Турција е во фаза на чекање откако Талибанците дојдоа на власт, кои во првите чекори се обидуваат да покажат умерено лице. Анкара сега се обидува да одговори на клучното прашање: Дали оваа исламистичка група ќе ископа нови ровови или ќе ја прилагоди својата идеологија на 21 -от век за да не ги сврти повторно граѓаните на Авганистан и меѓународната заедница против неа?
„Анкара е подготвена за секаков вид на соработка со цел да се постигне мир во Авганистан, во корист на нашите роднини во таа земја и за заштита на интересите на Турција. Двете земји имаат заеднички историски и културни врски. Тоа се блиски односи меѓу двете нации“, рече претседателот Реџеп Таип Ердоган.
Талибанците веќе прогласија нова држава – Исламскиот емират на Авганистан. Но, од првиот ден, тие се обидуваат да се претстават во ново светло: ветуваат дека нема да ги прогонуваат политичките противници како што тоа го правеа кога беа на власт на крајот на минатиот и почетокот на овој век. Исламистите сега ги повикуваат сите граѓани да се вратат на работа, дури и жените, што претходно беше незамисливо. Тие беа жртви на средновековните канони.
Клучното прашање сега е: Дали Талибанците навистина ќе се однесуваат како „добри момци“, како што најавуваат? Мислењата се поделени, особено откако веќе започна потерата по соработниците на поранешната влада, Американците и НАТО, а во Кабул е прогласен полициски час, наведуваат агенциите. Турските граѓани кои се вратија од Кабул тврдат дека земјата е во хаос. Песимистите потсетуваат на стара поговорка која е позната и во тешките области на Азербејџан: Волкот го менува влакното, но не и навиката. Во секој случај , треба да се почека и да се види.
„Во последните четири децении, Авганистан беше во постојан вооружен конфликт. За Талибанците сега не треба да биде поважно од тоа да добијат меѓународна помош и признание. Меѓутоа, прашањето е дали навистина ќе заземат поумерен став во политиката “, вели професорот Ахмет Касим Кан, познат турски експерт за меѓународни односи.
Граѓаните на Авганистан сe уште не им веруваат. Според неодамнешното истражување, 70 проценти од испитаниците рекле дека не сакаат да живеат во талибанскиот режим, објави истанбулски „Хуриет“. Според анализите на Обединетите нации, на земјата и се заканува глад и многу граѓани ќе се обидат да најдат подобар живот некаде надвор од границите, пред се во Европа. Исто така, беше погодено од децении вооружен конфликт, чести суши и пандемија на коронарен вирус. Сега 40 проценти од населението живее под прагот на сиромаштија, со 1,25 долари дневно.
Турција беше меѓу првите што ги поздрави помирливите тонови на Талибанците и се обидува да се вклучи во реконструкцијата на Авганистан. Тоа можеше да се очекува, бидејќи претседателот Реџеп Таип Ердоган се обидува од првиот ден да се наметне како водач и заштитник на муслиманите во тој дел од светот.
Турските дипломати, зад завесите за јавноста, веќе се во контакт со Талибанците. Според сигурни извори, претседателот Ердоган наскоро би можел да ги покани нивните лидери да разговараат за иднината на Авганистан.
За разлика од другите земји на НАТО, Анкара е подготвена да задржи 600 војници во Авганистан, доколку се постигне договор. Тие ќе го контролираат Меѓународниот аеродром Хамид Карзаи, кој на почетокот ќе биде единствениот прозорец кон светот за Авганистанците.
Турција е особено заинтересирана за мирна транзиција на власта во Авганистан, со цел да избегне нов бран бегалци, што не може целосно да се исклучи. На источните граници – кон Иран и Ирак – Анкара набрзина подига sидови за да може да го контролира движењето на бегалците.
Опозицијата тврди дека во последно време пристигнале повеќе од милион бездомници од Авганистан, што е официјално демантирано. Во четвртокот, по петчасовната владина седница, претседателот Ердоган ги повика европските земји да преземат одговорност за мигрантите што пристигнуваат од Авганистан.
„Турција во никој случај нема да дозволи да се претвори во европски„ бегалски камп “, како што некои сакаат“, рече тој за Брисел.
Извор: српска „Политика“