеле да се избегнат со намалување на загадувањето до препорачаните граници, пишува Гардијан.
Истражувачите од Европската агенција за животна средина (ЕЕА) припишуваат 253.000 предвремени смртни случаи на концентрации на фини честички во воздухот познати како PM2.5 кои ги прекршиле максималните граници препорачани од Светската здравствена организација за пет микрограми на кубен метар.
Европските истражувачи поврзаа уште 52.000 смртни случаи со прекумерно ниво на азот диоксид, додека тие велат дека 22.000 смртни случаи се случиле поради краткотрајна изложеност на прекумерно ниво на озон.
„Бројките објавени од ЕЕА денес не потсетуваат дека загадувањето на воздухот останува примарен здравствен проблем на животната средина во ЕУ“, рече европскиот комесар за животна средина Вирџиниус Синкевичиус.
Иако загадувањето на воздухот е еден од најголемите убијци во светот, експертите посочуваат дека бројот на жртвите може брзо да се намали доколку земјите ги исчистат своите економии.
Помеѓу 2005 и 2021 година, бројот на смртни случаи од PM2,5 во ЕУ се намали за 41 отсто, а ЕУ има за цел да достигне 55 отсто до крајот на деценијата.
Светската здравствена организација, која ги заостри своите насоки за квалитетот на воздухот во 2021 година, предупредува дека ниту едно ниво на загаденост на воздухот не може да се смета за безбедно.
Во септември, Европскиот парламент гласаше за усогласување на правилата на ЕУ за квалитетот на воздухот со СЗО, но одлучи да го одложи ова до 2035 година.
Покрај набљудувањето на бројот на смртни случаи, истражувачите од ЕЕА за прв пат утврдија уште колку години населението живеело со болести предизвикани од лошиот воздух.
„Кога луѓето добиваат рак на белите дробови, тие обично умираат многу брзо“, рече Алберто Гонзалес Ортиз, истражувач за загадувањето на воздухот од ЕЕА, истакнувајќи дека за други болести, особено астма, но и дијабетес или хронична опструктивна белодробна болест, загадувањето е исто така важен придонесувач.
За хронична опструктивна белодробна болест предизвикана од загадување со честички PM2.5 во 2021 година, ЕЕА процени околу 150.000 години изгубени животи низ ЕУ и приближно ист број години живот со попреченост.
Согорувањето на фосилните горива, возењето автомобили и одгледувањето добиток испуштаат големи количини отровен гас и штетни честички кои луѓето потоа ги вдишуваат. Најмалата од овие честички, позната како PM2.5, може да навлезе во крвотокот, каде што се шират низ телото и ги оштетуваат органите од мозокот до репродуктивните органи.
Овогодинешната истрага на Гардијан откри дека 98 отсто од луѓето во Европа дишат воздух чие загадување ги надминува границите дозволени со упатствата на СЗО. Товарот на болеста, како што се гледа во резултатите од ЕЕА, главно паѓа на Источна и Југоисточна Европа.
„Позитивната вест е дека властите на европско, национално и локално ниво преземаат мерки за намалување на емисиите, како што се промовирање на јавен превоз или возење велосипед во центрите на градовите, но и преку ажурирана легислатива“, рече Леена Ила-Мононен, извршен директор на ЕЕА.