На првиот ден од самитот во Рио де Жанеиро, земјите-членки на Г20 изненадувачки постигнаа договор за заедничка завршна декларација. Бразил како домаќин успеа да ги вклучи најважните точки од своето претседателство, меѓу кои борбата против гладот, климатските промени и глобалното затоплување.
Се очекуваше дека аргентинскиот претседател Хавиер Милеи нема да прифати одредени точки. Сепак, лидерите на водечките индустриски и брзо развојни земји се обврзаа на поефективно оданочување на супербогатите, пренесува Дојче веле.
„Ќе се обидеме да работиме заедно за да обезбедиме ефективно оданочување на многу богатите поединци“, се вели во документот. Планирано е да се развијат механизми за борба против даночното затајување. Во Рио беше лансирана и Глобалната алијанса против гладот и сиромаштијата. Во завршната декларација беше истакнато дека недостига политичка волја да се обезбеди пристап на луѓето до храна, иако знаењето и ресурсите веќе постојат.
Непрецизен документ
Г20 ја повтори целта за ограничување на глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови. Меѓутоа, кога станува збор за финансирањето, не е постигнат значителен напредок. Декларацијата останува нејасна, наведувајќи само „трилиони долари“ кои треба да дојдат од „сите извори“, без да се елаборира дополнително.
Се споменува постепено отстранување на „неефикасните субвенции за фосилни горива“, но не и целосно напуштање на употребата на јаглен, нафта и гас. Што се однесува до војните на Блискиот Исток и Украина, постигнат е само минимален консензус.
Руската агресија врз Украина, како и минатата година на самитот во Индија, не беше експлицитно осудена. На конференцијата во Бали пред две години, Русија беше јасно именувана како агресор, што сега не е случај. Во декларацијата се споменуваат само „човечкото страдање и дополнителните негативни влијанија од војната“, како што е несигурноста во снабдувањето со храна и енергија.
Од германска гледна точка, не е само таа формулација проблематична, туку и делот што се однесува на Блискиот Исток. Во декларацијата не се споменува напад на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година. Пред самитот, германската влада рече дека таквиот исход би бил „неприфатлив“ во финалниот документ.
Неутрални ставови
Во декларацијата се изразува загриженост поради хуманитарната ситуација во Појасот Газа и ескалацијата во Либан. Г-20 ја нагласува потребата од итно проширување на хуманитарната помош и подобра заштита на цивилите, што е јасна порака до Израел. Исто така, беше потврдено правото на Палестинците на самоопределување и „непоколебливата посветеност“ на решение за две држави.
Најголемиот јаз меѓу членките на Г20 е околу конфликтот во Украина и на Блискиот Исток. Меѓу членките на Г20 се големите западни демократии како САД, Германија и Велика Британија, но и авторитарни земји како Русија и Кина.
Бразил, како домаќин на овој самит, и земји како Индија и Јужноафриканската Република, беа меѓу овие два табора, главно претставувајќи неутрални позиции.