Антимигрантската, проруска ФПО освои рекордни 29 отсто од гласовите, со што го удвои бројот на гласови од последните избори во Австрија. Според прелиминарните резултати, ФПО има три отсто повеќе гласови од ОВП, централно-десничарските Австриски народни сили кои моментално ја предводат владата.
„Денешните резултати не можеа да бидат појасни“, изјави главниот идеолог и лидер на ФПО, Херберт Кикл, за австриската јавна телевизија, инсистирајќи дека неговата партија треба да ја води владата.
Излезноста беше голема, на изборите учествуваа речиси 80 отсто од Австријците со право на глас.
Успехот на екстремната десница во Австрија, пишува бриселски Политико, е уште еден загрижувачки аларм за Европа. Бранот на популистички сили не покажува знаци на намалување. Челниците на ФПО го сметаат унгарскиот премиер Виктор Орбан за пример, политички модел и ветуваат дека ќе го следат неговиот пример.
Ако ФПО успее да создаде коалиција, Европската унија би се соочила со силен евроскептичен популистички блок кој би ги вклучил Австрија, Унгарија, Словачка и можеби Чешка по изборите таму следната година.
„Ако паднат и тие, ќе се оствари слаткиот сон на Орбан!“, изјавил бриселски дипломат за „Фајненшл тајмс“ кој сакал да остане анонимен. Имено, на регионалните избори во Чешка, одржани пред една недела, десничарското популистичко движење АНО, на чело со Андреј Бабиш, победи во конкуренција, освојувајќи 10 од 13 региони.
Како што напиша и Ројтерс, чешката АНО, Обрановиот Фидес и ФПО на Кикл неодамна ја официјализираа соработката со обединување во политички сојуз.
„Почнува нова ера“, рече Орбан во таа прилика, тврдејќи дека новата фракција ќе ја промени европската политика.
Основани од нацисти
ФПО е основана во 1950-тите од поранешни членови на СС и други нацистички ветерани. На овие избори, ФПО настапи на политичка платформа првенствено ориентирана против мигрантите, ветувајќи дека ќе изгради „тврдина Австрија“ и ќе го спречи приливот на нови странци.
Кикл им вети на гласачите дека ако му ја дадат победата, ќе им служи како „волксканцлер“ или „народен канцелар“, прекар што некогаш го користел Адолф Хитлер.
Иако партијата го минимизира своето нацистичко минато и се обидува да се претстави како алтернатива против естаблишментот на мејнстрим десницата и левиот центар, таа редовно користи антисемитски фашистички тропи за да ги разбуди духовите. Колку голем афинитет на партијата кон естетиката на Третиот рајх можеше да се види во петокот на погребот на долгогодишен политичар на ФПО, каде ожалостените го дочекаа својот политички другар да ја пее химната на СС, пишува Политико. Голем број лидери на ФПО, минати и сегашни, беа во публиката.
Ваквите ексцеси – да не ги спомнуваме антиевропските испади на партијата и најавите дека ќе ги „реимигрира“ сопствените граѓани родени во странство доколку одлучи дека се „несоодветни“ – ќе ѝ отежнат ФПО да создаде коалиција.
Австрискиот устав му дава на претседателот последниот збор за номинациите за министри и канцелари. Александер Ван дер Белен, поранешниот лидер на Зелените, кој е претседател од 2017 година, не криеше дека не го сака Кикл за време на кампањата и веројатно нема да го номинира за канцелар.
И покрај тоа, ќе биде тешко да се игнорира големата оценка на FPO. Партијата има добри шанси да изгради сојуз со десниот центар, доколку предложат друг кандидат за канцелар.
-Друга опција за централно-десничарската владејачка партија може да биде градење сојуз со социјалдемократите или трипартитна коалиција на ОВП, социјалдемократите и либералниот НЕОС. Поверојатно е, иако таквата комбинација би можела да се покаже нестабилна со оглед на фактот дека би било тешко да се премостат идеолошките поделби, анализира „Политико“.
Таквата коалиција, пишуваат, би можела дополнително да го зајакне ФПО. Уште пет години во опозиција, се смета, може да доведат до тоа партијата да извојува уште поголема победа во иднина.
„Би предупредил да не се игнорира волјата на милиони луѓе“, рече Кикл во постизборната дебата со другите партиски лидери на австриската телевизија.
Екстремната десница ширум Европа слави
Победата на ФПО одразува голем број силни резултати на екстремно десничарските партии ширум Европа во изминатите две години додека естаблишментите се борат да управуваат со огромниот прилив на баратели на азил и други мигранти.
Официјални лица на некои од тие партии се во делириум за резултатите на ФПО во Австрија.
Но, на екстремните десничари на Австрија им честитаа бројни европски сојузници. ФПО е дел од екстремно десничарската група во Европскиот парламент предводена од Националниот собир на Франција. Нивната лидерка Марин Ле Пен изрази задоволство од победата, велејќи дека тоа е показател дека таквите партии напредуваат.
„По изборите во Италија, Холандија и Франција, овој бран кој ја поддржува одбраната на националните интереси, зачувувањето на идентитетот и воскреснувањето на суверенитетот го потврдува триумфот на народот насекаде“, напиша Ле Пен во објавата на X.
Меѓу оние кои честитаа беше Бјорн Хеке, еден од лидерите на екстремно десничарската Алтернатива за Германија (АФД), кој победата на ФПО ја нарече „сензација“ и напиша на X: „Победата на ФПО не е само победа за Австрија -достигнува далеку од границите на таа алпска република и е добар знак за напредок за цела Европа“.
Холандскиот националист Герт Вилдерс, чија партија ПВВ ја предводи холандската влада, објави на Х: „Победуваме! Времињата се менуваат! Идентитет, суверенитет и слобода. Нема повеќе илегална имиграција или азил, по што копнеат десетици милиони Европејци“.
На Фејсбук се огласи и унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто пишувајќи: „Каков викенд!! По Чешка, уште една победа на патриотите преку граница… Нема војна, нема миграција и нема родова пропаганда!“