„Во последните две години, Бугарија инсистираше на следење на формулацијата за „заедничка историја“ меѓу двете земји. Наместо тоа, Северна Македонија зборуваше за „споделена историја“, потенцира бугарскиот историчар Стефан Дечев во својата колумна, објавена за РСЕ на бугарски јазик.
Според него, во своето последно интервју, Заев цврсто стоел зад формулацијата на „заедничка историја“ спомената во договорот. На овој начин, тој го потврдил терминот во договорот и видливо се разликувало од искушението да го замени со „споделена историја“.
„Всушност, кога станува збор за јазикот, Заев во своето интервју изјави: Луѓето од Петрич и Струмица зборуваат еден јазик – ние сме толку блиски. Дали е тоа македонски или бугарски јазик? Со ова македонскиот премиер кажува нешто за што тврдат некои лингвисти со години (но не точно во Бугарија и Македонија). Дијалектот е само дијалект и нема никакво задолжително национално обележување бидејќи во некој пред-литературен период луѓето што го зборувале биле неписмени и немале кристализирана национална свест во модерна смисла на зборот. Но штом еден јазик стане официјален во една земја и е стандардизиран, тој повеќе не може да се третира како обичен дијалект или како пишана регионална норма на друг јазик“, пишува историчарот.
Според него, како компензација за тврдите македонски ставови за спорните прашања, како и за сè уште нејасните позиции кон другите, дошла изјавата на Заев дека „Бугарија не е фашизам, туку Бугарија е наш пријател“, а потоа недвосмислено зборуваше за промена на македонските плочи, на кои пишуваше бугарски фашистички окупатор“.
„Дефинитивно Заев сфати што треба да направи. За него е добро познато дека македонското општество израсна со идејата за некакво автоматско здружување на Бугаринот со фашизмот и искуството на Македонецот како антифашистички по својата суштина“, истакнува Дечев и потенцира дека тешко ќе дојде до промена во работата на Мешовитата историја комисија и постигнување на некакви неверојатни резултати од средбата што треба да ја имаат.
„Поголемиот дел од напредокот во односите во последните години се должи на некои дебати во бугарските и македонските медиуми. Во нив придонесот на членовите на комисијата од обете страни е прилично скромен. Јасно е дека она што досега го прават бугарските и македонските историчари ризикува целосно да ја загрози професијата со наједноставната служење на одредени политики. Во оваа форма, комисијата ќе продолжи да биде кочница за имплементација и постигнување на резултатите од Договорот за добрососедство“, напишал Дечев.