Украина изврши еден од најсложените и најамбициозните напади од почетокот на руската инвазија на земјата – координиран напад врз воздухопловните бази на руска територија. Според Би-Би-Си, операцијата, наречена „Пајажина“, вклучувала употреба на мали беспилотни летала кои биле шверцувани во Русија неколку месеци претходно и скриени во специјално дизајнирани прегради на камиони.
Потоа, наводно, беспилотните летала биле лансирани од најмалку четири различни локации, оддалечени илјадници километри.
Операцијата, според украинската безбедносна служба СБУ, била планирана 18 месеци. Целите биле руски воздухопловни бази во кои се сместени стратешки бомбардери со долг дострел, вклучувајќи Ту-95, Ту-22 и Ту-160 – авиони способни да извршат напади со крстосувачки ракети длабоко на украинска територија.
Иако независна верификација на украинските тврдења за обемот на штетата не е можна, според извори цитирани од Би-Би-Си, властите во Киев проценуваат дека руската војска претрпела штета во вредност од околу 7 милијарди долари во оваа операција. Украинскиот воен аналитичар Серхиј Кузан изјави за украинската телевизија дека ниедна разузнавачка служба во светот досега не спровела нешто слично.
„Овие стратешки бомбардери се способни да извршат напади со долг дострел врз Украина. Вкупно има околу 120 од нив, а ние погодивме 40. Тоа е неверојатен број“, рече Кузан.
Дополнително, воениот блогер Олександр Коваленко предупредува дека, дури и ако бомбардерите не бидат уништени, обемот на штетата има долгорочни последици за рускиот воено-индустриски комплекс. „Состојбата на рускиот воено-индустриски сектор е таква што тие нема да можат да ги поправат во догледна иднина“, напиша тој на Телеграм. Тој додава дека гореспоменатите модели на авиони повеќе не се произведуваат и практично е невозможно да се обезбеди замена.
Иако сè уште се чекаат сателитски и независни докази за штетата, операцијата „Пајажина“ има и силна симболична компонента. Во Киев, нападот се смета за испраќање клучна порака – не само до Москва, туку и до западните сојузници на Украина.
Свјатослав Хоменко од Би-Би-Си цитира висок украински функционер кој изразува фрустрација од она што тој го нарекува промена во ставот на САД. „Најголемиот проблем е што Американците се убедени дека веќе ја изгубивме војната. И сè друго произлегува од таа претпоставка“, рече функционерот.
Нападот беше искористен и за да се критикуваат постојаните повици на Западот за компромис. Украинскиот воен новинар Илија Пономаренко напиша на социјалната мрежа X: „Ова се случува кога горда нација под напад не ги слуша оние што велат: „На Украина ѝ остануваат само шест месеци“. „Немате повеќе карти“. „Само предадете се за мир, Русија не може да изгуби“.
Додека украинските преговарачи пристигнуваат во Истанбул за нова рунда разговори за евентуално примирје, овој напад е моќно оружје во нивните раце. Пораката е јасна – Украина сè уште се бори.
Истиот владин извор додаде за Би-Би-Си: „Американците се однесуваат како нивната улога да е да преговараат за најблагите можни услови за наше предавање. А потоа се изненадени што не им се заблагодаруваме.“ Но, секако дека не веруваме – бидејќи не веруваме дека сме поразени.“
И покрај бавното, но стабилно напредување на руските сили во источна Украина, властите во Киев сакаат јасно да стават до знаење дека не го прифаќаат наративот за пораз. „Пајажина“ не е само воен маневар – тоа е политичка порака, психолошки удар и сигнал за отпор.