Унгарската опозиција, која доживеа пораст на поддршката, бара од премиерот Виктор Орбан да го објасни пакетот финансиска помош за кој рече дека добил ветување од американскиот претседател Доналд Трамп, објави Политико.
Орбан, долгогодишен сојузник на Трамп, отпатува во Вашингтон минатата недела за да се сретне со американскиот лидер. По враќањето во Будимпешта, унгарскиот премиер ѝ кажа на својата делегација дека САД се согласиле да ѝ обезбедат на Будимпешта финансиски штит.
„Одредени механизми на Брисел што можеа да се користат против Унгарија сега може да се сметаат за неефикасни. Идејата дека унгарската економија може да биде задушена од финансирање сега може да се заборави. Тоа го решивме со Американците“, рече Орбан.
По 15 години на власт, Орбан се соочува со можен пораз на националните избори следната пролет, а перспективата за американска финансиска помош потсетува на неодамнешниот потег на Трамп да спаси уште еден идеолошки сојузник, Хавиер Милеи, во Аргентина.
Забелешките на Орбан, кои се однесуваат на средствата од ЕУ наменети за Унгарија, но замрзнати поради загриженост за назадување на владеењето на правото, во понеделник предизвикаа прашања од Петер Маѓар, лидерот на унгарската опозиција, која моментално ја предводи владејачката партија Фидес на анкетите.
„Зошто беше потребен таков „финансиски штит“? Дали Унгарија е на работ на државен банкрот? На што планира Виктор Орбан да потроши трилиони форинти од американските заеми? Зошто е должен кон своите сограѓани, наместо да врати осум трилиони форинти од средствата на ЕУ што им припаѓаат на Унгарците?“, праша Маѓар во објава на социјалните мрежи.
Петер Маѓар; Фото: Јутјуб/Принтскрин
Во посебна изјава, тој, исто така, праша зошто Орбан водел преговори со Американците во тајност.
Унгарскиот медиум „Валаш онлајн“ објави дека Трамп и Орбан можеби се согласиле на размена на валути меѓу нивните централни банки, слична на договорот за стабилизација на девизниот курс од 20 милијарди долари што Аргентина го потпиша со САД минатиот месец, што во суштина би бил пакет помош за Будимпешта.
Доколку е вистина, ова ќе биде втор пат Трамп да обезбеди финансиска поддршка на десничарски сојузник пред клучните избори, откако одобри пакет помош за Милеи, аргентинскиот претседател.
Потегот, оркестриран од американскиот секретар за финансии Скот Бесент, вклучуваше директни купувања на аргентински пезоси од САД и размена на валути од 20 милијарди долари, давајќи му на Буенос Аирес пристап до долари. Бесент, исто така, објави планови за дополнителни 20 милијарди долари приватно финансирање, иако тие пари сè уште не се доставени.
Сепак, постојат разлики што го отежнуваат разбирањето на секој договор меѓу Вашингтон и Будимпешта. Централната банка на Унгарија нема договор за размена на долари со Федералните резерви на САД.
Унгарија, пак, има договор за размена на евра со Европската централна банка и би можела да се обрати до Меѓународниот монетарен фонд доколку ЕЦБ одбие да помогне.
Сето ова засега останува теоретско, бидејќи Унгарија е, благо речено, во многу подобра економска ситуација од Аргентина, и дури не ѝ е потребна финансиска помош.
Унгарија, како и многу земји од ЕУ, доживува слаб раст, но главниот ризик за нејзината финансиска стабилност под водство на Орбан лежи во можното оддалечување од Европската Унија.
Интервенцијата на САД во Аргентина беше политички успех за Милеи, чија партија освои убедлива изборна победа на 27 октомври, дозволувајќи му да продолжи со радикални економски реформи во земјата.
Хавиер Милеи и ДОналд Трамп; Фото: Фејсбук/Кабенет на претседателот на Аргентина
Трамп го прослави исходот, велејќи дека потегот им донел на САД многу пари. Бесент, исто така, рече дека американската инвестиција остварила профит.
Сепак, администрацијата не објави никакви детали за целосниот обем на вмешаноста на САД или за реалните приходи што тврди дека ги генерирала.
Планот за спасување на Трамп предизвика политички реакции во Соединетите Држави, при што и демократите и некои републиканци ја критикуваат администрацијата за помагање на Аргентина како политички сојузник, што, според нив, би можело да им користи на богатите фондови, а воедно да ги стави американските даночни обврзници во ризик за хронично задолжената земја.
Бесент рече дека интервенцијата на САД во Аргентина имала за цел да се спротивстави на растечкото влијание на Кина низ Латинска Америка и, пошироко, да ја потврди американската економска моќ на Западната хемисфера, споредувајќи го потегот на САД со економска верзија на Монроовата доктрина.
Односите на Трамп со Будимпешта и Буенос Аирес покажуваат јасни паралели и претставуваат обид за зајакнување на клучните сојузници во регионите каде што многу лидери не се природно наклонети кон агендата на претседателот (MAGA).
Белата куќа, исто така, застана на страната на Орбан во врска со неговото одбивање да престане да купува руска нафта, и покрај европскиот притисок да го намали увозот од Москва, ослободувајќи ја Унгарија од санкциите на САД за руската енергија една година по неговата средба со Трамп.
Дополнителната финансиска поддршка од Вашингтон би можела да го охрабри Орбан, кој често е трн во окото на Европската Унија, да заземе уште поостар, антибриселски став.