ЦИНК се користи во западната медицина повеќе од 200 години, а многу експерти велат дека овој додаток во исхраната може да помогне во лекувањето на настинки или грип. Но, дали е тоа навистина така?
За жал, нема многу студии за ефикасноста на цинкот како лек, а постојните истражувања не покажуваат униформни резултати и до ден денес не се знае кој е најдобриот начин да се дозира.
Според новиот преглед на 28 различни студии на оваа тема, употребата на цинк навистина може да ги ублажи симптомите и времетраењето на вирусните респираторни инфекции, како што се обичната настинка или грип.
Ефикасно кај оние кои немаат недостаток на цинк
„Досега се сметаше дека цинкот помага во спречување и лекување на инфекции само кај оние луѓе кои имаат недостаток на цинк во телото, но нашите наоди го оспоруваат тоа“, рече д-р Џенифер Хантер од Универзитетот Западен Сиднеј во Австралија.
„Две големи студии од Кина покажаа дека употребата на многу ниски дози на цинк во форма на назален спреј го намалува ризикот од клинички болести. Во две помали студии од сличен тип, кои ги проценуваа превентивните ефекти на цинкот, американските научници ги исклучија од студијата луѓе кои имале негов недостаток“, додаде таа.
„Сите други студии кои ја проценуваа ефикасноста на цинкот во лекувањето на настинки беа спроведени кај популација кај која е малку веројатен недостаток на цинк во телото“, рече Хантер.
Прегледот на студијата покажа дека земањето цинк како превентивна мерка резултира со 28 проценти помал ризик од развој на поблаги симптоми и 87 проценти помал ризик од развој на умерено тешки симптоми на вирусна инфекција.
Во случај кога цинкот бил користен како третман по почетокот на болеста, се покажало дека во помала мера го намалува времетраењето на симптомите, пишува Science Alert.
Заштитниот механизам не е јасен
Иако оваа прегледна студија даде интересни резултати, истражувачите предупредуваат дека некои од вклучените студии се направени на мал примерок, дека не ги споредувале истите дози на цинк и дека може да бидат пристрасни при пријавувањето на симптомите.
Исто така, експертите сè уште не знаат како цинкот всушност спречува вирусна инфекција како обичната настинка. И покрај тоа, лекарите често знаат да им препорачаат на пациентите со инфекција на долниот респираторен тракт да земаат цинк орално, не како лек, туку како додаток во исхраната кој ќе го зајакне имунитетот.
Цинкот може да помогне со КОВИД?
Неодамнешната пандемија на Ковид-19 повторно го зголеми интересот за цинкот како превентива или да помогне во борбата против симптомите на инфекцијата. Неколку контролни студии се занимаваат со оваа тема, а некои лекари веќе, иако сè уште не се познати резултатите од овие студии, почнаа да им препорачуваат на пациентите цинк како помошно средство во борбата против Ковид.
Имено, тие сметаат дека нема голем ризик доколку пациентот го користи овој додаток и доколку не претера со дозите. Проблемот може да се појави само ако цинкот го зема некој кој има нарушување што му дозволува на цинкот да се филтрира во мозокот.
Некои дози на цинк може да предизвикаат благи несакани ефекти како гадење или губење на мирис.
„И лекарите и пациентите треба да бидат свесни дека постои значителна несигурност во однос на клиничката ефикасност на различни формулации, дози и начини на примена на цинк“, рече Хантер.
„Во моментов, едноставно нема доволно истражувања за да се знае кој начин да се нанесе цинк е најдобар: спреј за нос, гел за нос, таблети“, додаде таа.
Студијата наречена „Zinc for the Prevention or Treatment of Acute Viral Respiratory Tract Infections in Adults: A Rapid Systematic Review and Meta-analysis of Randomised Controlled Trials“ беше објавена во списанието BMJ Open.