Нобеловата награда се доделува секоја година за најголемите достигнувања што придонесоа за човештвото во претходните 365 дена, а оваа година наградите ќе бидат објавени во Стокхолм, Шведска и Осло, Норвешка, од 4 до 11 октомври.
Ова се награди за достигнувања во областа на медицината, физиката, хемијата, литературата, економијата и за придонесот во мирот, кои започнаа да се доделуваат пред 120 години во чест на шведскиот пронаоѓач Алфред Нобел (1833-1896).
Нобеловата награда за првпат беше доделена во 1901 година, и првично беше доделена во пет области, но во 1968 година почна да се доделува во областа на економијата.
Единствениот нобеловец од поранешна Југославија е Иво Андриќ, кому му беше доделена наградата за литература во 1961 година.
Имаше години кога не беа доделени награди, за време на Првата светска војна и Втората светска војна, а повеќето од недоделените награди се за придонесот во мирот, бидејќи ги опфаќа годините по Втората светска војна.
Најмладата добитничка на Нобеловата награда е Пакистанката Малала Јусафзаи, која имаше само 17 години во 2014 година, и беше наградена за нејзиниот придонес во светскиот мир, додека најстариот добитник е Американецот Џон Гуденоу, кој имаше 97 години во 2019 година кога му беше доделена наградата за хемија.
Од 1901 година, 57 жени добија Нобелови награди.
Наградата им беше доделена на поединци 934 пати, а на организации 28 пати, од кои Црвениот крст беше единствениот што ја доби наградата трипати.
Двапати се случи победникот да ја одбие наградата – првпат францускиот филозоф Жан Пол Сарт го стори тоа, во 1964 година, за неговиот придонес во литературата, објаснувајќи дека тој секогаш одбивал какво било признание, додека вториот пат наградата беше одбиена од Виетнамците Ле Дук То, кој заедно со американскиот државен секретар Хенри Кисинџер, доби лауреат за неговиот придонес во мирот во Виетнам, кој ја одби наградата поради ситуацијата во Виетнам.
Исто така, се случи поединци принудно да одбијат награди – тројца Германци, Ричард Кун, Афолд Бутендант и Герхард Домаку, откако им забрани Адолф Хитлер, додека на Борис Пастернак му беше забрането од Советскиот Сојуз во 1958 година за наградата за литература.
Комитетот за награди ја додели Нобеловата награда двапати постхумно: на поранешниот генерален секретар на Обединетите нации, Швеѓанецот Даг Намершелд и на неговиот сонародник, поетот Ерик Карлфелт.
За изборот на победникот во секоја категорија одлучуваат различни организации – во пет категории одлуката се носи во Шведска, а добитникот на наградата за мир се избира во Норвешка.
Номинацијата може да ја поднесат академици, научници, поранешни победници, универзитетски професори.
Добитниците на наградите од 1901 година ја добиваат истата вредност на наградата, а денес таа изнесува околу 1,1 милион долари.
Иако наградите ќе бидат објавени во октомври, церемонијата на доделување награди, и во Стокхолм и во Осло, ќе се одржи на 10 декември, денот на смртта на Алфред Нобел.
Нобеловата фондација, која го организира настанот, на крајот на септември објави дека годинешното доделување на наградите нема да се одржи, но победниците ќе ја добијат наградата во нивната матична земја.
Оваа година, добитникот на Нобеловата награда за психологија или медицина ќе биде познат на 4 октомври, за физика на 5 октомври, за хемија на 6 октомври и за литература на 7 октомври.
Името на добитникот на наградата за мир ќе биде познато на 8 октомври, а досега за таа награда се пријавиле 329 кандидати – 234 поединци и 95 организации, додека добитникот на наградата за економија ќе биде познат на 11 октомври.
Сите награди ќе им бидат доделени на победниците во нивните матични земји на 10 декември, денот кога почина Алфред Нобел.