Пандемијата ги затвори границите и патувањето беше можно во најдобар случај само ако патниците беа подготвени за карантин. Со доаѓањето на вакцината, работите ќе се променат, но до кој степен? И што ќе значи „Ковид пасош“?
Првите вакцини против коронавирус веќе се примаат во Европа, иако досега само во Велика Британија, и иако се поставува прашањето кога ќе стигнат посиромашните земји во Европа на ред, по една година пандемија, конечно постои трошка надеж дека животот ќе се врати во нормала. Сепак, вакцината нема да го избрише вирусот или влијанието на пандемијата врз нашите животи, а вакцината сега станува друга променлива што ќе го обликува секојдневниот живот на граѓаните.
Се очекува масовната вакцинација да го олесни преминувањето на границите и на крајот да ги релаксира ограничувањата што ги спречија луѓето да се движат во пандемија, но тоа неизбежно ќе им наметне избор на граѓаните – да купат билет за слобода со вакцина или да ја продолжат агонијата на блокирање и карантин.
„Ковид пасошите“ беа споменати како концепт на почетокот на пандемијата, со образложение дека тие ќе им овозможат на луѓето, кои на еден или друг начин стекнале имунитет кон коронавирусот, слободно да се движат. Со појавата на вакцината, идејата е изменета – доказ за вакцинација е најдобриот имунитет.
Валидноста на таканаречените „дигитални здравствени пасоши“, или „Ковид пасош“, како што повеќе луѓе ги нарекуваат, е проблематична, бидејќи сè уште не е официјално потврдено дека тие ќе се сметаат за средство за спречување на пренесување на вирусот преку границите.
„Еуроњуз“ ја истражуваше оваа тема и ја контактираше Светската здравствена организација за конечно појаснување, но не доби одговор.
И покрај оваа пречка, „Ковид пасошите“ полека се инфилтрираат во мејнстримот, а на крајот на ноември, една од австралиските авиокомпании објави дека само вакцинираните патници ќе можат да се качуваат на летови.
Етичка дилема
Додека овие пасоши, од една страна, ќе служат за враќање на слободата на движење на граѓаните на кои им беше одземена од пандемијата, од друга страна, прашањето за етика се поставува поради потенцијална злоупотреба на личните слободи и приватноста.
Истражувачите кои се осврнале на ова прашање го илустрирале проблемот со хипотетичка ситуација: замислете дека од вас се бара постојано да го откривате вашиот здравствен статус на јавноста, без разлика дали станува збор за резултати од тест за коронавирус или вакцинација, за да можете да влезете во ресторан, црква или возило за јавен превоз.
Некои луѓе сигурно би можеле слободно да се движат, додека оние кои, да речеме, не се заразиле со вирусот, но не биле вакцинирани, би биле многу лишени од слободата на движење.
Исто така, постои прашање за споделување лични здравствени податоци со трети лица.
Апликација што решава сè
Дигиталниот проект „CommonPass“ може до одреден степен да ги реши проблемите што го попречуваат воведувањето на „Ковид пасоши“.
Апликацијата CommonPass нуди безбедно споделување на здравствени податоци, а швајцарската непрофитна организација која го создаде CommonPass истакнува дека целта на апликацијата е „да овозможи дигитални алатки за јавно добро“.