Борис Надеждин е единствениот критичар на војната во Русија кому руските власти му дозволија да води кампања за овогодинешните претседателски избори. На неколку потенцијални противници таквите барања беа одбиени, а други не го добија потребното медиумско внимание, па Надеждин сега се смета за „соло играч“ против претседателот Владимир Путин.
Дополнително, тој за кратко време го надмина потребниот број потписи за кандидатура, а потписниците чекаа со часови во редици низ цела Русија, па и пошироко, за да го извршат овој свечен чин.
Шестгодишниот претседателски мандат на Владимир Путин завршува оваа година, а изборите се закажани за 17 март. Во строго контролираните услови на гласачките места се очекува апсолутна победа на актуелниот претседател, па на 60-годишната Надеждин, инаку антивоен активист и кандидат на централно-десничарската партија Граѓанска иницијатива, најверојатно му е судено да игра улогата на „смоквин лист“ во изборниот процес.
На крајот на декември тој објави дека Централната изборна комисија одобрила отворање жиро сметка за донации во кампањата и му дала зелено светло за собирање потписи за неговата кандидатура. Во исто време, таа комисија одби да ја пријави како кандидат новинарката Екатерина Дунцова, наводно поради „бројни грешки“ во приложената документација. Откако рускиот Врховен суд ја одби нејзината жалба, таа рече дека ќе го поддржи Надеждин.
Меѓу другите, својата кандидатура ја најавија Николај Каритонов од Комунистичката партија и Владислав Даванков од партијата Новиот народ, додека на најистакнатиот член на руската опозиција, затворениот Алексеј Навални, поради судска одлука не му беше дозволено да се кандидира.
До вторник, кампањата предводена од Надеждин ги собра потребните 100.000 потписи за кандидатурата, а денеска објавија дека веќе имаат повеќе од 158.000 потписи – не вклучувајќи ги оние собрани надвор од Русија – што, се надеваат, ќе ги избегнат можните нерегуларности и ќе ги надминат регионалните квоти. Според руските изборни закони, претседателски кандидат кој се кандидира од партија што не е претставена во парламентот мора да собере 100.000 потписи за поддршка, вклучително и повеќе од 2.500 од секој руски регион. Рокот за поднесување потписи е 31 јануари.
✍️ Boris #Nadezhdin has collected 158,000 (out of the required 100,000) signatures from Russians in favor of his nomination as the candidate for the Russian presidency. This number does not include emigrant signatures. The collection continues in 48 Russian regions. https://t.co/G4zR4KiJoG pic.twitter.com/oL2CnlLbCM
— Russian Election Monitor (@russian_monitor) January 25, 2024
Надеждин, поранешен пратеник во Думата, е познат како умерен политичар. Тој е исто така еден од последните живи и активни критичари на Путин во самата Русија. Изненадувачки, тој е крајно оптимист за својата кандидатура и покрај тоа што Кремљ мавта со анкети со 80 отсто поддршка за Путин и што изборната комисија допрва треба да ја потврди валидноста на собраните потписи.
Независниот руски портал „The Moscow Times“ објави дека Русите во последните денови стојат во долги редици за потписот на Надеждин, како политичар кој инспирирал надеж за подобро утре кај некои луѓе и покрај актуелната политичка реалност. Надеждин се нарекува себеси „принципиелен противник“ на политиката на Путин, а во својот изборен манифест отворено повикува на прекин на војната во Украина, ветувајќи дека ќе престане со мобилизацијата, ќе ги врати руските војници дома и ќе ги ослободи политичките затвореници. Тој отиде чекор подалеку, наведувајќи дека ограничувањата на абортусот и забраната за движењето ЛГБТК+ се „целосна глупост“ и нешто што му припаѓа на средниот век.
„Сакаме да видиме некој на гласачкото ливче за кого не се срамиме да гласаме“, изјави студентот Иван за The Moscow Times, чекајќи на ред да го поддржи Надеждин во Москва. „Верувам дека има доволно јавна поддршка – друго прашање е дали ќе му биде дозволено да учествува на изборите“, додаде тој.
Во далечната источна република Јакутија, луѓето издржаа температури од минус 34 Целзиусови степени за да го остават својот потпис. Редици на поддржувачи на Надеждин беа забележани и во Ерменија, Грузија, Србија, Израел, Германија, Шпанија и на други места. Долгите редови покажуваат дека сè уште има значителен број граѓански ангажирани Руси, велат експертите.
„Луѓето кои не ја поддржуваат владата би сакале да имаат јавен политички простор каде што ќе можат да го изразат своето несогласување – во модерна Русија таков простор не постои“, изјави политичкиот аналитичар Илја Грашенков за The Moscow Times, додавајќи дека „собирањето потписи за Надеждин стана еден вид изјава, непослушност на која може безгрижно да се препушти“.
На својата веб-страница, Надеждин се опишува себеси како „физичар, претприемач, адвокат и политичар“ со желба да ја ослободи Русија од „авторитаризмот и милитаризацијата“. Тој ја започна својата политичка кариера во 1990-тите како градски претставник во регионот на Москва, а во 1999 година беше избран во Думата како член на Унијата на десните сили (СПС). Тој беше советник на лидерот на опозицијата и тогашен вицепремиер, Борис Немцов, а потоа и помошник на поранешниот премиер и сегашен прв заменик шеф на администрацијата на Путин, Сергеј Кириенко. Тој дури беше и набљудувач на изборите во име на претседателската кампања на Путин во 2012 година, но осум години подоцна ги критикуваше уставните промени што му овозможија да остане на власт до 2036 година.

Овој месец, Надеждин се сретна со сопругите и мајките на мобилизираните руски војници, еден од ретките руски политичари што го стори тоа.
Кремљ во средата соопшти дека не го гледа Надеждин како сериозен ривал на Путин, кој се очекува да го добие петтиот претседателски мандат.
A banner on Nadezhdin's campaign website showed more than 158,000 signatures had been collected as of Thursday afternoon.https://t.co/tJor1grieb
— The Moscow Times (@MoscowTimes) January 25, 2024