Прво стапот, па морковот – ова е водечки принцип на новата американска администрација; како во однос на тарифите што им се закануваат на нивните најблиски соседи и клучни стратешки партнери, така и во контекст на други макроекономски и надворешнополитички прашања.
Украина, во овој контекст, не е исклучок.
По првичниот шок на сите скептици, кои очекуваа новиот лидер на САД да заземе многу поостар став кон Путин поради смртта на стотици илјади Украинци во три години „специјална воена операција“, американскиот претседател Доналд Трамп го испрати својот втор човек, потпретседателот Џеј Ди Венс, да ја ублажи штетата.
Не за себе, т.е. Вашингтон го спасува образот на глобалната сцена, колку што испраќа порака до Кремљ дека не тече целата вода во нивната воденица; барем не априори. Значи, каква „уметност на постигнување договор“ би била тоа ако сите карти беа откриени на почетокот?
Така, овој петок Венс испрати порака до Москва од Европа дека „САД целосно не ја отфрлиле можноста за испраќање свои војници во Украина доколку Русија не се придржува до условите на прекинот на огнот што ќе биде дефиниран“.
– Во тој случај, прво ќе прибегнеме кон економски мерки, како што се уште построги санкции, и рано е целосно да се исклучи можноста за воена интервенција – рече американскиот потпретседател, заземајќи значително поостар став од шефот на одбраната на Трамп, Пит Хегсет, кој на состанокот оваа недела со колегите од членките на НАТО, недвосмислено изјави дека Вашингтон не планира да се ангажира во Украина.
Ако ништо друго, деновиве стана јасно дека ново/стариот американски претседател им ги додели улогите на добар и лош полицаец на своите послушници (бидејќи, да бидеме реални, јасно стави до знаење дека нема сојузници или соработници, бидејќи тој е алфа и омега на неговиот втор мандат).
Пит Хегсет ја доживеа судбината на лош полицаец, кој ќе испрати порака од Брисел до Киев (а со тоа и до Москва) дека е нереално да се очекува Украина да се приклучи на НАТО, ниту да ја задржи својата територија и дека САД нема воено да му помогнат на Зеленски затоа што „има подобри работи да прават“. Џеј Ди Венс е добар полицаец, кој по првичниот шок вели дека сите опции се сè уште на маса и дека „САД остануваат посветени на решение кое го гарантира суверенитетот и независноста на Украина“.
– На маса има многу формулации, конфигурации и дипломатски решенија, а нашиот водечки принцип е Украина да го задржи својот суверенитет и независност. „Мислам дека ова ќе произведе договор што ќе шокира многумина“, ја цитира WSJ изјавата на Венс, иако тој уште еднаш нагласи дека е нереално да се очекува Киев да ја задржи контролата врз сите територии, особено околу 20 проценти што со години се под „руската чизма“.
Венс тврди дека тактиката на САД е да ја убеди Москва дека ќе постигне повеќе на преговарачката маса отколку на бојното поле, што само по себе не е некохерентна мисла, но неодоливо потсетува на тактиката на Невил Чембрлен, британскиот премиер од 1930-тите,кој, правејќи отстапки на Адолф Хитлер, сакаше да го задоволи неговиот растечки територијален апетит во обид да го обесхрабри од понатамошни барања. Сите знаеме како заврши тоа.
„Треба да бидеме искрени и да го земеме предвид фактот дека сегашната рамнотежа на силите на украинското бојно поле е во голема мера вина на администрацијата на Бајден, која со години му даваше на Киев доволно оружје за да остане жив, но не доволно за да постигне пофални резултати врз основа на кои може да постави одредени барања“, пишува уредничкиот одбор на Волстрит журнал во својот уреднички коментар на темата, порачувајќи му дека Белата куќа мора да биде внимателен со него.
– Тенка е линијата помеѓу отстапките и општата капитулација; Во последното сценарио, ние самите изгледаме слаби на глобалната сцена – се наведува во првиот пасус.
Венс ќе им се обрати на учесниците на овогодинешната Минхенска безбедносна конференција овој петок. Иако низ минхенските ходници се шпекулираше дека таму може да се сретнат украински и руски делегати за прв пат, во еден вид прелиминарни преговори, Киев решително отфрли секаква шанса за тоа сценарио овој четврток.
„Сенката од 1938 година повторно се наѕираше над Минхен“, заклучува Еурактив. Во право е.