Американскиот претседател Доналд Трамп се повлече од рокот за Денот на благодарноста за договор во Украина, и покрај неговата желба да биде виден како миротворец.
Клучен сигнал е дека претстојниот исход од неговата мировна иницијатива – сега состанок во Москва меѓу неговиот претставник Стив Виткоф и Кремљ – веројатно нема да резултира со ненадеен договор за ставање крај на руската инвазија.
Разликите меѓу Киев и Москва остануваат очигледни. Неподготвеноста на рускиот претседател Владимир Путин да прифати каков било предлог што не му остава контрола врз целиот источен регион Доњецк во Украина веројатно ќе остане јасна во наредните денови.
Најновата американска понуда насочена кон него јасно ја отстранува оваа клучна отстапка од планот што протече минатата недела, нешто што ниту Киев ниту неговите европски сојузници не го сметаат за воено или политички разумно. Со оглед на децениската историја на оваа војна – три руски инвазии на украинска територија, години дипломатија и измама – постои причина да се сомневаме во искреноста на Москва.
Овој повторен, цикличен неуспех го продлабочува јазот меѓу двете завојувани страни – создаден во две одделни преговарачки патеки, и на крајот е причината зошто напредокот секогаш изгледа толку блиску, а сепак толку неостварлив. Преговорите за еден договор со Украина, а потоа за друг со Русија, со надеж дека двете ќе се спојат доволно за да се одржат заедно, даваат привлечна илузија за напредок, но во пракса не водат никаде.
Проблемите остануваат
Голем дел од предложениот договор вклучува хипотетички, теоретски идеи за идни сојузи, финансирање или ограничувања. Но, како и делови од минатите меморандуми, овие елементи би можеле да еволуираат во нешто попрактично или целосно да исчезнат во месеците по потпишувањето на кој било договор.
На Украина нема да ѝ треба армија од 600.000 војници, ограничувањето предложено во нацрт-договорот, ако навистина постигне мир. Членството во НАТО веројатно би станало помалку итно и помалку одржливо во мирно време, бидејќи Украина се демобилизира и се справува со економскиот кошмар на повоената економија, со штетата што би ја нанела врз интегритетот на нејзините вооружени сили.
Фото: Јутјуб/Принтскрин
Дали Русија повторно ќе се приклучи на Г8?
Дали Русија повторно ќе се приклучи на Г8? Можеби ќе сака, но идејата Путин да се ракува на самит со лидерите на европските земји кои сè уште го презираат изгледа нереална. Кој ќе плати за реконструкцијата на Украина? Секоја идеја за тоа колку може да биде непроѕирен бизнисот во Русија и Украина ќе ви каже дека нема да биде едноставен или транспарентен, каква и да е шемата. Овие точки во кој било договор се важни за разгледување, но тие можат да се променат со првиот контакт со реалноста.
Најважното прашање е дали кој било договор всушност ја запира војната. А украинскиот претседател Володимир Зеленски веројатно ќе се соочи со уште еден застрашувачки компромис. Тој мора да ја одмери вредноста на идните безбедносни гаранции формализирани од САД и Европа наспроти реалната и неизбежна штета што откажувањето од Доwецк би ја направило на неговите и на украинските политички и воени позиции. Тоа е лош избор ако договорот се одржи. Нема избор ако, на долг рок, Кремљ не успее да го исполни договорот, како што беше во минатото, напиша CNN во својата анализа.
Но, блиската иднина не носи подобри вести. Безброј кризи ја зафаќаат владата на Зеленски. Рокот на претседателот Доналд Трамп накратко го отстрани скандалот со корупција од насловите.
Фото: Њузвик
Криза во украинската армија
Украинската армија се соочува со криза со човечки ресурси. Финансирањето од европските сојузници на Киев е доведено во прашање за следната година, иако Европската унија неодамна изјави дека верува оти може да го премости јазот. А на фронтот се одвиваат три одделни кризи: Русија брзо напредува во Запорожје, полека, но сигурно во Покровск, регионот Доњецк, и напредува кон Купјанск, подалеку на север. Украина не може да се бори со толку многу пожари со толку малку војници.
Остатокот од Доњецк, контролиран од Киев, исто така е под закана оваа зима. Главниот воен центар Краматорск е веќе нападнат од руски беспилотни летала со краток дострел, бидејќи силите на Москва се во близина. Киев нема да ја врати територијата од Русија во скоро време.
Премолчената надеж на Киев и неговите сојузници, можеби залудно негувана, е дека Украина може да го турне бруталното трошење човечки ресурси од страна на Русија и целиот нејзин економски фокус на војната до крајни граници и да го види како таа пропаѓа. Невозможно е да се предвиди во општества толку затворени како онаа на Русија колку далеку може да оди колапсот. Востанието на Вагнер од 2023 година изгледаше фантастично сè додека луѓето на Евгениј Пригожин не се најдоа на пат кон Москва за турбулентни 72 часа. Проблемите на Украина се поочигледни и поакутни.
Фото: Фејсбук/Принтскрин/Официјален профил на Володомир Зеленски
Одлуката на Зеленски
Битката што претстои за Зеленски е полна со ризици. Русија е подобро опремена со ресурси и постигнува сериозен напредок на терен. Борбата на Украина е егзистенцијална – таа нема луксуз Москва еден ден да одлучи дека ѝ е доста и да го откаже нападот. Но, нето ефектот од изминатите 10 месеци несмасност, дипломатска конфузија и камшик го доближи незамисливиот договор до можноста.
Идејата Украина да отстапи земја на Москва во замена за мир беше отворено исмејувана од Киев и Европа претходно оваа година, и во текот на целата администрација на Бајден. Сега таа го најде своето место во првата верзија на мировниот план на Трамп од 28 точки. Исчезна од протечениот европски контрапредлог, но очигледно не и од максималистичкиот список на желби на Путин.
Циклусот сигурно ќе се повтори сега. Специјалниот претставник на Трамп, Стив Виткоф, веројатно повторно ќе чуе за време на неговата посета на Москва дека Путин нема да се повлече од своето барање Украина да се откаже од Доњецк во замена за мир. Виткоф ќе му го пренесе ова на Трамп. Зеленски повторно ќе биде ставен под притисок, а може да следи и друг рок.