Американската економија забрза во трите месеци до септември, поттикната од силната лична потрошувачка и закрепнувањето на извозот. Најголемата светска економија порасна со годишна стапка од 4,3%, во споредба со 3,8% во претходниот квартал. Тоа беше над очекувањата на аналитичарите и најбрзо темпо во последниве две години.
Извештајот, одложен поради затворањето на американската влада, дава увид во економијата која се справува со големи промени во трговските и имиграциските политики, постојаната инфлација и намалувањето на владините трошоци во последните години.
Потрошувачката и извозот го движат растот
И покрај силните осцилации во некои сегменти, како што се увозот и извозот, фундаменталните индикатори сугерираат дека економијата одржува солиден моментум и надмина многу прогнози. „Ова е економија која ги надмина најмрачните прогнози практично од почетокот на 2022 година“, рече Адитја Бхаве, главен економист во Банката на Америка.
Во интервју за програмата „Бизнис денес“ на Би-Би-Си, Бхаве ја опиша американската економија како „многу, многу отпорна“. „Не гледам причина зошто тоа не треба да продолжи и во иднина“, додаде тој. Вкупната стапка на раст во третиот квартал беше далеку над очекувањата, при што повеќето аналитичари предвидуваат годишен раст од околу 3,2%.
Растот беше поттикнат првенствено од личната потрошувачка, која порасна со годишна стапка од 3,5%, во споредба со 2,5% во претходниот квартал. Ова се случи и покрај забавувањето на пазарот на трудот, при што домаќинствата трошат повеќе за здравствена заштита.
Увозот паѓа, извозот расте, а владините трошоци растат
Увозот, кој се одзема од вкупниот економски раст, продолжи да паѓа, како одраз на бранот царини за стоки што влегуваат во САД, што американскиот претседател Доналд Трамп го објави оваа пролет. Во исто време, извозот, кој претходно нагло падна, се опорави и се зголеми за 7,4%. Државната потрошувачка исто така се зголеми, главно поради повисоките трошоци за одбрана.
Овие добивки го компензираа забавувањето на деловните инвестиции, вклучително и инвестициите во интелектуална сопственост, како и слабоста на пазарот на недвижности, кој продолжува да биде оптоварен со високи каматни стапки, намалена достапност и ограничена понуда.
Мајкл Пирс, главен американски економист на „Оксфорд економикс“ (Oxford Economics), изјави дека економијата е во добра позиција пред 2026 година, кога треба да почнат да се чувствуваат ефектите од даночните олеснувања и неодамнешните потези на американската централна банка за намалување на каматните стапки. „Фундаменталните индикатори укажуваат на стабилна експанзија на економијата“, рече Пирс.
Фото: Јутјуб/Принтскрин
Трамп слави, аналитичари предупредуваат за инфлацијата
Трамп ги поздрави објавените податоци на социјалните медиуми, тврдејќи дека неговите тарифи се одговорни за силниот раст. Ова доаѓа во време кога претседателот е под притисок од падот на довербата на потрошувачите и анкетите што покажуваат незадоволство од неговото управување со економијата.
Но, некои аналитичари предупредуваат дека порастот на цените со кои се соочуваат индивидуалните домаќинства би можел да го отежни одржувањето на невообичаено силното темпо на раст од последниот квартал. Според извештајот, во трите месеци до септември, преферираниот показател за инфлација на американската централна банка, индексот на цени за лична потрошувачка (PCE), се искачи на 2,8%, во споредба со 2,1% во претходниот квартал.
Аналитичарите предупредуваат дека ова зголемување на цените најмногу ги погодува домаќинствата со ниски и средни приходи, додека домаќинствата со повисоки приходи продолжуваат да трошат без поголеми ограничувања.
Оливер Ален, виш американски економист во „Пантеон макроекономикс“, забележа дека некои неодамнешни истражувања и податоци за трошењето преку кредитни картички сугерираат дека домаќинствата почнуваат да ги намалуваат трошоците.
„Слабиот пазар на труд, стагнацијата на реалните приходи и исцрпувањето на вишокот заштеди од периодот на пандемијата очигледно конечно почнаа да ги достигнуваат домаќинствата“, рече Ален.