Соочена со политички кризи во Франција и Германија, додека Британија е на маргините поради Брегзит, Полска би можела да стане клучен играч во европскиот одговор на враќањето на Доналд Трамп во Белата куќа.
Полскиот премиер Доналд Туск, искусен државник од десниот центар, можеби е последната надеж на континентот за организирање заеднички европски одговор на потенцијалните закани од враќањето на Трамп. Туск има добри односи со лидерите на Европската унија, НАТО, Велика Британија и Соединетите Американски Држави, а неговата улога ќе стане уште поважна кога Полска ќе го преземе ротирачкото претседателство со ЕУ во првата половина на 2025 година, пишува Гардијан.
Европа под притисок
Европа е нападната од економски, дипломатски и политички предизвици. Владимир Путин ја користи предноста во Украина, додека Трамп најавува потенцијални мировни преговори кои би можеле да ги загрозат интересите на Украина и Европа. Во исто време, заканата на Трамп да воведе високи царини на производи од европските сојузници се заканува да предизвика разорна трансатлантска трговска војна.
Доналд Туск се појавува како клучна фигура во овој предизвикувачки момент. Неговото искуство на чело на самитите на ЕУ, како и неговата победа над десничарските популисти дома, го зајакнуваат неговиот кредибилитет. Полска, која по осум години конфронтација со ЕУ повторно стана дел од европскиот мејнстрим, сега има можност да ја обликува агендата на ЕУ во клучните месеци од 2025 година.
Улогата на Туск и сојузничките односи
Туск ја има поддршката од Европската народна партија, доминантната политичка групација во Европскиот парламент и Комисијата. Со заживувањето на Вајмарскиот триаголник (соработка меѓу Полска, Германија и Франција), Полска повторно стана клучен играч во европските дипломатски кругови. Во исто време, земјата е дел од групата Букурешт девет, која ги собира членки на НАТО од Централна и Источна Европа.
Туск ја предупредува Европа дека мора да биде подготвена за нов период на глобална нестабилност. „Ерата на геополитичко префрлање на одговорностите заврши“, изјави тој, повикувајќи на зајакнување на европските одбранбени капацитети. Полска, со својата економија во подем и огромните одбранбени инвестиции по руската агресија врз Украина, е пример за овој пристап.
Дипломатски напори и воена соработка
Туск покрена низа иницијативи за да се обезбеди европска соработка. Министрите за одбрана на петте главни континентални сили – Велика Британија, Франција, Германија, Полска и Италија се состанаа во Берлин во новиот формат Е5, кој има за цел да го вклучи Лондон во европската одбранбена соработка. Министрите за надворешни работи на Вајмарскиот триаголник се состанаа во Варшава за да ја потврдат својата поддршка за Украина, додека Туск предложи заеднички поморски патроли во Балтичкото Море на самитот во Шведска по саботажа на виталните подводни кабли.
Домашни предизвици
Иако Полска игра клучна улога во европската дипломатија, внатрешните предизвици би можеле да ги ограничат опциите на Туск. Неговата поддршка за полските земјоделци и возачи на камиони во врска со увозот на украинско жито предизвика контроверзии. Исто така, реакции предизвика и неговата изјава за суспензија на правилата за азил на ЕУ на источната граница на Полска, со цел да се спречи експлоатација на мигрантите од страна на Белорусија и Русија.
Полска, која прими и згрижи околу еден милион украински бегалци во 2022 година, може да се соочи со нови предизвици доколку дојде до нов бран на миграција поради руските напади врз украинската инфраструктура. Ова би можело да ги затегне ресурсите и да ги зајакне националистичките кандидати на претстојните претседателски избори.
Подготовка за ерата на Трамп
Туск е свесен дека неговиот успех на европската сцена може дополнително да ја консолидира неговата политичка доминација дома. Тој се надева дека ќе ја поддржи кандидатурата на градоначалникот на Варшава Рафал Цашковски на претседателските избори во мај, заменувајќи го актуелниот десничарски претседател Анджеј Дуда, кој често ги блокира неговите реформи.
Без разлика на предизвиците, Туск во моментов е еден од најперспективните европски лидери во улогата на „шепкачот на Трамп“. Неговата цел е да го зачува европското единство за поддршка на Украина додека континентот се подготвува за политичкиот ураган што може да го донесе враќањето на Трамп.