Фактот дека Алексеј Навални во последниве години е неоспорен лидер на руската опозиција, стана, на бизарен начин, доказ за стабилноста на претседателот Владимир Путин. Тоа ја отелотвори речиси природната динамика на односот меѓу владата и опозициските сили – Путин остана лидер на режимот, Навални остана лидер на отпорот. Тешко беше да се замисли дека може да биде убиен. Но, сè се менува.
„Њујорк Тајмс“ пишува дека доколку руската влада реши да се ослободи од Навални сега, тоа значи дека гради нова политичка реалност во која нема да има потреба од никаква опозиција. Сепак, Навални и порано бил труен, иако никогаш не било докажано дека имало обид за убиство.
Навални тврди дека државните служби се мешаат во неговата работа, ги претресуваат неговите канцеларии, а во 2017 година, за време на напад со боја, доживеа тешка повреда на окото. Тој беше пренесен во болницата, а подоцнаопериран во Шпанија.
Во јули минатата година, тој беше префрлен во болница во Москва од центарот за притвор, каде што беше тогаш, каде издржуваше казна за прекршок заради тоа што повикувал на учество во непријавен собир.
Тогаш тој имал „силна алергиска реакција, оток на лицето и црвенило на кожата“, како што изјавиле неговите соработници.
Навални помина скоро 19 часа во болницата, а подоцна го пријави во полиција обидот за труење
Главниот доктор на болницата каде што беше извршена токсиколошка анализа изјави дека не се пронајдени траги од труење.
Неверојатно слично нешто се случува сега. Лекарите кои во моментот го лекуваат во болница во градот Омск во Сибир – кои изјавуваат дека тој е во премногу лоша состојба да биде пренесен во Германија – тврдат дека не е пронајден отров во неговото тело.
Неговите соработници, кои веруваат дека причината за неговата состојба е дефинитивно труење во врска со неговиот политички ангажман, прашаа – по одбивањето на руските лекари да го направат трансферот – Европскиот суд за човекови права да реагира и да се осигура дека Навални ќе биде евакуиран од Русија во Германија, а потоа и неговата сопруга Јулија му испрати писмо на Путин во кое бара да му дозволи нејзиниот сопруг да биде префрлен во Берлин.
Иако Навални не е нов со вакви напади, постои разлика помеѓу истурање на боја во нечии очи и политичко убиство. Најозлогласено убиство од ваков вид беше одмазда на опозицискиот политичар Борис Немцов во 2015 година, кога беше застрелан од огнено оружје во центарот на Москва. Група руски полицајци од Чеченија беа осудени за неговото убиство, но судот го идентификуваше чеченскиот воен офицер како нарачател, а многумина се сомневаат дека зад овој атентат се крие некој друг.
По атентатот на Немцов, Навални стана најважниот лидер на руската опозиција, па дури и Кремљ го призна неговиот статус. Интересно е што Путин и неговите соработници никогаш не го нарекуваат по име, туку му се обраќаат со „таа личност“.
Никогаш не се работело за тоа дека Путин го сака, далеку од тоа, но беше неопходно Навални да постои на руската политичка сцена. На крајот на краиштата, иако тој бил гонет толку пати во толку многу политички мотивирани случаи, тој никогаш не бил осуден на вистинска затворска казна или казнет на кој било начин што би го спречило да учествува во политика.
Сега, ако Навални умре, Путин ќе го изгуби својот главен противник и системот ќе западне во нерамнотежа. Од друга страна, мирот и стабилноста не се повеќе вредностите на коишто се стреми Кремљ.
Според новинарот на „Њујорк Тајмс“, Навални со години имал навистина важно место во политичкиот систем на Русија, благодарение на монополот над тој сегмент на опозицијата што категорично ги отфрла сите компромиси со Кремљ. Сепак, бидејќи Русија веќе усвои уставни измени што му овозможуваат на Путин да владее скоро цел живот, секој противник или дури и критичар на режимот сега ризикува не само место во парламентот или неговата слобода – туку и неговиот живот.
Иронијата е дека системот во кој сте за Путин или умирате е всушност понестабилен од претходниот, без оглед на тоа. Политичкиот терор ја исклучува можноста за политичка стабилност, а во Русија, без Алексеј Навални, Владимир Путин ќе биде најтежок.