Фактот дека Коридорот 8 не напредува доволно далеку од падот на комунизмот до денес, значи отсуство на вистинска, а не декларативна волја на двете страни. Параметрите со кои е проектиран Коридорот и поробувањето на некои историски факти како тунелот „Деве Баир“ се доказ за отсуството на реални амбиции да се реализира навистина силен коридор со голем потенцијал и долг хоризонт на експлоатација. Само таков квалитетен коридор е неопходен и може да ја исполни својата улога. Дизајнерската брзина од 160 км не одговара на концептот на брза железница во ЕУ. Потребно е модерно решение за граничните премини. Фактот што веќе е дел од транспортната мрежа на ЕУ отвора врати за финансирање до 80%. Убеден сум дека македонските политичари разбираат дека без транспортен коридор „исток-запад“, Македонија е во многу послаба геополитичка позиција изложена на силно еднострано влијание, вели во разговор за „Локално“ бугарскиот аналитичар и член на фондацијата „Татковина“, Андреј Врабчев по најавите дека Скопје ќе бара од Европската банка за обнова и развој да ги пренасочи европските пари за изградба на железничката компонента од Коридорот 8 за брза пруга на Коридорот 10.
Според него, контрадикторноста меѓу наведената подготвеност и желба и реалните резултати, особено од бугарската страна, која е страната која инсистира, значи или неспособност и политичка неодговорност или служење на странски интереси за двете страни. Техничките слабости во проектот во овој случај се параван за уште едно одложување.
Андреј Врабчев
Смета дека новата Влада во Македонија предводена ВМРО-ДПМНЕ нема причина да ѝ се реваншира на Бугарија, со барањето за пренамена на средствата.
-Нивното враќање на власт е последица на политиката на „Софија“ – наметнатото вето и барањето Бугарите да се вклучат во Уставот. Тие беа нивното главно оружје за време на изборите. Да не ја заборавиме поддршката за време на изборите на господинот Валканов, кој е голем бизнисмен со високи државни почести. Не сум запознаен со правилата, но мислам дека пренасочувањето на средствата од еден во друг проект не е лесна задача. Се очекуваше дека оваа влада ќе го нападне Коридорот 8, со оглед на учеството во него на луѓе со проруски и антиевропски ставови и фактот дека неговото постоење е проблем за Москва, истакнува Врабчев.
Смета дека не треба да се потценуваат граѓаните.
-Тие многу добро го разбираат значењето на поврзаноста. Уште еднаш, она што не поврзува се користи за да не раздели. Би било добро граѓаните да имаат барања и да бидат критични кон сопствените влади и на тој начин да постигнат максимален резултат. За жал, политичарите се тие кои не сакаат да бидат одговорни, убедувајќи ги граѓаните дека проблемот е на другата страна. Таква е ситуацијата и со Коридорот 8, наведува бугарскиот аналитичар, кој е поранешен кандидат на партијата Продолжуваме со промената за пратеник во бугарското Собрание.
На прашањето дали очекува пожестока реакција од ЕУ, Врабчев потсетува дека Коридорот 8 е дел од европскиот транспортен коридор „Западен Балкан-Источен Медитеран“, кој е вклучен во регулативата ЕУ 2024/1679 на Европскиот парламент и на Советот од 13.06.2024 година за насоките на Унијата за развој на Трансевропската транспортна мрежа. Потсетува дека не треба да го заборавиме и Меморандумот што на средбата во Вашингтон го потпишаа министрите за одбрана на Италија, Албанија, Република Северна Македонија и Бугарија.
-Во позадина на ова, дојде и изјавата на американскиот помошник државен секретар Џејмс О’Брајан дека САД ќе бидат многу активни во разговорите меѓу Софија и Скопје. Што се однесува до специјалниот претставник на Германија за Западен Балкан, очекувам Бугарија да ги исполни неговите зборови дека можеме да бидеме силен поддржувач и застапник за Западен Балкан, анализира Врабчев.
Одбивањето да се изградат основни компоненти на Коридорот 8 ја ослабува колективната безбедност на Алијансата, бидејќи е клучна логистичка рута долж јужното крило на НАТО од Јадранот до Црното Море и е од големо значење во сегашниот геополитички момент. Околу тоа дали се очекува вклучување и на НАТО во спорот, соговорникот од Бугарија вели дека Воената алијанса е веќе вклучена, преку споменатиот Меморандум од Вашингтон.
-Веќе војската треба да ги постави параметрите на инфраструктурните елементи за коридорот да биде погоден за употреба. Дали е така во сегашната форма, не можам да знам, но сигурно има сериозни слабости, како што се големите наклони околу границата, малите брзини и нејзината близина до границата на земја која не е членка на НАТО со отворено проруски чувства. Според мене, за да има вистинска воена вредност, Коридорот треба да се прошири со уште една линија за врска меѓу Кочани и Благоевград. Неговото минување низ централна Македонија ќе биде стабилизирачки и консолидирачки и развоен фактор за земјата, ќе гарантира директно и лесно поврзување со базата во Криволак и ќе ги диверзифицира логистичките врски на сојузниците, заклучува Врабчев.
Н.П.