Економскиот раст во С.Македонија во 2023-та ќе биде 2 отсто, во 2024 година растот на БДП ќе биде 3,1 отсто, се вели во пролетната прогноза на Европската комисија (ЕК) објавена денеска.
„По делумното закрепнување од рецесијата предизвикана од пандемијата КОВИД-19, годишниот раст на БДП забави од 3,9% во 2021 година на 2,1% во 2022 година, бидејќи надворешната побарувачка ослабе, прекините во глобалните синџири на снабдување продолжија и глобалните цени на храната и енергијата нагло се зголемија, што натежна на домашната побарувачка. Додека пензиите и платите се намалија во реални услови, зголемените дознаки ги поддржаа расположливите приходи и приватната потрошувачка.
Гледајќи напред, БДП се предвидува да расте со слична стапка во 2023 година (+2,0%) пред малку да се врати во 2024 година (+3,1%). Потрошувачката на домаќинствата, иако помалку засилена од 2022 година, останува клучниот двигател на растот во текот на прогнозираниот хоризонт. Растот на инвестициите се предвидува да остане стабилен со дополнително зголемување на залихите.
Дефицитот на тековната сметка значително се зголеми во 2022 година, како резултат на наглото проширување на енергетската зависност од увозот на енергија. Значителниот пораст на приватните трансфери (дознаки) и на вишокот на услуги, потпомогнат од закрепнувањето на туризмот, делумно го компензира влошувањето на трговскиот биланс на енергија. Проектираното стеснување на дефицитот на тековната сметка во текот на прогнозниот период главно се должи на значителното подобрување на трговскиот биланс на стоки, како резултат на пониските цени на суровините, како и на посилната надворешна побарувачка, поддржана од намалувањето на притисоците во синџирот на снабдување. Метал индустријата повторно расте, со стабилизирање на цените на металите.
Работната сила продолжува да опаѓа
Додека фискалната поддршка за работодавачите постепено беше повлечена во втората половина на 2022 година, пазарот на труд продолжи да се покажува отпорен. Сепак, падот на стапката на невработеност го маскира големиот пад на работната сила, при што најголемиот дел отпаѓа на жените. Учеството на пазарот на труд, веќе ниско, дополнително се намали во 2022 година. Овие трендови беа особено изразени за младите работници. Во текот на прогнозираниот период, вработеноста се очекува да продолжи да расте со умерено темпо бидејќи компаниите сè уште го намалуваат производството поради високите трошоци за влез, што влијае на создавањето работни места. Во меѓувреме, стапката на невработеност се проектира дополнително да се намалува бидејќи се очекува работната сила дополнително да се намалува.
Базичната инфлација се предвидува да се намали во 2023 година
Годишната инфлација се искачи на 14,2% во просек во 2022 година, во споредба со 3,2% во 2021 година. Храната и енергијата заедно сочинуваат речиси 60% од домашната структура на ИПЦ (Индекс на потрошувачки цени), а зголемувањата на цените во овие две категории објаснуваат околу три четвртини од вкупната инфлација, која достигна врв на 19,8% во октомври 2022 година, како одраз на високиот пропуст на глобалниот шок на цените на суровините. Додека вкупната инфлација падна на 14,7% во март, базичната инфлација опстојува, поради прелевањаа од цените на енергијата и храната на другите компоненти. Овие ефекти се очекува да се намалат во текот на летото, по неодамнешниот пад на цените на енергијата и храната.